برترین و محبوب ترین بازیگران The best and most popular actors قبل از انقلاب که ممنوع التصویر و ممنوع الفعالیت شدند. انقلاب در ایران برای برخیها سرنوشت متفاوتی ساخت، بازیگرانی که در اوج بودند و ناگهان حسرت به دل ماندند تا دوباره جلوی دوربین بروند، آنهایی که در وطن ماندند و اما نشد که نشد.
ما در این بخش به معروف و محبوبترین این چهره ها پرداختیم از همراهی شما خرسندیم.
فردین
محمدعلی فردین متولد ۱۵ بهمن ۱۳۰۹ در تهران، هنرپیشه سرشناس، کارگردان سینما و کشتیگیر ایرانی بود. او با دعوت اسماعیل کوشان و نقش آفرینی در فیلم چشمه آب حیات وارد دنیای بازیگری شد، و اولین حضور حرفهای خود را در سینما آغاز کرد. وی قبل از عرصه سینما در ورزش کشتی فعالیت داشت و در قهرمانی جهان ۱۹۵۴ به مدال نقره دست یافت. از بازیهای به یادماندنی فردین میتوان به باباشمل، میعادگاه خشم، همای سعادت، جوانمرد، برزخیها، جهنم + من، غزل و چند فیلم دیگر اشاره کرد.
فردین از محبوبیت ویژهای در میان توده کثیر مردم ایران برخوردار بود. او از معدود بازیگرانی بود که میتوان به او لقب سوپراستار داد. وی در میان طرفداران و اهالی سینما به سلطان قلبها مشهور بود. به اعتقاد بسیاری، فردین ناجی سینمای ایران است. وی بعد از انقلاب به همراه سعید راد و ناصر ملکمطیعی در فیلم برزخیها به کارگردانی ایرج قادری بازی کرد که سال ۱۳۶۱ روی پرده رفت. این فیلم آخرین حضور فردین در عرصه سینمای ایران بود و پس از آن اجازهی کار به او داده نشد.
او سرانجام در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۳۷۹ درگذشت.
ناصر ملکمطیعی
ناصر ملک مطیعی کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون پیش از انقلاب در ایران است. سوپراستار سینمای سالهای قبل از انقلاب که به گفته سعید راد تصویرش بر روی سر در سینماها هیاهوی زیادی را به راه میانداخت و عموم مردم برای دیدن فیلمهایش مقابل گیشه سینما صف میکشیدند. کسی که بارها و بارها توانست رکورد گیشه و فروش فیلمها را بشکند.
او متولد ۸ فروردین ۱۳۰۹ در تهران است. پس از انقلاب ادامهی کار هنریاش، همچون همتایانش محمدعلی فردین و بهروز وثوقی، ممکن نشد و تنها در دو فیلم بازی کرد. ملکمطیعی پس از انقلاب و تا زمان مرگش در مشاغلی همچون شیرینیفروشی و مشاور املاک فعالیت داشت. غیر از فیلمهای عامّهپسند ایرانی (اصطلاحاً فیلم فارسی)، در بعضی فیلمهای فیلمسازان متفاوتتری، چون علی حاتمی و زکریا هاشمی و مسعود کیمیایی و رضا میرلوحی و هوشنگ کاووسی نیز بازی کرد.
سرانجام در ۴ خرداد ۱۳۹۷ در تهران درگذشت.
گوگوش
فائقه آتشین، با نام هنری گوگوش متولد ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۹ خورشیدی در تهران، خواننده و هنرپیشهی ایرانی است. در سالهای دههی هفتاد میلادی و پیش از انقلاب ایران او را «شاهماهی موسیقی ایران» مینامیدند.
با وجود آنکه اکثر هنرمندان ایرانی، مهاجرت از ایران را انتخاب کردند؛ گوگوش که بههنگام وقوع انقلاب در ایالات متحده بهسر میبرد، به ایران بازگشت؛ و گوشهگیری در پیش گرفت.
گوگوش بعد از بیستویک سال سکوت و گوشهگیری در ایران، در سال ۱۳۷۹ موفق به کسب گذرنامه شد و با خروج از ایران فعالیت هنری خود را با ارائه آلبوم زرتشت که بخشی از آن در ایران به صورت مخفیانه ضبط و در کانادا تکمیل و پخش شده بود، از سرگرفت و به انجام سری کنسرتهای بازگشت پرداخت که با استقبال بینظیر ایرانیان و فارسیزبانان خارج از ایران مواجه شد.
او نیز در حال حاضر به فعالیت خوانندگی خود ادامه میدهد.
