نازوب

سوپ های پاییزی Autumn soups ، پیش غذایی بسیار محبوب و خوشمزه. که در فصل پاییز و زمستان جایگاه ویژه تری دارد و می توان سوپ را ستاره ی هر میز و سفره غذا دانست! نوووش جان

در این بخش علاوه بر تهیه و معرفی سوپ های Fall پاییزی نگاهی داریم به تاریخچه جالب سوپ.

تاریخچه سوپ

از حدود 5 هزار سال قبل از ميلاد مسيح كه انسان توانست ظرف سفالي بسازد و آن را روي آتش بگذارد، يكي از نخستين غذاها سوپ بود.

كشف داستان مردي در عصر حجر كه بدون دندان كاملا سالم مانده بود، محققان را به اين نتيجه رساند كه احتمالا مردمان عصر حجر نخستين كساني بودند كه سوپ را اختراع كردند.

در واقع قدمت سوپ به قدمت پخت‌وپز برمي‌گردد و شايد سوپ نخستين غذايي بود كه توسط انسان تهيه شد. باستان‌شناسان با تحقيقات خود به اين احتمال دست يافتند كه قبل از ساخت ظرف سفالي، بشر از 2 روش براي تهيه همين ماده غذايي آبكي استفاده مي‌كرده‌ است؛ يكي از اين روش‌ها پر كردن پوست حيوان با آب و بعد اضافه كردن محتويات ديگر است و ديگري ايجاد سوراخي در زمين و پر كردن آن با آب و مواد ديگر.

اما چطور است كه غذايي كه بخش عمده آن را مايعات تشكيل داده و البته در آن از مواد جامدي مثل سبزي‌ها و انواع گوشت استفاده شده نقش مهمي در درمان Sickness بيماري‌ ها دارد. از قديم مردم مي‌دانستند سوپ نقش مهمي در حفظ قدرت بدني دارد، شاهد آن هم پهلوانان قديم يونان هستند كه براي نيرو گرفتن، قبل از مسابقات يك دل سير سوپ مي‌خوردند. در بسياري از درمان‌هاي گياهي هم از گياهان درمانگر، سوپ تهيه و به بيمار داده مي‌شد.

طب امروز هم خاصيت شفابخش بودن اين ماده غذايي را تاييد كرده است. در اين پرونده نگاهي به خاصيت درماني سوپ در طب مدرن و مكمل خواهيم داشت. دستور تهيه چند نوع سوپ هم براي درمان برخي بيماري‌ها در ادامه مي‌آيد.

آيا سوپ خاصيت درماني دارد؟

معمولا وقتي بيمار هستيم و گوشه‌اي دراز كشيده‌ايم، با خودمان مي‌گوييم‌، ‌اي كاش كسي برايم يك سوپ داغ درست مي‌كرد! زيرا سوپ را به‌عنوان علاج سرماخوردگي مي‌شناسيم و اين حس را از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به ارث برده‌ايم.

براساس تحقيقات كن آلبالا، مورخ غذا، اين ماده غذايي براي قرن‌ها به‌عنوان ماده‌اي شناخته مي‌شد كه براي كوتاه كردن دوره نقاهت بيماري‌ها مورد استفاده قرار مي‌گرفت و با اين‌كه طي سال‌ها تغييراتي در پخت آن صورت گرفته اما همچنان مانند دارو عمل مي‌كند.

بعد از قرن‌ها، علم مدرن به اين نتيجه رسيده است كه اين ماده غذايي خاصيت تسكين‌دهنده و ضد‌التهاب براي آن‌هايي كه سرماخورده‌اند، دارد. به‌هر حال، اين واضح است كه خوردن سوپ راحت‌ترين راه براي هضم مواد مغذي مورد نياز به‌خصوص در زماني است كه بيماريد اما تحقيقات اخير آلبالا نشان مي‌دهد،

مردم بيشتر از اين‌كه بدانند سوپ از لحاظ علمي هنگام بيماري مفيد است، به‌صورت ناخودآگاه از اين ماده غذايي استقبال مي‌كردند. حتي امروز هم مردم مانند مردمان 5 قرن پيش از اين ماده غذايي استفاده مي‌كنند.

