حقوق خانواده تا حد زیادی ناشی از ارزش و مقام والای خانواده است. خانواده هسته مركزی اجتماع است و نخستین اجتماعی است كه شخص در آن گام مینهد و آداب زندگی و اصول و رسوم اجتماعی را فرا میگیرد.
حقوق خانواده یكی از مهمترین و جالبترین بخشهای حقوق مدنی است كه جنبه حقوقی صرف ندارد بلكه آمیخته با مسائل اجتماعی و اخلاقی و مذهبی است و بیشتر قواعد آن مربوط به نظم عمومی و اخلاق حسنه است. لذا ضرورت دارد مواردی در خصوص تشكیل خانواده و روابط حقوقی بین زن و مرد بررسی شود.
انتخاب همسر
انتخاب همسر مهمترین بخش شروع یك زندگی پایدار و موفق است كه قبل از این انتخاب باید به موارد زیر توجه و دقت كافی كرد:
1 – پیش از ازدواج راجع به مشخصات همسر آینده خود خوب فكر كنیم.
2 – داشتهها، سلایق و استعدادهای خود را با همسر ایدهآل ذهنی خود مقایسه كنیم.
3 – تناسب بین سطح تحصیلات ما با همسر آیندهمان میتواند خیلی از مشكلات احتمالی پیشگیری كند.
4 – تناسب سنی ما با همسرمان، زندگی لذت بخش و قابل پیشرفتی را برای ما رقم خواهد زد و نقش موثری در استمرار آن خواهد داشت.
5 – اختلاف فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی، اقتصادی، سیاسی و غیره گرایش و نگرش و سلایق متفاوت درپی خواهد داشت.
6 – توجه بیش از اندازه به زیبایی و یا سطح تحصیلات نباید ما را از دیگر صفات لازمه یك همسر خوب غافل كند.
7 – به منظور داشتن یك زندگی آرمانی و هدفمند، همسری همراه با اهداف عالیه خویش انتخاب كنیم.
8 – مسئولیت پذیری، توانمندی و سخت كوشی، آمایش و خوشبختی زندگی آینده مان را تضمین خواهد كرد.
9 – تحقیق درباره خانواده و گذشته شخص مورد نظر را به بزرگترها واگذار كنیم.
10 – پدر و مادر و بزرگترها میتوانند معیارهای مهم یك همسر خوب را به ما معرفی كنند.
11 – تأمل، دقت، تفكر، توكل و عدم تعجیل در انتخاب، از پشیمانی های بعدی تا حدی جلوگیری خواهد كرد.
12 – هم تراز بودن طرفین یعنی تناسب عقیدتی، اقتصادی، فرهنگی، سنی، تحصیلی و غیره را ملاك اصلی انتخاب همسر قرار دهید.
خواستگاری
1 – خواستگاری بیان رسمی تقاضای ازدواج است.
2 – نحوه خواستگاری بستگی به عرف دارد.
3 – جلسه خواستگاری، جلسه ارزیابی صفات و خصوصیات طرفین است. صداقت در اینجا بسیار حائز اهمیت است.
4 – در جلسه خواستگاری، راجع به خصایص، اهداف، برنامه ها و سلایق و غیره سوال كنیم.
5 – خواستگاری كردن هیچ تعهدی را برای طرفین ایجاد نمیكند یعنی طرفین به راحتی میتوانند از ادامه رفت و آمد یا اقدامات بعدی خودداری كند.
6 – در جلسه خواستگاری ضمن توجه به اوصاف و خصایص طرف مقابل، خانواده او را نیز باید مدنظر و توجه قرار داد.
7 – تعالیم دینی ما اهمیت خاصی برای امر خواستگاری قائل شده، لذا با توجه به زیبایی و یا اوصاف ظاهری طرف چنانچه به قصد خواستگاری باشد بدون اشكال است.
8 – چنانچه قصد ادامه تحصیل، اشتغال به حرفه خاص، سکونت در شهر یا مكان خاص و غیره داریم باید در جلسه خواستگاری مطرح شود.