فروزان
پروین خیربخش، با نام هنری فروزان، زادهی ۴ شهریور ۱۳۱۶ در بندر انزلی، بازیگر مشهور سینمای ایران و دوبلور اهل ایران بود.
فیلم دایره مینا (۱۳۵۷) به کارگردانی داریوش مهرجویی تنها فیلم فروزان در سینمای موسوم به موج نو است، اما او در فیلمهای کارگردانان صاحبنامی مانند علی حاتمی، فریدون گله، شاپور قریب نیز حضور داشت. فیلمهای گنج قارون، دالاهو، گوهر شب چراغ، خاطرخواه، دشنه، باباشمل و هاشم خان از فیلمهای مشهور و پرفروش او بودند.
او برخلاف بسیاری از بازیگران و خوانندگان ایرانی پیش از انقلاب که مهاجرت کردند، در ایران ماند و پس از انقلاب ایران از کار هنری منع، و دیگر بر پرده سینما دیده نشد، وی به خواست خودش هیچگاه در جمع هنرمندان و دوستدارانش ظاهر نشد و حاضر به انجام مصاحبه با هیچیک از کانالهای تلویزیونی و انتشار تصویری جدید از خودش نشد. جایی در میانهٔ خاطراتش، از روزهای سختی میگوید که در دهه شصت در ایران داشته و به قول خودش تحمل کرده، روزهایی که دیگر برایش هورا نمیکشیدند و در میوه فروشی محل به صورتش آب دهان میانداختند، فاصلهٔ آن هورا و این آب دهان فقط یک چند ماه بود.
او سرانجام در ۴ بهمن ۱۳۹۴ در سن ۷۸ سالگی، در تهران درگذشت.
پوری بنایی
صدیقه بنایی با نام هنری (پوری بنایی) متولد ۱۹ مهر ۱۳۱۹ در اراک، هنرپیشه تئاتر، سینما و تلویزیون است. وی فعالیت سینماییاش را در سال ۱۳۴۳ با بازی در فیلم «عروس فرنگی» به کارگردانی نصرتالله وحدت آغاز کرد. از بازیهای به یاد ماندنی و خاطرهانگیز وی میتوان به نقش «اعظم» و «اقدس» در دو فیلم «قیصر» و «کوچه مردها» اشاره کرد. او پس از انقلاب موفق به بازی در هیچ فیلمی نشد.
در سالهای بعد از انقلاب چند بار به خارج از کشور رفت و به رغم پیشنهادهایی که برای بازیگری به او شد به ایران بازگشت و حاضر به اقامت در خارج از کشور نشد. آخرین کار سینمایی بنایی، بازی در فیلم «هزارمین» به کارگردانی سعید نادری است، البته در سال ۱۳۸۶ در فیلم «شیرین» به کارگردانی عباس کیارستمی به عنوان یکی از صد بازیگر زنی که در این فیلم در نقش تماشاگران در حال تماشای یک فیلم دیده شدند شرکت داشت.
آغاسی
نِعمتالله آزموده با نام هنری آغاسی متولد ۲۹ تیر ۱۳۱۸ در دزفول، از بازیگران و خوانندگان سرشناس موسیقی مردمپسند و کوچه بازاری معروف پیش از انقلاب اسلامی و از خوانندگان لالهزاری بهشمار میآمد.
آغاسی به دعوت منوچهر نوذری به سینما راه یافت و در کارنامه سینمایی اش هشت فیلم را ثبت کرده است. وی بعد از انقلاب ممنوعالکار شد. او در اوایل دهه ۸۰ و دو سال قبل از مرگش مجوز یافت تا به تئاتر پارس در لاله زار، جایی که فعالیت هنری خود را آغاز کرده بود بازگردد و روی صحنه آواز بخواند. این برنامه چنان مورد استقبال قرار گرفت که مردم، لاله زار را بستند و همین استقبال سبب شد که دوباره مشکلاتی برای او پیش بیاید.
آغاسی سرانجام در روز شنبه ۱۴ آبان ۱۳۸۴ بر اثر سکته مغزی در سن ۶۶ سالگی در کرج درگذشت.
جواد یساری
خواننده کوچه بازاری یا به قولی «مردم پسند» در اندک زمانی قبل از انقلاب، در اوج معروفیت بود. معروفیت او چنان است که همین امروز وقتی خبری دربارهاش منتشر میشود، کلی بازتاب دارد. کسی که از تشک کشتی و عرصه ورزش Sport شروع کرد و بعد خواننده شد. سال ۱۳۵۲ آهنگی با نام «پول سیاه» خواند و استعداد خود را در این زمینه نشان داد با این حال، بعد از انقلاب دیگر فرصتی برای حضور او در عرصه موسیقی پیدا نشد.