سوپ کدو حلوایی

میزان سرو: 8 الی 9 نفر

مواد لازم:

کدو حلوایی (درشت): یک عدد
پیاز درشت (نگینی خردشده): یک عدد
روغن زیتون فرابکر: 2 ق س
سیب (هسته جدا و خردشده): 3 عدد
آب مرغ یا آب سبزیجات: 5 پیمانه
نمک: یک دوم ق چ
فلفل سیاه (پودرشده): یک چهارم ق چ
دارچین: یک دوم ق چ
زنجفیل (پودرشده): یک چهارم ق چ
جوز هندی (پودرشده): یک چهارم ق چ
عسل: یک ق س (در صورت تمایل)
خشکبار: برای تزیین (در صورت تمایل)

طرز تهیه

1. ابتدا دمای فر را روی 200 درجه سانتیگراد (400 درجه فارنهایت) قرار دهید و یک سینی فر را با کاغذ روغنی یا فویل آلومینیومی بپوشانید. کدوحلوایی درسته را در سینی فر قرار داده و به مدت یک ساعت و 20 دقیقه در فر از قبل گرم شده قرار دهید. پس از گذشت این زمان کدوحلوایی را از فر درآورده و کنار بگذارید تا خنک شود. آن را از وسط به دو نیم کرده و تخم های داخلش را درآورید و پوستش را با دستتان جدا کنید. گوشت کدو حلوایی را کنار بگذارید.

2. روغن زیتون را در ظرف مناسبی روی حرارت گرم کنید. پیاز نگینی خردشده را در آن تفت دهید، سپس کدو حلوایی را اضافه کرده و با پشت قاشق چوبی شروع به له کردن آن بکنید. سیب خردشده، آب مرغ یا آب سبزیجات، نمک، فلفل سیاه پودرشده، دارچین، زنجفیل و جوز هندی را اضافه کنید.

3. پس از به جوش آمدن آب حرارت را کم کنید و در ظرف را بگذارید و اجازه دهید مواد به آرامی حدود 45 دقیقه بپزند. اجازه دهید سوپ خنک شود، سپس آن را در مخلوط کن به صورت پوره ای صاف و یکدست درآورید.

4. دوباره سوپ را روی حرارت قرار دهید و عسل را (در صورت تمایل) اضافه کنید و 15 الی 20 دقیقه دیگر روی حرارت ملایم به پخت ادامه دهید. در صورت نیاز باز نمک و فلفل بزنید. در صورت تمایل می توانید سوپ را با خشکبار تزیین کنید.

نکاتی درباره تهیه سوپ ها

* برای تهیه یک سوپ خوب باید سبزیجاتی چونپیاز، سیر، کرفس و هویج را که در اغلب دستورهای تهیه سوپ هستند در روغن یا کره تفت دهید تا عطر و بویشان بلند شده و نرم شوند.

* به زمان پخت مواد اولیه توجه کنید. برخی مواد سریع تر از بقیه می پزند و زمان پخت کمتری دارند.

سوپ نخود و کرفس

میزان سرو: 6 الی 8 نفر

مواد لازم:

نخود: یک پیمانه
گندم (پوست کنده): یک دوم پیمانه
آب: 8 پیمانه
ساقه کرفس (خردشده): 4 عدد
گوجه فرنگی (پوست کنده و نگینی خردشده): 420 گرم
برگ بو: 2 عدد
نمک: یک دوم ق چ
فلفل سیاه (پودرشده): یک هشتم ق چ
پاپریکا (پودر فلفل دلمه ای): یک ق چ
زیره (پودرشده): یک دوم ق چ
زردچوبه: یک دوم ق چ
پودر آویشن: یک دوم ق چ
فلفل قرمز (پودرشده): به مقدار لازم
آب لیمو سنگی تازه: 2 ق س
برگ گشنیز تازه (خردشده): سه چهارم پیمانه

طرز تهیه:

1. نخود و گندم پوست کنده را از شب قبل در 4 پیمانه آب قرار دهید تا خیس بخورند. سپس آنها را از آب درآورده و در ظرف مناسبی با 4 پیمانه آب بپزید تا نرم شوند. 4 پیمانه آب باقیمانده، ساقه کرفس، گوجه فرنگی، برگ بو و چاشنی ها را اضافه کنید. اجازه دهید آب به جوش آید و سپس حرارت را کم کنید تا مواد به آرامی بپزند و سوپ ها جا ییفتد. قبل از سرو آب لیموترش و برگ گشنیز خردشده را اضافه کنید.

نکاتی درباره تهیه سوپ ها

* هنگام خردکردن سبزیجات به اندازه آنها توجه کنید. برخی سوپ ها سبریجاتی درشت و برخی سبزیجاتی بسیار ریز دارند.

* به مقدار نمک و فلفل توجه کنید. میزان نمک بسته به مواد اولیه ای که اضافه می کنید متفاوت است. اغلب اوقات نمک و فلفل را در آخر و پس از چشیدن اضافه کنید.

