نازوب

دانه چیا چیست و چه خواصی دارد

همانطور که می دانید داورهای گیاهی از پیدایش انسان مورد استفاده های غذایی و دارویی بوده است و این گیاهان تا کنون در همه جهان به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوشته ما درمورد دانه بسیار شگفت انگیز چیا صحبت می کنیم و به خواص و تاریخچه این دانه اشاره می کنیم.

تاریخچه دانه چیا

دانه های چیا از گیاه گلدار چیا که بومی مکزیک و گواتمالا است، بوجود می آید. دانشمندان برای گیاه چیا اسامی دیگری به نام Salvia hispanica یا Salvia columbariae نامیده اند و البته به چیا یک نام ویژه دیگری به نام چیا طلایی هم می گویند.

گیاه چیا از خانواده نعنا به نام Lamiaceae بوده و دانه های آن تقریبا شبیه دانه های کنجد، و بهتر است بگویم شبیه دانه های تخم شربتی نیز می باشد.

گیاه چیا برای اولین بار توسط آزتک ها، مایان ها،Incans وحتی قبایل دیگر آمریکا نیز برای مدت طولانی کشت میشده است. در زبان مایان، چیا به معنی قدرت بوده و یکی از مهمترین منبع های غنی از ویتامین و سلامتی برای بومی های امریکایی به حساب می امده که به کرات در غذاها و سالادها و حتی نوشیدنی هایشان از آن استفاده می کرده اند.

با سقوط آزتک ها و کاهش قبایل آمریکای شمالی، استفاده از دانه چیا کاهش پیدا کرد؛ ودر اواخر قرن 19 و با اغاز قرن 20، گندم و ذرت بعنوان بهترین جایگزین به جای دانه چیا وارد سبد غذایی هر خانواده آمریکایی شد؛ که این تغییرات توسط مسافران اروپایی که به دور جهان مهاجرت میکردند، آورده شده بود.

این مسافران اروپایی به همراه خود، گندم، برنج، ذرت، سیب زمینی و حتی سیب زمینی های شیرین نیز حمل می کردند. به خاطر این تغییرات، برای مدتی استفاده از دانه چیا نیز به طور کلی فراموش شد و با آغاز قرن 20 و تحقیق درباره دانه چیا، مجددا عموم مردم جهان از حضور این ماده مغذی نیز اطلاع پیدا کردند.

خواص دانه چیا برای سلامتی موضوع این نوشتار است. دانه چیا قرن‌ها جزء اصلی رژیم غذایی مایاها و آزتک‌ها بوده‌است.

امروزه این دانه به خاطر فوایدی که برای سلامتی دارد و کاربردش در آشپزی، علاقه‌ی بسیاری از آدم‌ها را به خود جلب کرده‌است. به نظر می‌رسد دانه‌ی چیا منبعی غنی برای مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها است.

فواید دانه چیا

مهمترین خاصیت دانه چیا کالری پایین آن است و سیرکنندگی زیادی که به شما می دهد و این از خاصیت شگفت انگیز این دانه برای لاغر شدن و چربی سوزی است.

۱. اسید چرب امگا ۳

دانه‌ی چیا سرشار از چربی‌های غیراشباع چندتایی، به ویژه اسیدهای چرب امگا۳ است. پروفایل لیپید (چربی)‌ دانه‌ی چیا متشکل از ۶۰ درصد امگا ۳ است، که باعث می‌شود یکی از غنی‌ترین منابع گیاهی اسید چرب‌ها باشد- به‌ویژه آلفا لینولنیک اسید، یا ای‌ال‌ای. امگا ۳ موجود در دانه چیا می‌تواند به کاهش التهاب، بالا رفتن عملکرد شناختی و پایین آوردن کلسترول کمک کند.

۲. فیبر

فیبر با کاهش التهاب، پایین آوردن کلسترول، و تنظیم عملکرد روده در ارتباط است. دانه‌ی چیا منبعی فوق‌العاده برای فیبر است، که تنها ۲ قاشق غذاخوری از آن ۱۰ گرم فیبر دارد، این حیرت‌انگیز است. این معادل یک‌سوم میزان مصرف توصیه‌شده برای هر روز است.

