با ورق زدن تاریخ ایران به عکس و رویدادهای تازه ای روبرو می شویم در آلبوم تاریخ ایران تک عکسی از نخستین دختر بی حجاب ایران رونمایی شد.
این دختر که نام او ثبت نشده همانند یکی از عموهایش ابتدا به شیخیه گرایش پیدا کرد و برای مدتی رهبری بخشی از شیخیه در کربلا و عراق را به دست گرفت.با علنی شدن دعوت سید علی محمد باب، طاهره به وی گروید و بدون آنکه موفق شود تا پایان عمر او را از نزدیک ببیند، در زمره نزدیک ترین یاران او درآمد.
فاطمه برغانی قزوینی (1230، 1231 یا 1232 قمری – 1268 قمری) ملقب به زرینتاج، زَکیّه، اُمّ سَلَمَه و مشهور به طاهره و قُرَّةُالعَین، شاعر، خطیب، مجتهد، عارف، محدث ایرانی، از نخستین مریدان سید علیمحمد باب و از رهبران جنبش باب بودهاست.
پدر و مادرش هر دو مسلمان و مجتهد بودند. وی همانند یکی از عموهایش ابتدا به شیخیه گرایش پیدا کرد و برای مدتی رهبری بخشی از شیخیه در کربلا و عراق را به دست گرفت. با علنی شدن دعوت سید علیمحمد باب، طاهره به وی گروید و بدون آنکه موفق شود تا پایان عمر او را از نزدیک ببیند، در زمره نزدیکترین یاران او درآمد. او نخستین زن آیین بابیه بود که روبنده از صورت برگرفت و اعلام نمود که با آمدن آیین بیانی، احکام اسلام ملغی شدهاست.
او به اتّهام دست داشتن در قتل عموی بزرگش محمدتقی برغانی معروف به «شهید ثالث» بازداشت شد و سه سال بعد، مدتی پس از ترور نافرجام ناصرالدینشاه و همزمان با بسیاری از بابیان دیگر، در تهران به جرم فساد فیالارض اعدام شد. او اولین زنی بود که به این اتهام اعدام شد.
از طاهره، اشعاری باقی ماندهاست که بر سر انتساب پارهای از این اشعار به وی اختلاف نظر، وجود دارد. از سویی طاهره تفسیری انقلابی از بابیگری ارائه کرد که موجب جدایی در جامعه بابیها در ایران و عراق گردید؛ ولی از سوی دیگر همین تفسیر باعث پیوند موعودگرایی با مفهوم باب شد. طاهره برترین شخصیت زن در آیین بیانی و سومین و شناختهشدهترین شخصیت زن در آئین بهایی است. یکی از مشهورترین کارهای او برداشتن روبنده در واقعه بدشت بود. برخی نویسندگان معاصر این عمل را در جهت آزادی زنان و عملی فمینیستی توصیف کردهاند. اما دیدگاه مقابلی، طاهره را فعال فمینیست ندانسته و کارهایی مانند برداشتن روبنده در واقعه بدشت را بیشتر نمادی از الغای شریعت اسلام و اعلام شریعتی نو به نبوت سید علیمحمد باب میداند.
تولد و نامها
نام کامل او فاطمه زرینتاج برغانی قزوینی است. به گفتهٔ افسانه نجمآبادی و ریچارد فولتز نام او فاطمهبیگم برغانی بودهاست. عباس افندی گفتهاست که طاهره، در کودکی امسلمه نامیده شد، نامهای دیگر طاهره، قرهالعین، زرین تاج، زکیه، و هنده میباشد.
مردم قزوین وی را با نام دختر آقا یاد میکردند. نام «فاطمه»، برای بسیاری از بابیها، مفهومی از بازگشت و رجعت فاطمه زهرا، دختر پیامبر اسلام را القا مینمود. وی پس از آنکه با سیدکاظم رشتی، رهبر شیخیه، مکاتبه و ارتباط برقرار کرد توسط او قرةالعین (مجازاَ به معنای نور چشم؛ مایهٔ سرور، یا روشنی چشم) نامیده شد.
مورخ عراقی، علی الوردی، در کتاب لمحات اجتماعیّه، موی وی را بور و زرین عنوان کرده و آن را دلیل بر لقب زرین تاج به وی دانستهاست، زیرا که او را صاحب تاج طلایی میداند.
