مجموعه کاخ های زیبا و دیدنی تهران را در این بخش با هم به تماشا می نشنیم .
در تهران کاخهای زیادی تاکنون بنا شدهاست که مربوط به دوران پهلوی و قاجار هستند. از جمله کاخهای معروف تهران میتوان کاخ سلطنت آباد، کاخ نیاوران، کوشک احمدشاهی، کاخ صاحبقرانیه، عمارت عثمانی و پل رومی، عمارت دارالفنون، حوض خانه باغ قدیم نگارستان، کاخ گلستان، کاخ مرمر و شمس العماره را نام برد.
حوضخانه کاخ سلطنتآباد
اثر کمالالملک
نمایی از کاخ سبز از مجموعه کاخهای سعدآباد
نوشتار اصلی: کاخ سعدآباد
این مجموعه کاخها در دره دربند، شمالیترین و خوش آبوهواترین منطقه تهران در زمینی به مساحت 110 هکتار[۱] بنا شدهاست. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمهسارها، قناتها، باغستانها، گلخانهها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوههای البرز، از شرق با گلابدره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. رودخانه جعفرآباد، از وسط محوطه کاخ میگذرد. میانگین دمای سالانه این منطقه ۱۲٫۹ درجه سانتیگراد برآورد شدهاست. و در ارتفاع ۱۶۵۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
مجموعه سعدآباد، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را سپری کرده است. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونتگاه تابستانی (ییلاق) شاهان این دودمان بوده است. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی، بناها و عمارتهای متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف میشوند.
هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است.محمدرضا پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید. قدیمیترین کاخ این مجموعه، کاخ (کوشک) احمدشاهی بودهاست. پس از انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه در آمد اما کاخ کنونی ریاست جمهوری در کنار این مجموعه قرار دارد.
از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده میشود.
کلاهفرنگی بازمانده از قصر قاجار
نوشتار اصلی: قصر قاجار
قصر قاجار نام یکی از کاخهای عصر قاجاریه است که بنای آن یکی از قدیمیترین قصرهای پادشاهان قاجار به شمار میآ ید. از این قصر که در حدود چهارراه قصر امروزی جاده قدیم شمیران (خیابان دکتر شریعتی) با خیابان عباس آباد (خیابان بهشتی امروزی) واقع بود، در عصر رضاشاه پهلوی نابود گردید و به جای آن زندان قصر ایجاد گردید.
کاخ سلطنتآباد
نوشتار اصلی: دو بنای سلطنتی در سلطنتآباد
این کاخ در سال ۱۳۰۵ هجری قمری به فرمان ناصرالدین شاه، در جلگه شرقی قریه رستمآباد، ساخته شد. معماری، سبک ساختمان کاخ و تزیینات گچبری آن معرف هنر دوره قاجار است و کوبی زرینی، که نشانه کاخ سلطنتی بود، برفراز بلندترین نقطه شیروانی بام جای داده شده بود. این کاخ توسط رضاشاه پهلوی تخریب شد و اکنون جز دو بنای مختصر چیزی از آن باقی نمانده است و پادگانهای سپاه پاسداران در محل آن مستقر است.
کاخ نیاوران
نوشتار اصلی: کاخ نیاوران
عملیات احداث این کاخ به دستور محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ آغاز گردید و با وقفه ای که در ساخت آن پیش آمد در سال ۱۳۴۶ به اتمام رسید.این بنا با مساحتی در حدود ۹۰۰۰ متر مربع در دو طبقه و یک نیم طبقه احداث و در ابتدا به عنوان محلی برای پذیرایی میهمانان خارجی در نظر گرفته شد، اما پس از پایان ساخت به محل سکونت محمدرضا پهلوی و خانواده اش اختصاص یافت.
طراح بنا محسن فروغی بود که طرح خود را بیشتر از معماری ایرانی و تلفیقی از هنر پیش و پس از اسلام الهام گرفته بود. همچنین گچ بری توسط استاد عبداللهی، آینه کاری توسط استاد علی اصغر و کاشی کاری نمای خارجی توسط استاد ابراهیم کاظم پور انجام شده است.
این مجموعه در شمال شرق تهران (شمیرانات) قرار دارد. شکل گیری آن به نخستین سال های سلسله قاجار بازمی گردد. این مجموعه که پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷) به مجموعه ای موزه ای تبدیل شده است تا سال ۱۳۷۸ با مجموعه سعدآباد به طور مشترک اداره می گردید و از آغاز سال ۱۳۷۹ رسماًٌ مستقل شد.
اکنون با در بر گرفتن ۵ موزه کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، موزه جهان نما، کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران و فضا های فرهنگی دیگر همانند تالار آبی، سینمای اختصاصی و گالری جهان نما و همچنین باغ نیاوران که از باغ های سه گانه ییلاقی و بزرگ شمال قدیم بوده است جاذبه هایی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت را به تماشا گذاشته است.