۳. آنتی‌اکسیدان

دانه‌ی چیا سرشار از آنتی‌اکسیدان است که برای حفاظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد، پیری و سرطان مفید است. هم‌چنین پروفایل آنتی‌اکسیدان بالا به این دانه کمک می‌کند پوسته‌اش ماندگاری بالایی داشته‌باشد. این دانه تقریبا ۲ سال خارج از یخچال دوام می‌آورد.

۴. مواد معدنی

۲ قاشق غذاخوری دانه چیا حاوی ۱۸ درصد کلسیم، ۳۵ درصد فسفر، ۲۴ درصد منیزیم و حدود ۵۰ درصد منگنز میزان مصرف مرجع غذایی (DRI) است.

این مواد مغذی به شما کمک می‌کند از فشار خون بالا پیشگیری کنید و وزن‌تان را در سطح سلامت حفظ کنید، و نیز برای سوخت و ساز انرژی و بخشی از سنتز دی‌ان‌ای مهم است.

۵. احساس سیری

سیری احساس پُری و رضایت است، که باعث می‌شود بین وعده‌های غذایی کم‌تر هوس خوراکی بکنید. ترکیب پروتئین، فیبر و ایجاد هاله‌ای ژله‌ای در اطراف دانه‌های چیا در هنگام مخلوط شدن با مایعات در اثرات سیری آن نقش دارد.

۶. فاقد گلوتن

دانه‌ی چیا حاوی گلوتن یا غلات نیست. برای همین می‌توانید از تمام فواید مغذی آن در یک رژیم بدون گلوتن بهره‌مند شوید.

۷. جایگزینی برای تخم‌مرغ

لایه‌ی بیرونی دانه‌ی چیا هنگام مخلوط شدن با مایعات متورم می‌شود تا یک ژله در اطراف آن ایجاد کند. می‌توانید از این به جای تخم‌مرغ استفاده کنید تا کلسترول را پایین بیاورید و محتوای مواد مغذی خوراکی‌ها و کیک و کلوچه‌ها را افزایش دهید.

برای درست کردن جایگزینی برای تخم‌مرغ، ۱ قاشق غذاخوری دانه‌ی چیا را با آب مخلوط کنید و بگذارید برای ۱۵ دقیقه بماند.

۸. به‌طور کامل قابل هضم است

بر عکس دانه‌ی کتان، که‌ آن نیز سرشار از اسید چرب امگا ۳، فیبر، و مواد معدنی است، لازم نیست دانه‌ی چیا را پودر کنید تا مواد مغذی آن را جذب کنید یا آن را جایگزین تخم‌مرغ کنید.

۹. رفع اختلال در سوخت و ساز چربی‌ها (دیس‌لیپیدمی)

پژوهشی که در مجله‌ی انگلیسی تغذیه چاپ شده‌است نشان می‌دهد دانه‌ی چیا به عنوان یک منبع چربی خوراکی می‌تواند میزان تری‌گلیسیرید و کلسترول را پایین بیاورد، در حالی که اچ‌دی‌ال یا کلسترول “خوب” را افزایش می‌دهد.

هم‌چنین این پژوهش نشان داده‌است وقتی دانه‌ی چیا را جایگزین دیگر منایع چربی می‌کنید، از جمله روغن ذرت، آلفا لینولنیک اسید موجود در آن، می‌تواند از میزان تری‌گلیسیرید بالا جلوگیری کند و چاقی را در قسمت مرکزی بدن کاهش دهد.

۱۰. تنظیم قند خون

دانه‌ی چیا می‌تواند نقش مهمی در تنظیم میزان انسولین ایفا کند. این دانه می‌تواند مقاومت به انسولین را پایین بیاورد و میزان غیرعادی انسولین را در خون کاهش دهد.