نازوب

خوراکی هایی که باعث نفخ شکم میشود+ علت و راه پیشگیری

اقرار بکنیم یا نه، همهٔ ما گاه‌ و بیگاه گرفتار گاز معده می‌شویم. گاز معده به‌خاطر بلع هوا و تقسیم‌شدن غذا در سیستم گوارش به وجود می‌آید. این گاز یا همان نفخ شکم یا نفخ معده Flatulence or bloating، معمولا منجر به آروغ زدن، احساس بادکردنِ شکم یا خارج شدن باد شکم می‌شود. در این بخش علت و راه پیشگیری و خوراکی هایی که باعث نفخ شکم میشود را به شما عزیزان خواهیم گفت.

نفخ شکم یا نفخ معده چیست؟

نفخ شکم یا نفخ معده و روده عبور گاز روده ( باد شکم) از طریق مقعد است. عبور گاز از مقعد نرمال است و هر انسان در یک روز حداقل 14 بار این کار را به صورت اگاهانه یا غیرآگاهانه انجام می‌دهد. گاهی اوقات باد شکم بیشتر از حد انتظار خارج می‌شود و این یک مساله باعث خجالت فرد می‌شود. خروج بیش از حد باد شکم حتی در توانایی فرد در کار کردن و برقراری ارتباط مناسب با سایر افراد اختلال ایجاد می‌کند.

اغلب موارد نفخ مهده و روده مربوط به علائمی می‌شود که می‌توان آن‌ها را کنترل کرد. دلیل این امر این است که گاز روده معمولا از دو منبع حاصل می شود یکی هوای بلعیده شده دیگری کار باکتری های روده روی غذای هضم نشده.

بلیعیدن هوا یکی از دلایل نفخ معده و شکم است. اگر چه قسمت زیادی از این هوای بلعیده شده از طریق دهان و با اروغ زدن خارج می‌شود، مقدار کمی از آن وارد روده می‌شود و از مقعد خارج می‌شود. مردم هوا را به شیوه‌های مختلفی از جمله بلعیدن ناآگاهانه هوا در حین صحبت کردن، مخصوصا در هنگام ناراحتی، هیجان زده یا عصبانی بودن می بلعند، از دیگر موارد بلع هوا می توان اشاره کرد به:

• سریع غذا خوردن و سریع آشامیدن مایعات

• آدامس جویدن

• استعمال دخانیات

• استفاده از نوشیدنی‌های کربن دار

باکتری‌های داخل روده نیز می‌توانند در حین کمک به هضم غذایی که در دستگاه گوارش هضم نشده، گاز تولید کنند. در ادامه روش های درمان نفخ معده و شکم شرح داده می شود.

خوراکی هایی که باعث نفخ میشود

1. لوبیا

لوبیا،‌اولین علت نفخ معده است. وقتی پای خوراکی‌هایی به میان می‌آید که باعث گاز معده می‌شوند، لوبیا در صدر فهرست قرار می‌گیرد. لوبیا، پرالترین (Raffinose) فراوانی دارد. پرالترین قندی است که بدن به‌سختی آن را هضم می‌کند. پرالترین از رودهٔ کوچک به رودهٔ بزرگ می‌رود، که در آنجا باکتری‌ها آن را تقسیم کرده و هیدروژن، دی‌اکسید‌ کربن و گاز متان تولید می‌شود؛ این گاز متان که از طریق مقعد خارج می‌شود، همان باد شکم است.

اگر می‌خواهید بدون پرهیز از لوبیا، گاز معده را کاهش بدهید، می‌توانید از محصولی به‌نام بینو (Beano) استفاده کنید. اگر بتوانید بینو را در داروخانه‌ها پیدا کنید،‌ نیازی به نسخهٔ پزشک ندارد. تحقیقات نشان داده‌اند که بینو در بعضی افراد برای کاهش گاز معده مفید است. از دارو که بگذریم، خیساندن لوبیا به‌مدت یک شب هم می‌تواند در کاهش گاز مؤثر باشد.

2. محصولات لبنی

لاکتوز (Lactose) قندی است که در شیر و بیشتر محصولات لبنی، از جمله پنیر و بستنی یافت می‌شود. افرادی که آنزیم لاکتوز کافی تولید نمی‌کنند، در هضم لاکتوز مشکل دارند؛ به چنین شرایطی، ناتوانی در هضم لاکتوز (Lactose Intolerance) یا نارسایی لاکتاز می‌گویند.

افزایش گاز، یکی از عوارض ناتوانیِ هضم لاکتوز است. اگر احتمال می‌دهید دچار این وضعیت هستید، می‌توانید از جایگزین‌های غیرلبنی، مانند محصولات شیر بادام یا شیر سویا استفاده کنید. راه دیگر هم اینکه پیش از خوردن خوراکی‌های حاوی لاکتوز، قرص لاکتاز مصرف کنید.

3. غلات کامل

سومین غذایی که می‌تواند علت نفخ معده باشد‌، غلات کامل است. غلات کاملی مانند گندم و جو، حاوی فیبر، پرالترین و نشاسته هستند. باکتری همهٔ این‌ها را در رودهٔ بزرگ تقسیم می‌کند، که منجر به گاز معده می‌شود. برنج تنها غله‌ای است که باعث تولید گاز نمی‌شود.

