پیروز یوزپلنگی ایرانی، فرزند «ایران» و «فیروز» بود که در 11 اردیبهشت 1401 در قالب طرح پروژه تکثیر یوزایرانی در اسارت متولد شده بود!
دهم اردیبهشت سه توله یوز در توران به دنیا آمد و نور امیدی در دل دوستداران محیطزیست ایجاد شد.
چون یوز گونهای در خطر انقراض است از سه توله، دو توله تلف شد؛ اکنون پیروز سومین توله 4 ماهه است و در پردیسان زندگی میکند و در این مدت فراز و فرودهای زیادی داشت.
پیروز اکنون حالش خوب است، پایش را روی زمین میگذارد و در مجموعه پردیسان جست و خیز میکند، اما به دلیل اینکه توسط دایه انسانی پرورش پیدا کرده خصوصیات حیوانی کمتر در او نمود پیدا کرده است که کم کم باید به شکار کردن عادت کند.
اینکه گفته می شود یوزپلنگ ایرانی، قطعا جای غرور و افتخار دارد اما شاید چندان هم جای خوشحالی نداشته باشد چون مسوولیت را بیشتر می کند، این مسوولیت زمانی بیشتر می شود
که بنابر آخرین اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، فقط 20 قلاده یوزپلنگ آسیایی در ایران آن هم در استان های سمنان، کرمان، یزد، خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی به عنوان زیستگاه اصلی این گونه، مشاهده شده است و این وضعیت یعنی زنگ خطر برای این گونه ارزشمند.
با نگاهی به تاریخچه یوزپلنگ در دنیا می توان دید که اکنون 2 زیرگونه یکی در آفریقا و یکی در آسیا باقی مانده اند که گونه آسیایی آن بین 32 تا 67 هزار سال پیش از خانواده آفریقایی خود جدا شد،
بر اساس گزارش ها شرایط یوزپلنگ آفریقایی چندان بد نیست اما یوزپلنگ آسیایی در فهرست گونه های در خطر انقراض قرار دارد که جای نگرانی دارد، گفته می شود تا اوایل دهه 20 حدود 400 قلاده یوزپلنگ آسیایی در مناطق استپی و بیابانی نیمه شرقی ایران و بخشهایی از نواحی غربی کشور زیست می کردند اما اکنون به حدود 20 قلاده رسیده اند.
و پس از فراز و نشیب های زیاد پیروز معروف به پسر ایران! در 9 اسفند 1401 با تمام تلاش دامیزشکان و …. تلف شد. و متاسفانه آخرین نسل این یوز در ایران منقرض شد.
سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری برنامه عمران ملل متحد بعضی از این زیستگاهها را تحت نظارت قرار داده و با متخلفان برخورد می کند اما به نظر می رسد.
این اقدامات کافی نیست چون هر چند وقت یکبار خبری مبنی کشف توله یوزی از قاچاقچیان و یا پیدا شدن آنها در طبیعت به گوش می رسد، از معروفترین این کشف و ضبط ها یوز ماده ای به نام ماریتا، یوز نر به نام کوشکی و ماده دیگری به نام دلبر است،
داستان این یوزها شنیدنی است، 9 شهریور 1373 بود که یک یوزپلنگ مادر و سه تولهاش برای یافتن آب و غذا به شهر بافق استان یزد نزدیک شدند اما فردی که شناختی از یوزپلنگ نداشت،
به دلیل ترس از یوزپلنگها به آنها حمله کرد که در این واقعه یوز مادر از صحنه فرار کرد و دو توله نر و ماده تلف شدند، یک توله ماده باقیمانده که ماریتا نام گرفت، به تهران انتقال یافت و 9 سال در پارک پردیسان در شرایط اسارت زندگی کرد تا اینکه در زمستان 1382 تلف شد، بر این اساس این روز به عنوان روز ملی یوزپلنگ آسیایی در ایران نامگذاری شد.
چند سال بعد هم داستان دو توله یوز دیگر منتشر شد، در واقع داستان از این قرار است که کوشکی یوزپلنگ نر بهمن ماه 1386 در چهار ماهگی و دلبر یوزپلنگ ماده فروردین 1390 در سه ماهگی به اسارت درآمدند
که بعد از این و با توجه به اهمیت حفاظت از این گونههای ارزشمند و در خطر انقراض بودن آنها به پارک پردیسان منتقل شدند. البته کوشکی ۹ بهمن ماه امسال به علت کهولت سن در پارک ملی توران در سمنان تلف شد.
سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری برنامه عمران ملل متحد بعضی از این زیستگاههای یوز را تحت نظارت قرار داده و با متخلفان برخورد می کند.
بعد از آن در سال 1396 نیز یوزپلنگ ماده دیگری به نام ایران در حالی که هشت ماه داشت و از قاچاقچیان در تهران گرفته شده بود به این دو یوز اضافه شد، از آنجا که حفظ این گونه برای سازمان محیط زیست از اهمیت زیادی برخوردار است تلاش کرد
از این یوزها برای زادآوری و ادامه نسل این گربه سان استفاده کند، بر این اساس برنامه هایی را در این طراحی کرد اما باروری کوشکی و دلبر به علت بالا سن با شسکت مواجه شد از این رو بر روی ایران که دختری جوان بود سرمایه گذاری کردند.
برای این منظور یک قلاده یوز نر به نام فیروز را از طبیعت زنده گیری کردند و بعد از طی مراحل علمی برای شناساندن فیروز و ایران به همدیگر، در نهایت اواخر بهمن ماه پارسال بود که سازمان محیط زیست اعلام کرد به احتمال زیاد ایران باردار است و اگر درست باشد 10 اردیبشهت ماه 1401 توله ها به دنیا خواهند آمد؛
این خبر درست از آب درآمد و 10 اردیبهشت ماه ایران با عمل سزارین صحرایی سه توله نر تحویل حیات وحش داد تا خیال دوستداران محیط زیست و حیات وحش تا حدودی از خطر انقراض این گربه سان ارزشمند راحت شود.
البته در همان ابتدای تولد، مادر تولههایش را نپذیرفت و آنها در آغوش نگرفت از این رو توله ها دستی گرم شدند و شیر خوردند، چندین بار تلاش شد تا توله ها به مادر برسند اما نشد در نهایت به ناچار توله ها به دور از مادر قرار گرفتند، از آنجا که یوزپلنگ گونهای حساس و منحصر بهفرد است از این رو نگهداری از تولههای آن هم کار دشواری است؛
با توجه به اینکه تجربهای هم در این زمینه در کشور وجود نداشت، این شد که خبر رسید اولین توله یوز در 14 اردیبهشت یعنی سه روز پس از به دنیا آمدن تلف شد، با این خبر نگرانی ها زیاد شد، اما دیری نپایید که دومین توله هم در 28 اردیبهشت ماه تلف شد بعد از آن گمانه زنی ها نسبت به اینکه امکان تلف شدن توله سوم هم وجود دارد آغاز شد
که سازمان حفاظت محیط زیست یک دامپزشک متخصص یوزپلنگ ها از آفریقا را دعوت کرد، پیتر کالدول به ایران آمد و پنج روز شرایط توله سوم را زیر نظر گرفت، شیر و مکمل های مخصوصی را با خود آورد و تیمارگر توله شروع به تغذیه کردن توله با این مواد کرد و این توله پیروز نام گرفت.
اکنون 10 ماه از آن زمان می گذرد و این توله فراز و نشیب های زیادی را در این مسیر طی کرد تا زنده بماند اما به علت مشکلات و نواقصی که از ابتدای تولد داشت
در نهایت پنج شنبه هفته گذشته (پنجم اسفند) با حال خراب به بیمارستان دامپزشکی مرکزی منتقل در آنجا بستری شد ابتدا گمان کردند که مشکل پیروز انسداد روده است اما بعد از انجام آزمایش های متعدد متوجه شدند که دچار نارسایی کلیوی است بر این اساس شب گذشته ۸ اسفندماه پیروز را دیالیز کردند اما دوام نیاورد و زنده نماند.
چشمهای بی نظیر پیروز تنها پسر منقرض شده ایران!
عکس های پیروز اخرین یوز ایرانی
تلف شدن دردناک اخرین گونه یوز ایرانی و آسیایی
عکس های بسیار زیبای پیروز معروف به پسر ایران
چهره ی معصومانه ببری که در دل انسان بزرگ شد!
9 اسفند آخرین گونه ببر ایران برای همیشه منقرض شد