سوپ گل کلم (ویژه گیاهخواران)

میزان سرو: 4 نفر

مواد لازم:

گل کلم (خردشده): یک عدد
پیاز سفید (خردشده): نصف یک عدد
بادام هندی (خام): یک چهارم پیمانه
سیر (پوست کنده): 4 حبه
فلفل قرمز: یک چهارم ق چ
نمک: به مقدار لازم
فلفل سیاه (پودرشده): به مقدار لازم
آووکادو: نصف یک عدد
آب مرغ: 4 پیمانه
روغن زیتون: 2 ق س

طرز تهیه:

1. گل کلم، پیاز، بادام هندی، سیر، آب مرغ و چاشنی ها را در ظرف مناسبی روی حرارت قرار دهید. پس از جوشیدن حرارت را کم کنید تا مواد به آرامی بپزند. مواد را به همراه آووکادو در مخلوط کن بریزید و به صورت پوره ای صاف و یکدست درآورید. در صورت نیاز نمک و فلفل بزنید و دوباره کمی روی حرارت قرار دهید و سپس سرو کنید. برای تزیین روغن زیتون روی سوپ بریزید.

سوپ کلم بروکلی و تره فرنگی

میزان سرو: 4 نفر

مواد لازم:

کلم بروکلی: 500 گرم
تره فرنگی (قسمت سفید رنگ): 2 عدد
سیر درشت (ریز خردشده): یک حبه
آب سبزیجات: یک لیتر
نمک: به مقدار لازم
فلفل سیاه تازه (پودرشده): به مقدار لازم
روغن زیتون: به مقدار لازم
نان برشته: برای سرو
خامه ترش یا ماست: برای تزیین
پیازچه (ریز خردشده): 4 ق س (برای سرو)

طرز تهیه:

1. قسمت سفیدرنگتره فرنگی را خرد کنید. کلم بروکلی را نیز به ابعاد کوچک برش دهید. سیر ریز خردشده را در مقداری روغن زیتون روی حرارت تفت دهید. تره فرنگی را اضافه کرده و تفت دهید تا نرم شود. آب سبریجات را اضافه کرده و پس از به جوش آمدن حرارت را کم کنید.

2. گلچه های کلم بروکلی را اضافه کرده و بپزید تانرم شد. پس از خنک شدن سوپ آن را در مخلوط کن به صورت پوره ای صاف و یکدست درآورید. دوباره سوپ را روی حرارت ملایم قرار داده برای مزه دار شدن نمک و فلفل بزنید. آن را در ظرف سرو ریخته و با خامه ترش یا ماست، نان برشته و پیازچه ریز خردشده تزیین کنید.

سوپ بادنجان و گوجه فرنگی

مواد لازم:

بادنجان قلمی (نگینی خردشده): 4 عدد
روغن زیتون فرابکر: 4 ق س
نمک: یک هشتم ق چ
گوجه فرنگی (پوست کنده و پوره شده): یک کیلو و 100 گرم
آب: 5 و یک سوم پیمانه
برگ ریحان تازه (خردشده): یک دوم پیمانه
سیر (له شده): 2 حبه
شیر: 2 پیمانه

طرز تهیه:

1. دمای فر را روی 200 درجه سانتیگراد (400 درجه فارنهایت) قرار دهید. یک سینی فر را با کاغذ روغنی یا فویل آلومینیومی بپوشانید. بادنجان ها را در سینی فر چیده و روی آنها یک قاشق سوپ خوری روغن زیتون بریزید و نمک بپاشید و به مدت 20 الی 22 دقیقه در فر از قبل گرم شده قرار دهید تا نرم شوند. پس از خنک شدن پوست آنها را جدا کنید.

2. در این فاصله بقیه روغن زیتون را در ظرف مناسبی روی حرارت گرم کنید. 350 گرم گوجه فرنگی پوست کنده و پوره شده و یک سوم پیمانه آب را اضافه کرده روی حرارت ملایم حدود 10 دقیقه بپزید. سیر له شده را اضافه کرده و حدود 5 دقیقه دیگر به پخت مواد ادامه دهید. برگ ریحان خردشده، بقیه گوجه فرنگی پوره شده، 5 پیمانه آب باقیمانده، بادنجان پخته و نمک را اضافه کنید.

3. در ظرف را بگذارید و اجازه دهید مواد حدود 30 د قیقه روی حرارت ملایم بپزند. سوپ را پس از کمی خنک شدن، در مخلوط کن به صورت پوره دربیاورید و دوباره روی حرارت قرار داده و شیر را اضافه کنید و اجازه دهید 10دقیقه روی حرارت ملایم بپزد. سپس سرو کنید.

نکاتی درباره تهیه سوپ ها

در صورتی که شیر سرد مستقیم به سوپ در حال پخت اضافه شود می بندد. بنابراین شیر باید گرم باشد. بهتر است شیر به سوپ در حال جوشیدن اضافه نشود. زیرا واکنش خوبی نشان نخواهدداد. سوپ را از روی حرارت بردارید و سپس شیر گرم را اضافه کنید.