4. سبزیجات

بعضی سبزیجات، مانند کلم بروکسل، کلم بروکلی، کلم، مارچوبه و گل کلم، گاز معده تولید می‌کنند. این سبزیجات هم مانند لوبیا حاوی پرالترین هستند. اما این‌ها خوراکی‌های بسیار سالمی محسوب می‌شوند، پس بهتر است پیش از پرهیز، با پزشک مشورت کنید.

5. نوشیدنی‌های گازدار

نوشابه، سودا یا سایر نوشیدنی های گازدار هم می‌توانند مقدار زیادی به هوایی که می‌بلعید اضافه کنند. وقتی هوا وارد سیستم گوارش می‌شود، باید به طریقی خارج شود. همین است که باعث آروغ یا باد شکم می‌شود. اگر می‌خواهید گاز معده را کاهش بدهید، به‌جای نوشیدنی‌های گازدار، از آبمیوه، چای یا آب معمولی استفاده کنید.

6. میوه‌ها

میوه‌هایی مانند سیب، هلو، گلابی و آلو، حاوی قند الکلی سوربیتول (Sorbitol) هستند، که بدن به‌سختی هضم می‌کند. خیلی از میوه‌ها حاوی فیبر حل‌شدنی (نوعی فیبر که در آب حل می‌شود) هم هستند. سوربیتول و فیبر حل‌شدنی، هر دو باید از رودهٔ بزرگ بگذرند؛ که در آنجا باکتری‌ها آن‌ها را تقسیم و هیدروژن، دی‌اکسید ‌کربن و گاز متان تولید می‌کنند.

7. آدامس

شاید تعجب کنید که آدامس باعث گاز معده می‌شود، اما واقعیت این است که جویدن آدامس، باعث بلع هوای بیشتری می‌شود. هضم خیلی از آدامس‌های بدون قند و همین‌طور آدامس‌هایی که با قندهای الکلی، مانند سوربیتول، مانیتول (Mannitol) و زایلیتول (Xylitol) شیرین شده‌اند، دشوار است. اگر خیلی آروغ می‌زنید، احتمالا پزشک توصیه می‌کند برای کاهش گاز معده، دیگر آدامس نجوید.

درمان خانگی

روش‌های برای درمان خانگی و گیاهی نفخ معده و شکم بیش از حد توسط خود فرد وجود دارد.

ابتدا رژیم غذایی خود را بررسی کنید. در صورتی که حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات است که هضم آن‌ها دشوار می‌باشد، سعی کنید از کربوهیدرات‌هایی مثل سیب زمینی، برنج یا موز که هضم آن‌ها آسان‌تر است، به جای آن‌ها استفاده کنید.

غذاهایی را که می‌خورید یادداشت کنید تا متوجه شوید که کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شود و در عوض سه وعده غذایی بزرگ، شش وعده غذایی کوچک داشته باشید.

علاوه به راین، از خوردن هر چیزی که باعث افزایش میزان هوایی که می‌بلعید می‌شود، خودداری کنید. برای این کار، باید مطمئن شوید که غذا به درستی جویده می‌شود و از خوردن آدامس یا استعمال دخانیات خودداری کنید.

برخی از افراد می‌توانند با ورزش کردن به بهبود عمل گوارش و رفع و درمان نفخ معده و شکم کمک کنند.

برای درمان نفخ معده و روده چند داروی غیرتجویزی بازاری وجود دارد، اگر چه این داروها تنها به طور موقت این بیماری را متوقف می‌کنند. این داروها شامل قرص‌های شارکول می‌شود که گاز را طریق دستگاه گوارش جذب می‌کنند و همچنین مکمل‌های غذایی مثل آلفا گالاکتوزیداز.

پیشگیری

شما اغلب می‌توانید با تنظیم عادات غذایی و رژیم غذایی خود از نفخ شکم جلوگیری کنید:

• به آرامی غذا بخورید و از سریع غذا خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. غذا را قبل از هضم به طور کامل بخوید.

• برای مدت چند روز، از خوردن غذاهایی مثل لوبیا، غذاهای سرشار از فیبر، سبزیجات پهن برگ، نوشیدنی‌های کربن دارو محصولات بدون شکر حاوی سوربیتول خودداری کنید. سپس به تدریج آن‌ها را بار دیگر به رژِیم غذایی خود یکی یکی اضافه کنید و در عین حال مراقب علائم خود باشد.

این کار برای شما این امکان را فراهم می‌کند تا متوجه شوید کدام غذاها برای شما باعث نفخ معده و شکم می‌شوند. سپس می‌توانید ازخوردن آن‌ها پرهیز کنید.

• در صورتی که باید فیبر بیشتری را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، در یک دوره چند روزه تا چند هفته میزان فیبر را افزایش دهید. افزایش ناگهانی فیبر در رژین غذایی اغلب موجب نفخ شکم می‌شود، اما افزایش تدریجی این مشکل را به بار نخواهد آورد.

• در صورتی که لوبیا مصرف می‌کنید، برند محصولی را انتخاب کنید که حاوی آنزیم‌هایی است که شکرهای دیرهضم لوبیا را می‌شکند.
نفخ شکم در اوایل بارداری عارضه ای طبیعی است با این وجود اگر این مشکل فرد را اذیت می کند. نفخ معده و شکم در کودکان معمولا ناشی از مشکل جدی نیست و پزشک به راحتی می توان به درمان نفخ شکم در کودکان بپردازد. راه ها و روش های درمان قطعی نفخ معده و روده به علت آن بستگی دارد، معمولا پس رفع علت، درمان باد شکم به خودی خود صورت می گیرد.

Foods that cause bloating + cause and prevention methods