پیسی (ویتیلیگو) یک بیماری پوستی است که در آن به دلیل تخریب یا توقف فعالیت سلولهای رنگدانهساز (ملانوسیتها)، لکههای سفید روی پوست به وجود میآید.
این بیماری میتواند در هر نقطهای از بدن رخ دهد و تأثیرات قابل توجهی بر زیبایی فرد و اعتماد به نفس او بگذارد. با این حال، خوشبختانه روشهای مختلفی برای درمان و کنترل این بیماری وجود دارد. در این مقاله به بررسی بهترین روشهای درمان پیسی و نقش نور درمانی به عنوان مؤثرترین و مطمئنترین روش درمان خواهیم پرداخت.
نور درمانی یا فتوتراپی یکی از مؤثرترین و علمیترین روشهای درمان پیسی است. این روش به عنوان بهترین و مطمئنترین گزینه و به تجربه کسانی که از این روش استفاده کرده اند، به عنوان راهکاری برای درمان صد در صد پیسی در شیراز شناخته میشود که در آن از نور فرابنفش (UV) برای تحریک تولید ملانین در پوست استفاده میشود.
نحوه عملکرد نور درمانی:
در این روش، از دستگاههای مخصوصی که نور UVB باریکپهن (Narrowband UVB) را منتشر میکنند، استفاده میشود. این نور به طور مستقیم بر روی نقاط سفید پوست تابانده میشود و با تحریک سلولهای ملانوسیت در پوست، تولید ملانین را افزایش میدهد. به مرور زمان، لکههای سفید پوست شروع به بازگشت به رنگ طبیعی خود میکنند.
مزایا:
مطمئن و علمی: نور درمانی یکی از شناختهشدهترین و اثباتشدهترین روشها در درمان پیسی است.
بدون عوارض جانبی جدی: این درمان به طور کلی عوارض جانبی کمی دارد و معمولاً پس از چند هفته درمان شروع به نتیجهدهی میکند.
بازیابی رنگ پوست: این روش میتواند به بازیابی رنگ پوست در ۷۰٪ تا ۸۰٪ از بیماران کمک کند.
مدت زمان درمان:
در بیشتر موارد، درمان با نور درمانی باید به صورت مرتب و در جلسات متوالی انجام شود. این جلسات معمولاً ۲ تا ۳ بار در هفته و به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه انجام میشود.
تعداد جلسات درمان:
معمولاً درمان با نور UVB باریکپهن به صورت ۲ تا ۳ جلسه در هفته و به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه انجام میشود.
پس از ۳ تا ۴ هفته، ممکن است بهبودی قابل مشاهده شود و لکههای سفید شروع به بازگشت به رنگ طبیعی خود میکنند.
عوارض جانبی:
عوارض جانبی این درمانها به طور کلی کم است، اما ممکن است شامل خشکی پوست، قرمزی یا سوزش موقت باشد.
درمان پیسی نیازمند صبر و پیگیری دقیق است. نور درمانی در شیراز به عنوان بهترین و مؤثرترین روش درمانی برای پیسی شناخته میشود، زیرا نتایج آن ثابت شده و بهطور مداوم در بیماران مؤثر است. سایر روشهای درمانی نظیر داروهای موضعی، پیوند سلولهای ملانوسیت و جراحی نیز ممکن است بسته به شرایط بیمار مؤثر باشند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
در کنار نور درمانی، برخی داروها میتوانند به درمان پیسی کمک کنند. این داروها معمولاً برای افرادی که دچار لکههای کوچک یا در مراحل ابتدایی بیماری هستند، مؤثرترند.
داروهای تجویزی برای پیسی:
کورتیکواستروئیدها: کرمها یا پمادهایی که حاوی استروئیدهای قوی هستند، میتوانند به کاهش التهاب و تحریک ملانوسیتها کمک کنند.
کالسینورینها: این داروها معمولاً به شکل پماد یا کرم به پوست اعمال میشوند و به تحریک تولید ملانین کمک میکنند.
ماینوکسیدیل: این دارو برای تقویت رشد موهای ناحیه مبتلا به پیسی مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند به بازگشت رنگ پوست کمک کند.