سوپ هویچ و لپه (ویژه گیاهخواران)

میزان سرو: 6 نفر

مواد لازم:

روغن زیتون فرابکر: 2 ق س
پیاز متوسط (نگینی خردشده): یک عدد
هویج (اسلایس شده): 2 عدد
آب مرغ: 4 پیمانه
لپه (پخته): یک پیمانه
نمک: یک دوم ق چ
پاپریکا (پودر فلفل دلمه ای): یک ق چ
عصاره سبزیجات: یک ق س

طرز تهیه:

1. پیاز نگینی خردشده را در روغن زیتون حرارت متوسط تفت دهید تا طلایی رنگ شود. هویج اسلایس شده را اضافه کرده و حرارت را کم کنید و در ظرف را بگذارید تا حدود 2 دقیقه بپزد. آب مرغ را اضافه کرده و اجازه دهید به جوش آید. سپس لپه پخته، نمک، پاپریکا و عصاره سبزیجات را اضافه کنید.

2. حرارت را کم کنید تا مواد حدود 45 الی 50 دقیقه روی حرارت ملایم بپزند و سوپ جا بیفتد.

نکاتی درباره تهیه سوپ ها

هنگام تهیه سوپ های حاوی نودل، نودل را به صورت جداگانه نپزید و اجازه دهید با سایر مواد پخته و نرم شود و طعم و مزه مواد را بگیرد. نودل هایی که جداگانه پخته می شوند، طعم و مزه ندارند و هنگام اضافه شدن از هم جدا می شوند.

سوپ تره فرنگی

مواد لازم:

تره فرنگی (قسمت سفید و سبر روشن): 500 گرم
پیاز کوچک (نگینی خردشده): یک عدد
سیب زمینی (نگینی خردشده): 2 عدد
هویج (درشت رنده شده): یک عدد
کره: یک ق س
آب مرغ (داغ): یک لیتر
پنیر چدار: به مقدار لازم
برگ آویشن تازه یا خشک: به مقدار لازم
نان تست: 2 الی 3 عدد
سبریجات معطر خشک: 2 ق س
روغن زیتون: به مقدار لازم
خامه: برای تزیین (در صورت تمایل)

طرز تهیه:

1. قسمت سفید و سبز روشن تره فرنگی را خرد کنید، کره را در ظرف مناسبی روی حرارت گرم کنید. پیاز و تره فرنگی را در آن تفت دهید. هنگامی که نرم شدند، سیب زمینی نگینی خردشده و هویج درشت رنده شده را اضافه کرده و تفت دهید. سپس آب مرغ داغ و برگ آویشن را اضافه کنید. اجازه دهید مواد بپزند تا سبزیجات نرم شوند.

2. در این فاصله نان های تست را به ابعاد کوچک برش داده و در سینی فر پوشیده شده با کاغذ روغنی قرار دهید. روی آنها روغن زیتون بریزید و سبزیجات معطر خشک بپاشید و در فر از قبل گرم شده با دمای 200 درجه سانتیگراد (400 درجه فارنهایت) قرار دهید تا برشته و طلایی شوند.

3. برش های نام را به ظرف مناسبی انتقال دهید. پنیر چدار ذوب شده را به سوپ اضافه و مخلوط کنید. سوپ را در مخلوط کن به صورت پوره ای صاف و یکدست درآورید و به آن نمک و فلفل بزنید و همراه با نان های برشته سرو کنید. در صورت تمایل می توانید روی آن را با خامه تزیین کنید.

سوپ دال عدس (لبنانی)

میزان سرو: 4 نفر

مواد لازم:

دال عدس: 350 گرم
هویج (پوست کنده و خردشده): 2 عدد
سیب زمینی کوچک (پوست کنده و خردشده): 2 عدد
زیره (پودرشده): 2 الی 3 ق چ
گوشت گوسفندی یا گوساله (چرخ کرده): 250 گرم
برگ بو: 2 عدد
پیاز (نگینی خردشده): یک عدد
نمک: به مقدار لازم
روغن (ترجیحا زیتون): برای سرخ کردن
برگ جعفری (ریز خردشده): برای تزیین

طرز تهیه:

1. عدس پخته، هویج و سیب زمینی پوست کنده و خردشده را به همراه یک و نیم لیتر آب در ظرف مناسبی روی حرارت قرار دهید. برگ بو را اضافه کنید. پس از اینکه آب به جوش آمد، اجازه دهید مواد روی حرارت متوسط بپزند تا سبزیجات نرم شوند. برگ بو را خارج کرده و سوپ را در مخلوط کن بریزید و به صورت پوره ای یکدست درآورید. نمک و فلفل سیاه پودر شده بیفزایید.

