نازوب

معروف ترین تغییر نام های فرهنگستان ادب!!

برخی معادل های فارسی مصوب «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» در رسانه های ایران به عنوان «کلمات طنزآمیز» توصیف شده اند. سال ها پیش در یکی از برنامه های طنز تلویزیونی در ایران، مجری در کنار دکوری با شمع و گل با لحنی ادیبانه اما دستوری می گفت: «زین پس به جای واژه غریب و نامانوس «فلان» از واژه جدید و مانوس «فلان» استفاده کنید.» در این گزارش شما با آن دسته از کلماتی آشنا می شوید که در تاریخ تغییر نام های ایرانی، به معروف ترین و گاهی خنده دارترین تبدیل شده اند. کلماتی که البته بی شباهت به آنچه در تغییر نام های ورزش رخ داده نیستند.

پاستا: «خمیراک»

پیش از این احمدپوری- مترجم- بسیاری از واژه های مصوب فرهنگستان را «نوزادان مرده» توصیف کرد. این مترجم گفت: «آیا امیدوارید عمه من از بقال محله شان بخواهد به او دو بسته «خمیراک» بدهد و مرد بقال نیز دریابد و دو بسته «ماکارونی» از قفسه بیرون آورد؟!»

رستوران سلف سرویس: «رستوران خویش یار»

روزنامه «شرق» در گزارشی طنزآمیز در این باره نوشته است: «امروز تو را در خویش یار دیدم که در دل گفتم کاش یار خویش با من در خویش یار بودی. کاش با تو ماست و برگکی بخورم.» فرهنگستان زبان فارسی «رستوران خویش یار» را به عنوان معادل رستوران سلف سرویس تصویب کرده است.

آکنه: رخ جوش

در گزارش طنز یکی دیگر از روزنامه ها در این باره آمده: «من از عشق رخ تو رخ جوش زدم و تو از رخ جوش من هی جوش می زنی.»

اشک کباب

فرهنگستان درباره این واژه که تصویب کرده، نوشته: «چربی فراوری نشده ای که در هنگام طبخ غذا از بافت های پرچربی یا استخوان های گوسفند و یا گاو و نیز در هنگام کباب کردن از گوشت خارج می شود.»

آرامه: «بادی با سرعت کمتر از 0.5 متر بر ثانیه»

یک روزنامه در این باره نوشت: «تمامی شعرای کشورمان به این باد، نسیم می گویند که نشان می دهد هیچ کدام شان با ادب و زبان فارسی آشنایی ندارند بی ادب ها.»

لازانیا (lasagna): «خمیربرگ»

اغلب مردم از واژه سازی های فرهنگستان زبان فارسی استقبال نمی کنند. حالا فکر کن در این شرایط به آن ها بگویید به جای لازانیا بگویند خمیربرگ!

Input/Output: «درونداد، بیرونداد»

فرهنگستان زبان فارسی برای واژه Input معادل «درونداد» را تصویب کرده است. یکی از روزنامه ها در این باره نوشت: «اگر این پوت درونداد است لابد اوت پوت بیرونداد است.» در ادامه جمله سازی طنزآمیز با واژه های مصوب فرهنگستان آمده: «عزیزم، راستی، چند وقتی است که درونداد دستگاه دستی ام مشکل پیدا کرده. امیدوارم بیروندادم به مشکل نخورد.» («دستی» واژه معادل «پرتابل» است.)

فلاسک: «دمابان»

در ادامه گزارش همچنین روزنامه در این باره آمده: «عزیزم، تو نبودی و امروز دمابان خالی بود.»

آبنشین

هواپیمایی که برای نشست و برخاست روی سطح آب تهیه شده است.

به نظر شما حالا به هلی کوپتری که برای نشست و برخاست روی سطح آب طراحی شود چه می گویند؟ یا یک نفربر که این قابلیت را داشته باشد؟ مطمئنا پاسخ به این سوالات یکی از دغدغه های بزرگ در فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.

تله پاتی: «دورآگاهی»

تو از حال من آگاهی نداری و با من دورآگاهی نداری، افسوس. بیا دورآگاهی کنیم با هم.

دسر: «پی غذا»

فرهنگستان زبان فارسی برای «دسر» واژه معادل «پی غذا» را تصویب کرده است.

هدفون: «دوگوشی»

برای «هدفون» واژه معادل «دوگوشی» تصویب شده است. دکتر حسام پور- استاد دانشگاه- در این باره گفته است: «پس از گذشت سال ها از اختراع «هدفون» دیگر نمی توان انتظار داشت مردم به آن «دوگوشی» بگویند. درواقع چنین عملکردهای منفعلانه که با تاخیر همراه است محکوم به شکست خواهدبود.»

چیپس: «برگک»

فرهنگستان زبان فارسی برای چیپس واژه معادل «برگک» را تصویب کرده است.

کاپیتان: «سریار»

جواد نکونام تا همین چند روز قبل سریار تیم ملی فوتبال ایران بود. لیونل مسی هم سریار تیم ملی آرژانتین است.

Bluetooth: «دندان آبی»

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «دندان آبی ات پیدا نیست» در این باره نوشت: «این واژه گزینی ها منطبق با معیارهای ذهنی جمعی اهل ادب و فضل است و با زبان زنده گویندگان نسبتی ندارد. حال آن که قرار است توسط همین کاربران عمومی زبان استفاده شود. بنابراین گاه چنان مضحک از آب در می آید که انگار اهالی محترم فرهنگستان خواسته اند مخاطب را کمی بخندانند. مثلا گزینش دندان آبی به جای Bluetooth».

چت روم: «گپ سرا»

پیش از این خبرگزاری «مهر» با اشاره به تصویب واژه های جدید توسط فرهنگستان زبان فارسی نوشت: «زین پس به جای «چت روم» بگوییم «گپ سرا»!»

تلبت: «رایانک مالشی»

تنها واژه ای که در این مجموعه توسط فرهنگستان زبان فارسی تصویب نشده اما جنجالی است، واژه «رایانک مالشی» به جای تبلت است. اولین بار روزنامه بهار در مطلبی طنز درباره فرهنگستان نوشت: «آرزوهای خود را به این شکل اصلاح کنیم: «وای دلم یه آی پد صورتی اپل می خواد»: تبدیل شود به «کاش یک رایانک مالشی صاایران داشتم.»