یکی از روشهای پیشرفته برای درمان ویتیلیگو، پیوند سلولهای ملانوسیت است. در این روش، سلولهای رنگدانهساز از نواحی سالم بدن برداشت شده و به نواحی مبتلا به پیسی پیوند داده میشود. این روش معمولاً برای افرادی که لکههای وسیع دارند و به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند، مناسب است.
مزایا:
بهبود قابل توجه در مناطقی که لکههای سفید بزرگ دارند.
نتایج نسبتاً دائمی در برخی از بیماران.
برای برخی از بیماران که به درمانهای دارویی یا نور درمانی پاسخ نمیدهند، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. در این روشها از پیوند پوست یا ترمیم سطح پوست برای پوشاندن لکههای سفید استفاده میشود.
ملاحظات:
جراحی معمولاً برای کسانی مناسب است که مبتلا به پیسی در نواحی خاصی از بدن مانند صورت یا دستها هستند.
این روشها نیاز به مراقبتهای دقیق بعد از عمل دارند.
اگرچه روشهای پزشکی و علمی بهترین نتایج را در درمان پیسی دارند، برخی افراد ممکن است به دنبال روشهای طبیعی و تکمیلی برای کاهش علائم و کمک به روند درمان باشند.
روشهای طبیعی شامل:
مکملهای غذایی: ویتامینهای گروه B، آهن، و مس ممکن است به تقویت تولید ملانین کمک کنند.
درمانهای گیاهی: استفاده از گیاهانی مانند زردچوبه و روغن جوجوبا به دلیل خواص ضدالتهابی و درمانی آنها، ممکن است به کاهش التهابات و تحریک رشد رنگدانهها کمک کند.
برای درمان بیماری پیسی، روشهای متنوعی از داروهای موضعی تا لیزر و پیوند پوست وجود دارد که بسته به شرایط فردی، اثربخشی متفاوتی دارند.
در جدول زیر، میتوانید مقایسهای جامع از روشهای درمان پیسی (ویتیلیگو) از نظر مکانیزم، مدت درمان، اثربخشی، عوارض و هزینه نسبی را مشاهده کنید:
روش درمانی | مکانیزم اثر | مدت زمان درمان | اثربخشی (تقریبی) | عوارض احتمالی | هزینه نسبی |
کورتیکواستروئید موضعی | کاهش التهاب، تحریک رنگدانهسازی | چند ماه | متوسط تا بالا | نازک شدن پوست، قرمزی | پایین |
مهارکنندههای کالسینورین | سرکوب سیستم ایمنی موضعی | چند ماه | متوسط | سوزش موقت، حساسیت به نور | متوسط |
نوردرمانی یا فتوتراپی (NB-UVB) | تحریک ملانوسیتها با نور UVB | ۲–۳ جلسه در هفته، چند ماه | بالا | سوختگی خفیف، خشکی پوست | متوسط تا بالا |
لیزر اگزایمر | درمان دقیق نواحی خاص با نور UVB | جلسات متعدد، چند هفته | بالا (موضعی) | تحریک پوستی، قرمزی | بالا |
پیوند پوست/سلول رنگدانهای | انتقال ملانوسیت از نواحی سالم | یکباره + ترمیم | بالا (موضعی شدید) | اسکار، عدم تقارن رنگ پوست | بسیار بالا |
درمانهای گیاهی و سنتی | آنتیاکسیدان، تعدیل ایمنی | نامشخص | پایین تا متوسط | نامشخص، ممکن است آلرژیزا باشد | پایین |
درمانهای سیستمیک (خوراکی) | مهار ایمنی عمومی، تقویت رنگسازی | چند ماه | متوسط | عوارض دارویی مانند افزایش فشار خون | متوسط |
توجه: انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به سن بیمار، شدت و محل ضایعات، پاسخ به درمانهای قبلی و نظر پزشک متخصص دارد اما تا به امروز درمان پیسی با استفاده از نور درمانی مطمئن ترین و موثرترین روش درمانی شناخته شده است.
در همین راستا کلینیک پوست، مو و زیبایی ایرسا به عنوان یکی از مجهزترین مراکز تخصصی در شیراز و جنوب کشور، در درمان بیماری پیسی (ویتیلیگو) به روش نوردرمانی یا فوتوتراپی پیشتاز است.
