نازوب

پاسخ به هیجانی ترین سوال عالم هستی با توجه به شواهد و تحقیق مفسران دینی دنیا .

بيشتر مفسران و متكلمان به ويژه متكلمان شيعه معتقدند كه بهشت و دوزخ همراه با آفرينش جهان خلق شده و هم اكنون موجود هستند و آيات بسياري نيز بر اين مطلب دلالت دارد، مانند آيه 133 سوره آل عمران كه مي فرمايد: «وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ»و بهشتي كه وسعت آن، به اندازه آسمانها و زمين است؛ و براي پرهيزگاران آماده شده است.

طبق اين ديدگاه اين سوال مطرح مي شوند كه اين بهشت و دوزخي كه اكنون خلق شده و موجودند در كجاي عالم هستي قرار دارند؟

پاسخ اين سؤال را از دو راه مى‏ توان داد:
پاسخ نخست اين است كه عالم آخرت و بهشت و دوزخ، محيط بر اين عالم است، و به اصطلاح اين جهان در شكم و درون آن جهان قرار گرفته، درست همانند عالم جنين كه در درون عالم دنيا است، زيرا مى‏ دانيم عالم جنين براى خود عالم مستقلى است، اما جداى از اين عالمى كه در آن هستيم نيست، بلكه در درون آن واقع شده است، عالم دنيا نيز نسبت به عالم آخرت، همين حال را دارد، يعنى در درون آن قرار گرفته است.

پاسخ دوم نيز اين است كه بهشت و دوزخ در باطن و درون اين جهانند. ما اين آسمان و زمين و كرات مختلف را با چشم خود مى‏ بينيم، اما عوالمى را كه در درون اين جهان قرار دارند نمى‏ بينيم و اگر ديد و درك ديگرى داشتيم هم اكنون مى‏ توانستيم آنها را ببينيم.

در اين عالم موجودات بسيارى هستند كه امواج آنها با چشم ما قابل درك نيستند، آيه «كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ* لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ» نيز گواه اين حقيقت است. از پاره ‏اى از احاديث نيز استفاده مى‏ شود كه بعضى از مردان خدا درك و ديدى در اين جهان داشتند كه بهشت و دوزخ را نيز با چشم حقيقت بين خود مى ‏ديدند.

براى اين موضوع مى ‏توان مثالى ذكر كرد:
فرض كنيد فرستنده نيرومندى در يك نقطه زمين وجود داشته باشد كه به كمك ماهواره‏ هاى فضايى امواج آن به سراسر زمين پخش شود و به وسيله آن نغمه دل ‏انگيز تلاوت قرآن با صدايى فوق العاده دلنشين و روح پرور در همه جا پخش گردد، و در نقطه ديگرى از زمين فرستنده ديگرى با همان قدرت وجود داشته باشد كه صدايى فوق العاده گوش خراش و ناراحت كننده روى امواج ديگرى در همه جا پراكنده شود.

هنگامى كه ما در يك مجلس عادى نشسته‏ ايم صداى گفتگوى اطرافيان خود را مى ‏شنويم، اما از آن دو دسته امواج” روح پرور” و” آزار دهنده” كه در درون محيط ما است و همه جا را پر كرده است هيچ خبرى نداريم،

ولى اگر دستگاه گيرنده ‏اى مى‏ داشتيم كه موج آن با يكى از اين دو فرستنده تطبيق مى‏ كرد فورا در برابر ما آشكار مى‏ شدند؛ اما دستگاه شنوايى ما در حال عادى از درك آنها عاجز است.

اين مثال گرچه از جهاتى رسا نيست، ولى براى مجسم ساختن چگونگى وجود بهشت و دوزخ در باطن اين جهان مؤثر به نظر مى‏رسد.

بنابراين مي توان گفت مشكل از توانايي درك ما انسان هاست كه نمي توانيم بهشت و دوزخ را مشاهده كنيم و اگر بتوانيم قدري از جهان مادي فراتر رويم و به باطن اين جهان راه يابيم، حقايقي را درك خواهيم كرد كه مشاهده بهشت و دوزخ نيز از آن جمله است.

پي نوشت:
[1] . چنان نيست كه شما خيال مي‏ كنيد اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشتيد . شما قطعا جهنم را خواهيد ديد!  تكاثر،5-6
[2] . تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، 1374،ج‏3، ص: 95-94

بهشت و دوزخ در کجای جهان هستی است