نازوب

اقتصاد ایران آنلاین:اگر تا دیروز حس نوع دوستی یكی از مهم ترین دلایل میزبانی از مهاجران همسایگان شرقی كشور در پهنه كسب و كار ایران، یك رویه بشر دوستانه به حساب می آمد اما امروزه كشیده شدن پای سه میلیون تبعه افغانی در اقتصاد ایران و حضور آنها بر بام بازار اشتغال ایران و به طور قطع استمرار بدون منطق آن در این عرصه مفهومی ناخوشایند برای جوانان نورسته جویای كار كشور خواهد داشت.

منظور، همان جوانان جویای كار امروزند كه تولد آنها در روزهای پرفرارو نشیب كشور در دهه۶۰ از جمله جنگ تحمیلی و برخی ناملایمات اقتصادی از یك سو و از سوی دیگر باز شدن درهای سیاست مهاجر پذیری بوده كه با ورود مهاجرانی گره خورده كه تاكنون حضور آنها تداوم یافته است.

اكنون تعداد مهمانان به ظاهر خوانده افاغنه در كشور به رقم سه میلیون نفر نزدیك شده كه گویا، یك سوم آنها دارای مجوز قانونی اشتغال در كشور بوده و مابقی نیز همچنان بدون مجوز، برسر سفره ایرانیان جا خوش كرده اند.بر اساس اعلام اداره كل امور اتباع مهاجران خارجی وزارت كشور، هم اكنون ۹۷درصد از جمعیت مهاجران بیگانه و پناهجویان خارجی، در داخل شهرها سكونت داشته و از تمامی تسهیلات اعطایی به شهروندان ایرانی بهره برده و سه درصد مابقی نیز بنا به درخواست خود، در اردوگاه ها سكونت گزیده اند.

نرخ بیكاری در ایران

مركز آمار ایران درگزارش خود نرخ بیكاری را ۱۲.۳درصد اعلام كرده كه بر این اساس تعداد بیكاران كشور به مرز دومیلیون و ۸۷۷هزار نفر نزدیك شده است. گویا، تعداد بیكاران در سال۸۴ حدود دومیلیون و ۶۷۴ هزار نفر بوده كه به نظر می رسد تاكنون به تعداد شاغلان رقم قابل توجهی اضافه نشده و احتمال آن می رود كه شغل های جدید ایجاد شده تقریبا به همان اندازه ای باشد كه افراد از مشاغل خود فاصله گرفته اند.

بنابر برنامه پنجم توسعه اقتصادی به طور متوسط سالانه حدود ۸۴۲هزار نفر وارد بازار كار می شوند كه با توجه به این امر، رسیدن جمعیت بیكاركشور به رقم چهار میلیون نفر در سال ۹۳ امری بعید نیست. دولت همواره با اجرای طرح های مختلف برای بخشی از بیكاران جامعه شغل ایجاد می كرده اما اكثر این برنامه ها با فرجام قابل قبولی مواجه نشده اند و به طور معمول دولت نتوانسته در این عرصه به اهداف از پیش تعیین شده دست یابد.

در ایران سالانه حدود ۸۰۰ هزار نفر وارد بازار كار می شوند كه از این تعداد حدود ۴۰۰هزار نفر فارغ التحصیل دانشگاه ها هستند و اقتصاد ایران توانایی لازم را برای پاسخگویی به متقاضیان ندارد، بر همین اساس هرساله بر تعداد بیكاران كشور افزوده می شود.

هم اكنون بیكاری یكی از مهم ترین چالش های فرآروی اقتصاد ایران به شمار می رود كه دولت نخست محمود احمدی نژاد برای مقابله با این بحران طرح بنگاه های زودبازده را در دستوركار قرار داد. برای اجرای این طرح با وجود آنكه مخالفان بسیاری داشت، دولت بانك ها را مكلف كرد تا بخشی از منابع خود را به بنگاه های زودبازده اختصاص دهند.

قرار بود با اجرای طرح بنگاه های زودبازده در فاصله پنج سال، ۳میلیون و ۱۰۰هزار شغل ایجاد شود كه در عمل رقمی بسیار كمتر از آن عدد مورد اشاره، شغل ایجاد شد. در این پنج ساله نیز قرار بود ۴۷ هزار میلیارد تومان وام برای ایجاد بنگاه های زود بازده اختصاص یابد اما در عمل تنها رقمی نزدیك به ۲۰ هزار میلیارد تومان وام پرداخت شد.

به نظر می رسد یكی از دلایل نافرجامی این طرح، سرمایه گذاری این وام ها توسط افراد در عرصه هایی غیر از بسترتولید بوده كه پیامد آن نیز افزایش حجم نقدینگی و در نهایت صعود نرخ تورم بوده است. دلیل دیگری كه در دنباله دلیل نخستین مطرح شد تجربه اندك بسیاری از گیرندگان وام ها در احداث كارگاه های تولیدی بوده كه پس از مدتی كارگاه ها را تعطیل یا نیمه كاره رها كرده و دریافت كنندگان وام ها را نیز به افرادی بدهكار به بانك ها مبدل ساخت.