این کلینیک با بهرهگیری از دستگاههای مدرن، تیم پزشکی مجرب و پیگیری منظم روند درمان، توانسته نتایج قابلتوجهی در کنترل و بهبود پیسی ارائه دهد. انتخاب کلینیک ایرسا در شیراز، به معنای انتخاب یک مسیر درمانی علمی، مطمئن و اثربخش برای بازگرداندن رنگ طبیعی پوست است.
بعد از نوردرمانی برای درمان پیسی (ویتیلیگو)، رعایت برخی مراقبتها ضروری است تا از تحریک پوست و بازگشت لکها جلوگیری شود. مهمترین مراقبتها عبارتند از:
استفاده منظم از ضدآفتاب: پوست پس از نوردرمانی نسبت به نور خورشید حساستر میشود؛ استفاده از ضدآفتاب با SPF بالا (حداقل ۳۰) الزامی است.
اجتناب از قرار گرفتن طولانی در معرض آفتاب: بهویژه در ساعات اوج تابش خورشید (۱۰ صبح تا ۴ عصر).
مرطوب نگه داشتن پوست: استفاده از کرمهای مرطوبکننده برای جلوگیری از خشکی و تحریک پوست ضروری است.
پرهیز از خراشیدن یا مالیدن پوست درمانشده: تا از تحریک و آسیب بیشتر جلوگیری شود.
پیگیری جلسات منظم درمانی: ادامه درمان طبق توصیه پزشک برای بهبود نتایج و پیشگیری از بازگشت علائم بسیار مهم است.
مراقبتهای عمومی:
رژیم غذایی سالم: تغذیه مناسب میتواند به تقویت پوست و رشد ملانین کمک کند.
پرهیز از استرس: استرس میتواند باعث بدتر شدن وضعیت پوست و ایجاد لکههای جدید شود.
نتایج درمان پیسی ممکن است با توجه به سن بیمار متفاوت باشد:
در کودکان:
پیسی در کودکان ممکن است پیشرفت سریعتری داشته باشد، اما نتایج درمان معمولاً بهتر و سریعتر دیده میشود.
درمانهای نور درمانی برای کودکان با نظارت دقیق پزشک باید انجام شود.
در بزرگسالان:
درمان در بزرگسالان ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
اگر پیسی در بزرگسالی شروع شود، به دلیل تغییرات فیزیولوژیک و پیر شدن پوست، درمان ممکن است نیاز به مداومت بیشتری داشته باشد.
در سالمندان:
درمان پیسی در سالمندان معمولاً به دلیل کاهش توانایی پوست در تولید ملانین، دشوارتر است.
با این حال، درمانهای پزشکی و نور درمانی میتوانند کمککننده باشند.
اگرچه پیسی یک بیماری خودایمنی است و نمیتوان به طور کامل از پیشرفت آن جلوگیری کرد، اما اقدامات زیر میتواند به کند شدن روند پیشرفت بیماری کمک کند:
مراقبت از پوست:
استفاده از محصولات ضدآفتاب و پوشاندن پوست در برابر نور مستقیم خورشید میتواند از آسیب بیشتر به پوست جلوگیری کند.
مرطوب نگه داشتن پوست با استفاده از کرمهای مرطوبکننده میتواند از خشکی و آسیب به پوست جلوگیری کند.
مدیریت استرس:
استرس یکی از عوامل محرک پیشرفت پیسی است، بنابراین مدیریت استرس از طریق روشهای مانند یوگا، مدیتیشن یا تمرینات تنفسی میتواند به جلوگیری از تشدید بیماری کمک کند.
تغذیه سالم:
تغذیه غنی از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
پیسی یک بیماری مزمن و غیرقابل پیشبینی است که ممکن است تأثیرات روانی زیادی بر بیماران بگذارد. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای درمان و کنترل این بیماری وجود دارد.
اما در میان این روشها، نور درمانی به عنوان یکی از مؤثرترین و مطمئنترین گزینهها برای بازیابی رنگ پوست شناخته میشود. این روش با تحریک تولید ملانین در پوست، باعث بازگشت تدریجی رنگ به نقاط سفید میشود و به عنوان گزینهای مؤثر در درمان ویتیلیگو شناخته میشود.
مراقبتهای بعد از درمان، پیشگیری از پیشرفت بیماری و رعایت دستورالعملهای پزشک، در رسیدن به نتایج مطلوب اهمیت زیادی دارند.
منبع: https://irsa.clinic/light-therapy-for-vitiligo/