دربارهٔ منشأ لقب «طاهره» اتفاق نظر وجود ندارد. شوقی افندی، عباس افندی، ملامحمد زرندی و مارتا روت به عنوان منابع بهایی گفتهاند که نام طاهره توسط حسینعلی نوری، رهبر بهائیان، به او اطلاق شدهاست. بلومفیلد و سوزان استایلزمنک یک نامه سید علیمحمد باب به وی را سرآغاز استفاده این لقب دانستهاند.
ریچارد فولتز سال تولد طاهره را 1814 م (1230 یا 1231 ق) میداند. به نوشته دنیس مکایون بیشتر منابع سال تولد طاهره را 1817) نوشتهاند، اما او براساس مدارک ثبت شده در نزد خانواده و بازماندگان طاهره، تولد او را 1230 یا 1231 ق (1814 م) میداند. سوزان استایلزمنک نیز تولد او را 1233ق (1814م) ذکر کردهاست.
موژان مؤمن نیز گزارش میکند که اغلب منابع بهایی تاریخ تولد طاهره را 1233 ق ثبت کرده و علی الوردی تاریخ تولد وی را بر اساس مدارک موجود نزد بازماندگان وی، 1230 یا 1231 ق (1814 م) استخراج نمودهاست.
طاهره در یک خانوادهٔ روحانی شیعه در قزوین به دنیا آمد. مادرش آمنه خانم قزوینی، و پدرش ملا محمدصالح برغانی هر دو مجتهد بودند. علاوه بر این پدرش به واسطه تفسیر قرآن و تألیف بیش از سیصد کتاب دینی، شReputation and authorityهرت و مرجعیتی در میان اهالی قزوین داشتهاست. خانواده مادری او پیرو شیخیه بودند.
اما خانواده پدری او از اصولیان معتقد و ثروتمند بهشمار میآمدهاند. وی دستکم سه برادر به نامهای عبدالوهاب، محمدحسن و محمد و یک خواهر به نام مرضیه داشتهاست. موژان مؤمن او را بزرگترین دختر از میان هفت دختر و هشت پسر خانواده برغانی میداند.
او همچنین عروس عمویش محمدتقی برغانی ملقب به شهید ثالث بود. حاصل ازدواج او در چهارده سالگی یا سیزده سالگی با پسرعمویش ملا محمد برغانی، چهار یا سه فرزند به نامهای شیخ ابراهیم، شیخ اسماعیل و شیخ اسحاق و دختری به نام زینب یا سارا بود. در وجود فرزندی به نام شیخ اسحاق، میان منابع اختلاف وجود دارد. از میان فرزندان، هیچکدام از مادر خود در زمینه گرایش به شیخیه و سپس گرویدن به باب پیروی نکردند.
تکفیر شیخیه توسط پدرشوهر طاهره و اختلاف عقیده شوهرش با آنان، باعث شد تا طاهره و همسرش از یکدیگر جدا شوند. در این زمان طاهره به مدت سه سال به کربلا بازگشت ولی فرزندان وی نزد پدر خود باقی ماندند. به گفته عباس امانت، به نظر نمیرسد که زندگی آنان از آغاز، خالی از نزاعهای خانگی بوده باشد.
مرور در خطر پایانی:
او نخستین زن بابی بود که روبنده از صورت برگرفت و اعلام نمود که باآمدن آیین بیانی، احکام اسلام ملغی شده است. به گزارش ناز وب او به اتّهام دست داشتن در قتل عموی بزرگش محمدتقی برغانی معروف به «شهید ثالث» بازداشت شد و سه سال بعد، مدتی پس از ترور نافرجام ناصرالدین شاه و همزمان با بسیاری از بابیان دیگر، در تهران به جرم فساد فی الارض اعدام شد. او اولین زنی بود که به این اتهام اعدام شد.
زنان بی حجابی که از سریال نفس حذف شدند (عکس)
امام جمعه اصفهان: بی حجابی زنان باعث خشکی زاینده رود شد
زنان بی حجابی که برای تبلیغ ایران خودرو استفاده شدند (عکس)
آزاد شدن رقص و بی حجابی درسواحل شمالی کشور + عکس
برچسبها: مطالب جذاب