همین چندی پیش خبری آمده که قرار بود در یک فیلم سینمایی Movie بخواند اما خیلی زود، این خبر تکذیب شد. یساری بعد از انقلاب در امارات کنسرتهایی برگزار کرد و چند کنسرت هم در اروپا داشت. قبل از انقلاب او پنج آلبوم به بازار Store داد که آخرین آن آلبوم سپیده دم و با آهنگی به همین نام بود.
بهمن مفید
«من بودم، حاجی نصرت، ناصر فرصت، آره و اینا، خیلی بودیم، کریم آقامونم بود…» با همین دیالوگ آهنگین در «قیصر» بود که بازیگری به نام بهمن مفید در سینمای ایران چهره شد و بعدها در فیلمهایی چون «رضا موتوری» و «داش آکل» هم ایفای نقش کرد. هر چند، بیشتر فیلمهای او در مقام بازیگر Actor چندان جای دفاع ندارد.
مفید که آخرین بار پیش از انقلاب در «برادرکشی» ایرج قادری بازی کرده بود، در روزهای پس از انقلاب بیکار ننشست و در نخستین فیلم سینمایی پس از انقلاب به نام «فریاد مجاهد» مقابل دوربین رفت. سطح نازل فیلم و اعتراضهایی که به حضور برخی بازیگران پیش از انقلاب شد، به پایین آمدن زودهنگام آن از پرده انجامید.
او سال ٦٠ در «قدیس» بازی کرد و پس از حدود ٢٣سال منتظر فرصت برای بازگشتن به سینما بود. این اتفاق در «سرود تولد» علی قوی تن افتاد؛ فیلمی که قرار بود احیاکننده مفید باشد و نشد. حالا این بازیگر قدیمی مثل خیلی از همنسلان خود، حضور در فیلمها و سریالهای مبتذل رو نازل شبکه جم را به فراموشی و بیکاری ترجیح داده است.
ماندند و کار کردند
روزهای بعد از تغییرات اساسی در جامعه ایرانی که همراه با انقلاب بود، سینمای ایران سینمای سردستی و مبتذل شناخته میشد البته در آن سالها برخی از تولیدات مثل سفر سنگ کیمیایی، گاو دارویش مهرجویی و … هم وجود داشت اما عموم فیلمها در قالب آن چیزی بود که با نام «فیلمفارسی» شناخته میشد. وقتی انقلاب شد با آن شناختی که از فضای تازه به وجود آمد برخی همان اول، هجرت را بر ماندن ترجیح دادند. برخی ماندند و مشکلاتی برایشان به وجود آمد و بعد رفتند و برخی هم
حمیده خیرآبادی «نادره»
از میان آنهایی که ماندند و از قضا حضور فعالی هم در تولیدات سینمایی بعد از انقلاب داشتند، مرحومه حمیده خیرآبادی یا همان «نادره» از نوادر است. او در فیلمهای زیادی حاضر بود. یک نمونهاش «ممل آمریکایی» است که همراه بهروز وثوقی، نقشآفرینی کرد.
نمونههایی از این دست بسیار است. او در آثاری چون طوقی (علی حاتمی)، رضا موتوری (مسعود کیمیایی)، هم بازی کرد و بعد از انقلاب هم چه در سریالهای تلویزیون و چه در فیلمهای سینمایی، نقشآفرین بود. نمونههایی چون اجارهنشینها (داریوش مهرجویی)، زرد قناری (رخشان بنی اعتماد)، مادر (علی حاتمی)، ریحانه (علیرضا رئیسیان)، بانو (داریوش مهرجویی) و شیرین (عباس کیارستمی) سه بار هم کاندیدای سیمرغ بلورین جشنواره فجر شد. ازجمله سریالهای خیرآبادی میتوان آپارتمان، پدرسالار و خانه سبز را نام برد که معروفترینهایش هستند.
شهلا ریاحی
اگر فیلم «حکیم باشی» ساخته پرویز نوری به سال ١٣٥١ را دیده باشید شاید این سوال پیش بیاید که او چطور بعد از انقلاب در ایران ماند؟ شهلا ریاحی هم مانند حمیده خیرآبادی ازجمله هنرپیشههایی است که بعد از انقلاب در ایران ماند و از قضا تا همین چندسال پیش کار هم میکرد و نقشآفرینی افتخاری در نهنگ عنبر٢، آخرین کار سینمایی اوست. او در ٣٧فیلم قبل از انقلاب و ٣٣ فیلم بعد از انقلاب بازی کرده است. در سریالهای زیادی بعد از انقلاب حاضر بود. در سریال و تئاتر هم که تا دلتان بخواهد بازی کرده است.