2. هنگام پخت سوپ پیاز را نگینی خرد کرده و حدود 10 دقیقه در مقداری روغن روی حرارت ملایم تفت دهید تا نرم شود. گوشت چرخ کرده، نمک، فلفل و زیره را اضافه کرده و تفت دهید. مخلوط گوشت را ورز دهید و به گلوله های کوچکی شکل دهید. گلوله های گوشت را در کمی روغن تفت دهید و سپس به سوپ اضافه کرده و بلافاصله سرو کنید.

سوپ مرغ و سبزیجات

غزاله خالدی

مواد لازم:

مرغ (بدون استخوان): 750 گرم
روغن: 2 ق س
پیاز درشت (نگینی خردشده): یک عدد
برگ جعفری (ریز خردشده): به مقدار لازم
ساقه کرفس (ریز خردشده): یک چهارم یک عدد
هویج (رنده شده): 250 گرم
آرد: 2 الی 3 ق س
پاپریکا (پودر فلفل دلمه ای): 3 ق س
سیر درشت (له شده): 2 حبه
فلفل دلمه ای (قرمز یا سبر): 2 الی 3 عدد
گوجه فرنگی (پوست کنده و له شده): 190 گرم
فلفل قرمز (پودرشده): یک دوم ق چ
فلفل سیاه (پودرشده): به مقدار لازم
نمک: به مقدار لازم
سیب زمینی (پوست کنده و نگینی خردشده): 650 گرم
برگ بو: 2 عدد
آب: 750 میلی لیتر الی یک لیتر

طرز تهیه:

1. مرغ را به ابعاد کوچک برش دهید. به آن نمک و فلفل زده و 2 الی 3 قاشق سوپ خوری آرد روی آنها بپاشید و کاملا مخلوط کنید. یک قاشق سوپ خوری روغن را در ظرف مناسبی روی حرارت گرم کنید و مرغ را در آن تفت دهید تا کمی برشته شود. پیاز نگینی خردشده را در یک قاشق سوپ خوری روغن باقیمانده تفت دهید تا طلایی رنگ شود. ظرف را از روی حرارت بردارید و پس از کمی خنک شدن مواد پاپریکا و سیر له شده را به آن اضافه کنید. 3 پیمانه آب افزوده و دوباره ظرف را روی حرارت قرار دهید.

2. مرغ تفت داده شده و برگ بو را اضافه کرده و در ظرف را بگذارید (آب باید 3 الی 4 سانتی متر روی مرغ را بگیرد). اجازه دهید سوپ روی حرارت ملایم حدود یک ساعت الی یک ساعت و نیم بپزد تا مرغ نرم شود. سیب زمینی ها را پوست کنده و نگینی خرد کنید و به مواد اضافه کنید. ساقه کرفس، هویج و برگ جعفری را اضافه کنید و پس از چند دقیقه فلفل دلمه ای هسته جدا و نگینی خردشده را بیفزایید. در صورت نیاز مقداری آب اضافه کنید. گوجه فرنگی پوره شده را افزوده و آرد، نمک، فلفل سیاه و فلفل قرمز پودرشده بزنید.

3. حدود 10 دقیقه دیگر به پخت مواد ادامه دهید تا سبزیجات نرم شوند. برگ بو را خارج کرده و بلافاصله سوپ را سرو کنید. قبل از سرو مقداری برگ جعفری خردشده روی سوپ بپاشید.

سوپ انرژي‌زا يعني سوپ مرغ و جوجه!

در قرن نوزدهم، پزشكان سوپ جوجه را براي مبارزه با سرماخوردگي تجويز مي‌كردند. در ميان انواع سوپ، خواص درماني «سوپ جوجه» قابل توجه است. جوجه مانند ساير خوراكي‌هاي پروتئين‌دار، آمينواسيد طبيعي به نام سيستئين دارد كه با پخته شدن از گوشت مرغ خارج مي‌شود.

سيستئين قدرت شيميايي خارق‌العاده‌اي دارد زيرا شبيه داروي استيل سيستئين عمل مي‌كند كه پزشكان آن را براي بيماران مبتلا به برونشيت و عفونت‌هاي تنفسي تجويز مي‌كنند. همچنين در سوپ جوجه ماده خوشبويي وجود دارد كه باعث پاكيزگي راه‌هاي هوايي مي‌شود.

فوايد سوپ از نگاه طب مدرن

با مصرف سوپ، چربي كمتري به‌صورت اشباع دريافت مي‌كنيد.
سوپ براي بيماراني كه مشكل جويدن يا هضم دارند، بسيار مفيد است.
سوپ يك غذاي فوق‌العاده براي كاهش‌وزن در مدت زمان كوتاه است.

