پوست این گیاه حاوی آلکالوئیدهایی است که مهم ترین آنها Berberine است. این آلکالوئیدها خواص آنتی بیوتیکی (ضد باکتری و ضد عفونت) دارند و سبب تحریک بخش هایی از سیستم ایمنی بدن می شوند.
انواع عفونت هایی که زرشک می تواند در درمان آنها مؤثر واقع شود عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده ای – روده ای، ریه ها، عفونت های مخمری و اسهال.
دکتر محمد دریایی، متخصص تغذیه و علوم زیستی گفت: پوست، ریشه و ساقه زرشک در درمان ناراحتی های کلیوی و سنگ های اداری و برای تحریک فعالیت های معده و کبد استفاده می شود.
وی افزود: از پوست گیاه زرشک برای مشکلات جریان خون استفاده می شود و حتی اثر سمی روی انگل سالک دارد و در درمان یرقان، مالاریا، درمان کیسه صفرا به کار می رود.
این متخصص تغذیه و علوم زیستی در ادامه تصریح کرد: این گیاه منقبض کننده طحال بوده و اثر ضد تهوع دارد، اما استفاده مقدار زیاد آن باعث اسهال و حتی فلج مرکز تنفسی می شود.
وی خاطر نشان کرد: مصرف زرشک دو گرم در طول روز و به مدت سه بار توصیه می شود و مصرف بیش از اندازه آن می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند.
انتهای بهار و ابتدای تابستان، فصل شکوفه دادن بوته زرشک است.غنچههای آن زرد رنگ است که در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود میگیرند.
* قابض است.
* تقویت کننده قلب و کبد است.
* بواسیر خونی را درمان می کند.
* خونریزی را برطرف می کند.
*برای برطرف کردن بیماری های کبدی مفید است.
* زرشک صفرا آور بوده و در درمان سنگ کیسه صفرا بسیار مؤثر است.
* دم کرده زرشک را برای برطرف کردن ناراحتی های دهان غرغره کنید.
* کبد را پاک و تقویت می کند.
* اعمال دستگاه گوارش را منظم می کند.
* سوء هاضمه را از بین می برد.
* بی اشتهایی را برطرف می کند.
* برای رفع یبوست مفید است.
* در درمان یرقان و زردی موثر است.
* نقرس و روماتیسم را برطرف می کند.
* خانم هایی که بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند، باید برای برطرف کردن آن از ریشه و ساقه زرشک استفاده کنند.
* آنهایی که مبتلا به ورم طحال هستند،می توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.
* واریس را درمان می کند.
* برای معالجه بواسیر نافع است.
* برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است.
* فشار خون را پایین می آورد.
* برای شستشوی چشم می توانید از جوشانده ریشه و ساقه زرشک استفاده کنید.
* اسهال های مزمن را درمان می کند.
* برگ زرشک دارای مقدر زیادی ویتامین C می باشد، بنابراین در درمان بیماری اسکوربوت مفید است.
* جویدن برگ زرشک، باعث محکم شدن لثه و دندان می شود.
* در موقع آنژین و گلودرد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.
دم کرده زرشک:
مقدار ۴۰ گرم زرشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه بماند.سپس آن را با شکر یا عسل مخلوط کنید.مقدار مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بین غذاهاست.
مضرات:
* مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ریشه و ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست، زیرا رحم را تحریک می کند و ممکن است باعث سقط جنین شود.
* مصرف زیاد این گیاه به مدت طولانی می تواند سبب ناراحتی معده و روده ها شود و جذب ویتامین های گروه B را در بدن مختل کند.
شهرستان قاین در جنوب استان خراسان بیش از ۹۰% زرشک دنیا را تولید می کند.