نازوب

مروری بر رویدادهای تاریخی و جالب روز 17 اردبیهشت

261م:شكست هاي نظامي سنگين سال هاي ۲۳۸، ۲۴۴ و ۲۶۰ ميلادي از ايران (زمان اردشير ساساني و پسرش شاپور)واز دست دادن دو امپراتور در اين جنگ ها و تعهد پرداخت باج و خراج به ايران، دعاوي بانو «زنوبيا» در مصر و مناطق شرقي آن، حمله فرانك ها از آلمان به فرانسه (كشور گل) و اسپانيا، تعرض گت ها و وندال ها به حواشي شمال شرقي ايتاليا و شورش طوايف ساكن الجزاير امروز، امپراتوري روم را از آغاز بهار سال 261 ميلادي در بدترين وضعيت خود قرار داده بود.

1952م:دكتر مصدق نخست وزير وقت در مصاحبه اي كه هفتم ماه مه سال 1952 در رسانه هاي آمريكا انتشار يافت گفته بود: استعمار اروپايي بر ساير ملل كه از قرن پانزدهم آغاز شده به اين آساني ريشه كن نخواهد شد. ما، ايرانيان، نخستين سنگ بناي اين مبارزه را قرار داده ايم. ما به درخت كهن استعمار، توفان وار، تكان شديد وارد ساخته ايم. هرچند سادگي است اگر تصور رود كه با اين يك تكان، اين درخت تنومند ريشه كن خواهد شد. به همانگونه كه استعمارگران هر وقت كه لازم باشد براي حفظ منافع خود با يكديگر متحد مي شوند، ما استعمار زدگان هم اگر بخواهيم موفق شويم بايد گرد هم آييم و يكپارچه عمل كنيم و بدانيم كه استعمارگران نمي خواهند ما را متحد ببينند و با تمام نيرو و توان و توسل به انواع نيرنگ مي كوشند مانع همصدايي و يكدلي ملل استعمار زده شوند و ما هنگامي موفق خواهيم شد، كه به اين حقيقت پي ببريم. ملل استعمارزده تا روشن و آگاه نشوند نخواهند توانست سرنوشت خود را به دست گيرند. در درجه اول ، ما بايد مطبوعاتي داشته باشيم كه نيت آنها خدمت به مردم و دفاع از حقوق آنان و روشن ساختن ايشان از حقايق باشد و ….

اين مصاحبه كه طولاني بود به مناسبت پايان يكمين سال حكومت دكتر مصدق، در آخرين روز آوريل ۱۹۵۲ در تهران با خبرنگاران آمريكايي انجام شده بود.

1840م:امروز زادروز چايكوفسكي (پيوتر ايليچ) آهنگساز بنام روس است كه هفتم ماه مه سال 1840 به دنيا آمده بود. وي كه از پنج سالگي پيانو مي نواخت در طول عمر پربار خود كوشش بسيار كرد كه موسيقي ملل را با ساخت آهنگ به يكديگر نزديك سازد تا انسانها از طريق موسيقي هم، يكپارچه و يك پيكر شوند. چايكوفسكي در جريان اين تلاش، آهنگهاي مخلوط (ملل) خلق كرد.

1895م:روس ها بيش از يك قرن است كه هفتم ماه مه هر سال را به نام «روز راديو» برگزار مي كنند زيرا نخستين گيرنده راديو در جهان در اين روز در سال 1895 توسط «الكساندر پوپوفAlexander S. Popov» روس در شهر سن پترزبورگ به معرض تماشا گذارده شد. پوپوف كه اهميت نداد اختراع او ثبت شود نخستين سازنده يك راديو كامل در جهان شناخته شده است. قبل او، دانشمندان فيزيك اصول و قواعدي درباره امواج الكترومانيتيك به دست آورده بودند. پوپوف فيزيكدان روس و نخستين سازنده يك راديو كامل چهارم مارس سال 1859 متولد و 31 دسامبر سال 1905 درگذشت.

1879م:ششم ماه مه زادروز «بدريك هروزنيBedrich Hrozny» شرقشناس چك است كه در سال 1879 به دنيا آمد و 83 سال عمر كرد. او كه زبانهاي عهد قديم از جمله آكادي، سومري، پارسي باستان، سانسكريت و زبان هيتيتHittite را فرا گرفته و خطوط ميخي را مي خواند در طول اقامت طولاني خود در تركيه موفق به خواندن اسناد آرشيو سران دولت هيتيت شد كه در بغازكويBogazkoy (يکصد و پنجاه کيلومتري شمال شرقي آنكارا) كشف شده بودند. هروزني با خواندن اسناد اين آرشيو اعلام كرد كه هيتيت ها كه روزگاري بر آناتولي، شمال عراق امروز و قسمتي از سوريه تسلط داشتند، آرين بودند و زبانشان هند ـ اروپايي بود و ارتباطي با زبانهاي موجود در مزوپتاميا Mesopotamia ندارد (اين واژه كه از زمان سلوكي ها متداول شده است از دو واژه يوناني به معناي ميان رودها = مابين النهرين = بين النهرين، سرزميني كه ميان دجله و فرات و اطراف اين دو رود واقع شده است، عمدتا عراق امروز) و سمتيك (سامي = هبرو ـ عربي) و همريشه زبانهاي آرامي، آكادي و سومري (هر سه سمتيك) نيست.

1877م:«تاشوكا ويتكو» رئيس طايفه اوگلالا Oglala از قبيله سو (بوميان آمريكا ـ سرخپوستان) در پي جنگها متعدد با دولت آمريكا به منظور حفظ اراضي نياكان از خطر تصرف آنها توسط اروپاييان مهاجر، ششم ماه مه سال 1877 دست از جنگ كشيد و در نبراسكا تسليم شد.

1889م:برج ايفل در پاريس و در كنار رود سن، از ششم ماه مه سال 1889 به روي مردم و بازديد كنندگان باز شد. اين برج پولادين به نام سازنده آن «گوستاو ايفل»، La Tour Eiffel ناميده شده است.

1954م:هفتم مه ۱۹۵۴ داوطلبان مسلح ويتنامي مركب از كمونيست ها و ناسيوناليست ها با هدايت ژنرال جياب، نابغه جنگ هاي ميهني و نامنظم، دژ «دين – بين فوDien Bien Phu» را گشودند و هزاران تن از ورزيده ترين افسران و سربازان فرانسه را به اسارت گرفتند و به استعمار فرانسه بر وطن خود و سراسر شبه جزيره «هندوچين» پايان دادند. جياب متولد 1911 قبلاً يك دبير تاريخ در دبيرستان ها بود. وي در طول چهار دهه يكي پس از ديگري؛ سه قدرت ژاپن ، فرانسه و آمريكا را به زانو درآورد. وي در 96 سالگي همچنان به ويتنامي ها (دولت ويتنام) اندرز مي دهد.

1996م:مجلس نمايندگان روسيه (دوما) در اين روز در سال ۱۹۹۶ با تصويب طرحي، انحلال اتحاد شوروي را عملي غيرقانوني اعلام داشت، اين اقدام را بي اعتبار خواند و ابطال كرد.

اين طرح كه همچنان پابرجا مانده است با اعتراض و انتقاد شديد يلتسين رئيس جمهور وقت روسيه كه يكي از سه نفر منحل كنندگان شوروي بود رو به رو گرديد. اين طرح هنوز به امضاي رئيس كشور روسيه نرسيده است تا لازم الاجرا شود!