بايد بدانيد سوپ‌هاي سنگين، به‌خصوص آن‌هايي كه حاوي سبزي، پوره و تخم‌مرغ هستند، مي‌توانند به‌عنوان غذاي اصلي تلقي شوند و بهترين راه براي دريافت سبزي‌ها در رژيم‌غذايي است.

درحال حاضر اغلب‌ سوپ‌ها كم چرب تهيه مي‌شوند و گزينه مناسبي براي افرادي است كه مي‌خواهند كنترل بيشتري بر محتواي تغذيه‌اي خود و رژيم غذايي‌شان داشته باشند. سوپ‌هاي گياهي نيز به‌طور گسترده‌اي در دسترس هستند و مي‌توانند براي آن‌هايي كه نگران چربي‌هاي اشباع شده هستند، مناسب باشند.

سوپ، شما را ياد چه مي‌اندازد؟

ظاهر سوپ مانند غذاي كودك است و شايد اين مهم‌ترين دليل مصرف آن هنگام بيماري است، زيرا هر 2 به راحتي هضم مي‌شوند و روش آماده كردن‌شان شبيه هم است.

افراد از لحاظ رواني با مواد‌غذايي كه مادر در دوران كودكي تهيه كرده ارتباط برقرار مي‌كنند؛ اين ارتباط در بخش ناخودآگاه‌شان رشد مي‌كند و براي همين زماني كه مي‌خواهيد به احساس آرامش برسيد به آنچه مادرتان تهيه مي‌كرده، روي مي‌آوريد.

آنچه آلبالا در تحقيقاتش به آن رسيده نشان مي‌دهد، از دوران باستان تهيه سوپ بسيار شبيه دستورات تهيه‌اي است كه در حال حاضر در كتاب‌هاي آشپزي مي‌بينيم. دايانا هنري، نويسنده كتب آشپزي معتقد است بسياري از غذاها مانند سابق تهيه نمي‌شوند اما سوپ يك استثناست.

او عقيده دارد دلايل عاطفي پشت اين قضيه است. او مي‌گويد: «شما سوپ را براي افرادي تهيه مي‌كنيد كه دوران سختي را مي‌گذرانند و اين نشانه توجه شما به آن فرد است.»

در حقيقت سوپ تمام زمينه‌ها را پوشش مي‌دهد، رواني، فيزيولوژي و تغذيه. زماني كه شما از لحاظ رواني احساس ناخوشايندي داريد، نياز به آرامش داريد. از لحاظ تغذيه‌اي هم احساس بهتري داريد زماني‌كه چيزي مايع مانند سوپ مي‌خوريد.

آش و سوپ در طب سنتي

پايه سفر خانواده ايراني را سوپ يا به عبارتي آش تشكيل مي‌داده و بيش از 100 نوعش در منابع طب سنتي توصيف شده است.

از آنجا كه «سوپ» اصطلاحي فرانسوي است، در طب مكمل ايران به سوپ اصطلاح ديگري به نام «حسو» يا «آش» داده شده است. البته از عبارت ديگري به نام «با» يا «باج» نيز استفاده مي‌شد كه «شورباج» و «زيره‌باج» هم از همين عبارت استخراج شده و به مرور زمان به شوربا و… تغيير كرده است.

تركيبات سوپ

تصور كنيد قرار است ماشيني بسازیم. در ساخت اين ماشين بدون شك از موتور، چرخ، فرمان و… استفاده مي‌شود. حال هر امكاناتي روي اين ماشين قرار گيرد، آن را تبديل به ماشيني خاص با استفاده‌اي خاص مي‌كند. همين موضوع در مورد انواع مختلف سوپ نيز صدق مي‌كند.

به‌عنوان مثال سوپ ساده يا شوربا از سبزي (اسفناج و گشنيز)، آب و نمك تهيه شده اما گاهي برنج هم به آن اضافه مي‌شود. براساس اين‌كه مصرف‌كننده سوپ چه مشكلاتي داشته باشد، به اين سوپ پايه موادي اضافه مي‌شود. به‌عنوان مثال براي پايين آوردن تب كمي آبغوره به سوپ اضافه مي‌شود.

در صورتي كه بخواهند فردي را تقويت كنند گوشت به سوپ اضافه مي‌كنند. در خشكي مزاج و يبوست از آنجا كه فرد بايد مايعات بيشتري مصرف كند، به اين ماده غذايي گوشت اضافه مي‌كنند چون به اين ترتيب رطوبت بدن بالا مي‌آيد. در صورتي كه فردي بخواهد كاهش وزن پيدا كند به سوپ، سركه اضافه مي‌كنند.