کوشک احمد شاهی
نوشتار اصلی: کوشک احمدشاهی
این عمارت، اواخر دوره قاجار جهت خوابگاه ییلاقی احمد شاه در میان باغ نیاوران با مساحتی بالغ بر ۸۰۰ متر در دو طبقه با سقف شیروانی بنا گردید.از ویژگی های عمده این بنا تزئینات و نمای آجری به کار رفته در سرتاسر نمای بیرونی آن است. آجرها از نوع منقوش قالبی با طرح های متنوع به رنگ نخودی است.
کاخ صاحبقرانیه
نوشتار اصلی: کاخ صاحبقرانیه
ناصرالدین شاه در سال ۱۲۶۷ هجری قمری دستور داد ساخت قصر نیاوران را در دو طبقه شامل شاه نشین، کرسی خانه، حمام و ۵۰-۴۰ دستگاه خانه هر کدام شامل ۴ اتاق و یک ایوان برای زنانش بسازند.
او در سی و یکمین سال حکومتش خود را صاحب قران نامید و این کاخ را کاخ صاحبقرانیه نام نهاد. پس از او، مظفرالدین شاه تغییراتی در ساختمان ایجاد و قسمتی از حرمسرا را خراب کرد . فرمان مشروطیت نیز در حیاط کاخ صاحبقرانیه، توسط او امضا گردید.
در دوران پهلوی اول این کاخ برای برگزاری مراسم ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه بازسازی می شودولی بعلت برودت هوای نیاوران مراسم در کاخ مرمر برگزار گردید.
حوضخانه باغ قدیم نگارستان
نوشتار اصلی: باغ نگارستان
این بنا در باغ نگارستان است و در عهد فتحعلی شاه و محمدشاه قاجار به شکل هشت گوش، یا شاه نشینهای سبک زندیه، ساخته و مزمن به گچبریهای عالی است. اکنون این بنا محل موزه هنرهای ملی است.
خلوت کریم خانی واقع در کاخ گلستان
شمسالعماره از درون کاخ گلستان
نوشتار اصلی: کاخ گلستان
مجموعه کاخ گلستان شامل اماکن دیدنی و تاریخی است که عبارتند از: اندرون (تخریب شده)، ایوان تخت مرمر، تالار آینه، تالار الماس، تالار برلیان، تالار عاج، تخت خورشید معروف به تخت طاووس، خلوت کریمخانی، شمس العماره، عمارت خروجی ، تالار سلام، کاخ ابیض.
شمس العماره
نوشتار اصلی: شمس العماره
ناصرالدین شاه در سفر اروپا به ساخت بناهایی همچون برجهای اروپایی تمایل پیدا کرد. به این ترتیب، به دستور او، بنای مرتفعی ساختند تا خود و زنانش بتوانند منظره شهر تهران و دورنمای آن را تماشا کنند.
بنای شمسالعماره توسط دوستعلیخان نظامالدوله معیرالممالک در سمت شرقی ارگ سلطنتی طی دو سال ساخته شد و تاریخ اتمام آن سال۱۲۸۴ ق است.
شمسالعماره از لحاظ ارتفاع و تقسیم بندی طبقات مانند بناهای غربی است، اما تزیین و آرایش داخلی و خارجی بنا ایرانی و در آن از سازههای سنتی استفاده شده است.
کاخ مرمر
نوشتار اصلی: کاخ مرمر
این کاخ به فرمان رضا شاه پهلوی بنا شده و ساخت آن ازسال ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۶ به درازا کشید. معماری آن آیندهای از سبک های شرقی و غربی است. کاخ مرمر از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۹ موزه بود. استادان و هنرمندانی مانند حسین لرزاده (معمار)، استاد یزدی (کاشی کار)، محمدحسین صنیع خاتم و حسین طاهر زاده در ساختن آن همکاری کردهاند.
تخت مرمر یا تخت سلیمان به شکل یک سکوی دیوارهدار بلند با شصت و پنج قطعه مرمر بزرگ و کوچک ساخته شده و در وسط ایوان کاخ مستقر گردیده است.
تخت مرمر در سه سال اول سلطنت کریمخان زند، در سال های ۱۱۶۳ تا ۱۱۶۵ هجری قمری بنا شد. تخت مرمر کنونی که در وسط ایوان اصلی کاخ قرار دارد در سال ۱۲۲۰ هجری قمری به دستور فتح علی شاه قاجار ساخته شده است.
کاخ فرحآباد (قصر فیروزه)
کاخ فرحآباد
اثر کمالالملک
کاخ فرحآباد
که در دوشان تپه واقع است.
دیگر کاخهای تهران
کاخهای سلطنتی
کاخ یاقوت (کاخ سرخه حصار)
کاخ عشرت آباد
کاخهای اداری
کاخ بهارستان
عمارت باغ فردوس
کاخ دادگستری
کاخ شهربانی
کاخ سنا
کاخ جوانان
کاخ باشگاه تاج