در کنار همه اینها، میتوان از عزتالله انتظامی، جمشید مشایخی، علی نصیریان، محمدعلی کشاورز، ژاله علو، فخری خروش، پروانه معصومی و یک دو جین دیگر هنرپیشه مرد و زن نام برد که در ایران ماندند و کار هم کردند.
محمد نوری
یکی از شاخصترین هنرمندان موسیقی تقریبا پاپ بعد از انقلاب بود. مردی که با آثار بسیار شاخصی از پیش از انقلاب به دهه ٦٠ پای گذاشت. خوانندهای که به خوبی توانست شکل اپراخواندن و به شکل ویژه اجرا ماندگار شود. محمد نوری و محمد سریر زوجی بودند که آثار جالب توجهی در گنجه داشتند.
چه آثار منتشر شده پیش از انقلاب و چه آثاری که بعد از انقلاب تولید کرده بودند و نتوانسته بودند به مرحله نشر برسانند. بسیاری از نوازندگان مطرح این سالها همچون بابک ریاحی پور و… نخستین اجراهای محمد نوری را همراهی کردند. نوری شهرت غریبی با ترانه «جان مریم» دارد اما آثار درخشانی مثل «کهکشان»، «دلاویزترین» و «اگر تو آمده بودی» او را تبدیل به یکی از معدود هنرمندان موفق سالهای بعد از انقلاب کرده بود.
او در زمان مرگش بیش از ٨٠سال داشت. ولی همچنان کنسرتهایش پرمخاطب بود و در نزد مردم محبوبیت بسیاری داشت. صداوسیما قطعههای ملی او مثل «ای ایران ایران» یا «وطن» را بارها و بارها در سالهای نیمه دوم دهه ١٣٨٠ پخش کرده بود و این بخش از فعالیت او هم بسیار دیده شد.
ایرج قادری
بازیگر نقشهای لات جوانمرد و بزن بهادر سینمای قبل از انقلاب، پس از انقلاب هم سه فیلم ساخت و بعد برای ١٠سال خانهنشین شد. ایرج قادری که شهرتی همپای فردین، بهروز و ناصر داشت، یک دهه پس از «تاراج» به سینما بازگشت و گرچه اجازه نداشت روی پرده ظاهر شود اما شهرتش باعث شد «میخواهم زنده بمانم» به یکی از جنجالیترین فیلمهای سیزدهمین جشنواره فیلم فجر تبدیل شود. «می خواهم زنده بمانم» پرفروشترین فیلم سال و بازگشتی باشکوه بود برای سینماگری که با یک توبه نامه راه ورود دوباره به سینما را هموار کرده بود.
کورش یغمایی
از عجایب موسیقی پاپ بعد از انقلاب است. هیچکدام از هنرمندانی که در ایران ماندند، شهرت پیش از انقلاب او را نداشتند. ماندنش در ایران و نرفتنش به لس آنجلس ریسک بزرگی بود. ریسکی که حداقل از منظر تولید و ارایه اثر برایش گران تمام شد. او پس از انقلاب به مدت چند سالی نتوانست کار کند و بعد از این هم با انتشار آلبوم «سیب نقرهای» دوباره به هنرمندی کم کار تبدیل شد. حسین منزوی کارهایی مثل «ماه و پلنگ» انجام داد که به اندازه آثار قبل از انقلابش موفق
نبود.
حسین گیل
بازیگری که به واسطه چهره خشن و هیکل ورزیدهاش بیشتر در نقشهای منفی و بزن بهادر ظاهر میشد، در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی ایران به جمع نیروهای انقلابی پیوست. بازیگر ٧٦ساله که در سالهای اخیر بیشتر در برنامههای بزرگداشت همرزمان شهیدش دیده شده، پیش از انقلاب برای آخرین بار در «سفر سنگ» مسعود کیمیایی ایفای نقش کرد و پس از آن سال ٦٤ با فیلم جنگی «پلاک» به سینما بازگشت.
نقش کدخدا سلیمان در «مسافران مهتاب» مهدی فخیمزاده از بازیهای به یاد ماندنی اوست. او آخرینبار حدود دو دهه پیش در «فرار بزرگ» ایفای نقش کرد و پس از آن از سینما و بازیگری کناره گرفت.
برچسبها: تیپ بازیگران