به‌منظور تقويت معده سماق و براي رفع اسهال كشك به سوپ اضافه مي‌شود تا فرد بتواند بر اين مشكلات غلبه پيدا كند. تركيبات سوپ در طب سنتي بسيار زياد است كه از سوپ ساده شروع مي‌شود و تا تركيبات بسيار غليظ پيش مي‌رود.

تركيبي كه از اسفيدباج و فكباج به دست مي‌آيد را زير‌باج مي‌گويند كه براي افرادي كه طبع گرمي دارند مناسب است. علاوه بر آن براي افرادي كه مشكلات قلبي- عروقي دارند مفيد است.

در سرماخوردگي كه در طب مكمل به آن زكام مي‌گويند، معمولا نبايد از ترشي استفاده شود و سوپ‌تان كمي گوشت داشته باشد.

چه سوپي برای چه فصلی؟

به‌طور كلي سوپ‌هاي گوشت دار در زمستان بيشتر مصرف مي‌شوند. اين به‌دليل آن است كه در قديم چون وسايل گرمايشي مناسبي وجود نداشته، بدن بايد خودش را گرم مي‌كرد و بايد مواد‌غذايي بيشتري دريافت مي‌كرد. به همين دليل اين سوپ در اين فصل استفاده مي‌شد. مي توان اشاره كرد در فصل تابستان از‌ آش آبغوره و آش دوغ استفاده مي‌شد تا دماي بدن پايين بيايد.

انواع سوپ در طب مكمل

به‌طور كلي طب مكمل نگاه درماني به غذاها دارد و معتقد است مواد‌غذايي علاوه بر خاصيت تغذيه‌اي، اثر درماني نيز دارند. به همين دليل از اثر درماني سوپ‌ها يا آش‌ها استفاده مي‌كند.

به‌طور کلی سوپ‌ها به 2 دسته تقسيم مي‌شوند، دسته اول آن‌هايي هستند كه گوشت دارند و به آن «اسفيدباج» مي‌گويند كه ترشي هم ندارد. دسته دوم آن‌هايي را شامل مي‌شود كه گوشت ندارند كه به آن‌ها آش ساده، شوربا يا مزوره مي‌گويند.

سبزي‌هاي سوپ

سبزي‌هاي سوپ بنا به طبع، خاصيت و طعم‌دهندگي در سوپ استفاده مي‌شوند. به‌عنوان مثال طبع نعنا گرم است، بنابراين وقتي در سوپ مي‌ريزيم، طبع آن سوپ را گرم مي‌كند. از سويي نعنا خواصي دارد كه براي مشكلات تنفسي مفيد است.

ضمن آن‌كه حبس باد شكم مي‌دهد و از اسهال جلوگيري مي‌كند. طعم نعنا هم در رفع برخي مشكلات نقش مهمي دارد. به‌طور كلي طعم چند فاكتور را در برمي‌گيرد يكي اين‌كه براي چه سني Soup سوپ استفاده مي‌شود، به‌عنوان مثال كودكان برخي طعم‌ها را نمي‌توانند تحمل كنند و در تهيه سوپ براي آن‌ها بايد به اين مورد توجه شود.

فاكتور مهم ديگر مردمي هستند كه براي آن‌ها سوپ تهيه مي‌شود. به‌عنوان مثال مردم آذربايجان فسنجان را شيرين‌تر ميل مي‌كنند و…

نقطه مقابل نعنا، اسفناج قرار دارد كه سرد است و مدر و براي بيماري‌هاي ريه مناسب نيست. بنابراين در تهيه‌اش به سبزي مورد استفاده در آن بايد توجه لازم را داشت زيرا هر كدام خاصيتي دارد كه مي‌تواند در حال بيمار تاثير مستقيم داشته باشد. امروزه آشپزها يكسري مواد را به سوپ اضافه مي‌كنند و تنها هدف‌شان دادن شكل مناسب به سوپ است.

در گذشته دستور پخت سوپ را حكيم به آشپز مي‌داد و به‌طور كلي در كنار دستور پخت اين‌كه اين ماده براي چه افرادي مفيد و براي چه كساني مضر است نيز مي‌آمد.

سوپ براي ورزشكار‌ها

مواد لازم

كنسرو لوبيا قرمز: 4 قاشق غذاخوري
كنسرو لوبيا سبز: 4 قاشق غذاخوري
گوشت گوسفند:100 گرم
زيتون خرد شده: 10 عدد
فلفل سياه تازه: مقداري

طرز تهيه: گوشت گوسفند را خرد كرده، لوبيا‌ها را به سوپ اوليه‌تان اضافه كنيد؛ بگذاريد 10‌دقيقه بجوشد. زيتون را در آخر اضافه كرده و پس از زدن ادويه، سوپ را سرو كنيد.

چرا؟ رد‌بول خوردن را فراموش كنيد. لوبيا و گوشت گوسفند به‌اندازه‌ كافي انرژي شما را بالا خواهند برد. با خوردن اين غذاي ساده هم از نظر بدني و هم از نظر ذهني، احساس قدرت زيادي خواهيد كرد.

فوت كوزه‌گري: از آنجا كه در اين سوپ از گوشت استفاده مي‌كنيد، بهتر است به‌جاي آب مرغ از همان آب‌گوشت استفاده كنيد. اگر لوبيا دوست نداريد، با اضافه‌كردن جو يا گندم پخته مي‌توانيد اين انرژي را به بدن‌تان برسانيد و اين سوپ را به سوپ جو يا گندم تبديل كنيد.

سوپ انرژي‌بخش براي سرماخورده‌هاي بي‌رمق

مواد لازم

مارچوبه آب‌پز: 3 عدد
خامه: 3 قاشق غذاخوري
فلفل خشك تكه شده: مقداري
مغز بادام تكه‌شده تست شده: يك قاشق سوپ‌خوري
تخم كدوتنبل تست شده: يك قاشق سوپ‌خوري
فلفل سياه تازه: مقداري

طرز تهيه:سوپ اوليه‌تان را گرم كنيد. مارچوبه را اضافه و مخلوط كرده و تكه‌هاي فلفل اضافه كنيد. در نهايت درست 4-3 دقيقه قبل از خاموش كردن، خامه را اضافه كنيد. اين مخلوط را با مقداري از باقي‌مانده خامه سرو و روي آن مغزها و تخم‌هاي گفته شده را در مخلوط‌كن ريخته و خوب ريز كنيد، سپس كمي فلفل بپاشيد.

اين سوپ با شما چه مي‌كند؟ روي و چربي‌هاي مفيد در تخمه‌ها و ‌آجيل‌ها انرژي شما را بسيار بالا مي‌برند و فلفل هم مي‌تواند انرژي از دست رفته را به شما برگرداند.

فوت كوزه‌گري: اگر دوست داشته باشيد، مي‌توانيد اين سوپ را به‌جاي آب‌گوشت و مرغ با آب قلم بپزيد تا انرژي بيشتري داشته باشد.

سوپ براي خلاص‌شدن از معده درد

مواد لازم

روغن زيتون مخصوص سرخ‌كردن: يك قاشق غذاخوري
هويج خرد شده: 4 عدد
گوجه‌فرنگي پوست‌كنده: يك عدد
رشته‌فرنگي: يك حلقه
لوبيا سبز خرد شده: 10‌عدد
فلفل سياه تازه: مقداري

طرز تهيه: هويج را در روغن زيتون تفت دهيد و لوبيا را اضافه كرده و براي 3 دقيقه بپزيد. اين مواد را به سوپ اصلي‌تان اضافه كنيد و بگذاريد كمي بجوشد. گوجه‌فرنگي و رشته را اضافه كنيد و براي 5دقيقه بپزيد و سپس ادويه را اضافه كرده و سرو كنيد.

چرا؟ اين يك وعده‌غذايي ساده و سبك است. هويج و گوجه‌فرنگي شما را براي يك شب طولاني مجهز مي‌كند و رشته‌فرنگي جداره‌اي براي حفاظت از معده شما ايجاد مي‌كند.

سوپ براي روز‌هاي مسموميت

مواد لازم

روغن زيتون: يك قاشق غذاخوري
نخودفرنگي: نصف كنسرو
اسفناج تكه‌تكه شده: يك مشت
كدو سبز: يك عدد كوچك
جعفري: يك مشت
فلفل سياه تازه: مقداري

طرز تهيه: كدو را ريز خرد كرده يا رنده درشت كنيد و كمي در روغن زيتون تفت دهيد و به سوپ اصلي اضافه كنيد. اجازه دهيد كه 5دقيقه اين مواد با هم بجوشند و سپس اسفناج و مواد ديگر را اضافه كرده و پس از افزودن فلفل سرو كنيد.

چرا؟ كدو سبز ميزان پتاسيم را در بدن ما تنظيم مي‌كند و به خارج شدن سم از بدن‌تان كمك مي‌كند. اين ماده همچنين سيستم ايمني بدن را بالا مي‌برد و منبع غني براي آنتي‌اكسيدان است.

امیدواریم با سلامتی و شادکامی عصرهای پاییزی را با یک پیاله سوپ خوشمزه سپری کنید.

Autumn soups + soup recipe, properties and history