آشنایی با بیماری تبخالمجموعهای از تاولهای كوچك و دردناك هستند كه معمولاً در نزدیكی لبها قرار دارند و توسط یك عفونت ویروسی ایجاد میشوند.
نحوه زندگی: بادسرد، آفتاب سوختگی و استرس عوامل خطر میباشند.
سن،جنس وژنتیك: عوامل خطر مهمی محسوب نمیشوند.
تبخال تودهای از تاولهای دردناك بوده كه معمولاً توسط ویروس هرپس سیمپلكس نوع 1 ایجاد میشود. اكثر مردم حداقل برای یكبار تا زمانیكه به سن بلوغ میرسند، توسط 1 آلوده شدهاند.
عفونت اولیه، اغلب قابل توجه نبوده، اما ممكن است تاولهایی در دهان ایجاد شود. سپس ویروس به حالت نهفته در سلولهای عصبی باقی میماند، اما در بعضی افراد دوباره فعال شده، ایجاد تبخال مینماید. عوامل شعلهور كننده تبخال عبارتند از: بادسرد، آفتاب سوختگی، خستگی، استرس، سرماخوردگی، قاعدگی و تب. بعضی از مردم، تب خالهای راجعه دارند.
علایم بیماری:
تبخالها، اغلب روی پوست اطراف لبها، ایجاد میگردند. علایم معمولاً به ترتیب زیر ظاهر میشوند:
– ناحیه مبتلا شروع به احساس سوزن سوزن
شدن میكند.
– یك یا چند مجموعه از تاولهای كوچك و دردناك به وجود میآید و پوست اطراف دچار التهاب میشود.
– تاولها میتركد و دلمه میبندند.
– معمولاً تاولها در عرض 10 تا 14 روز فروكش میكنند.
اگر تب خالها عود كنند، تاولها معمولاً، دوباره در همان نواحی قبلی، روی صورت ظاهر میشوند.
كارهایی كه باید انجام شوند:
احتمال دارد بتوانید با استفاده از یك كرم ضد ویروسی بدون نسخه مثل آسیكلوویر، جلوی حملات شدید را بگیرید، اما باید كرم را به محض پیدایش اولین علایم به كار برید. در بعضی موارد، داروهای ضد ویروس خوراكی ممكن است تجویز شوند. هر چنددرمان بلافاصله میتواند جلوی حملات را بگیرد، اما ویروس در سیستم باقی مانده و علایم ممكن است عود كنند. اگر دچار تب خالهای راجعه میشوید، سعی كنید از پوستتان در برابر عوامل شعلهور كننده تب خال مثل آفتاب سوختگی یا باد سرد، محافظت كنید. جهت به حداقل رساندن خطر انتشار ویروس، از لمس تاولها و بوسیدن، اجتناب ورزید. گاهی اوقات، رابطه جنسی دهانی، میتواند باعث انتقال ویروس از دهان به دستگاه تناسلی شود.
تبخال تناسلی
تبخال ناحیه تناسلی عبارت است از یكعفونت ویروسی ناحیه تناسلی كه از راه آمیزشی انتقال مییابد. این عفونتدر مردان و زنان میتواند رخ دهد. از جمله نواحی كه امكان درگیری آنها وجوددارد عبارتند از مجرای تناسلی، گردن رحم، رانها، و آلت تناسلی. تبخالیتناسلی معمولاً همراه با سایر بیماریهای آمیزشی رخ میدهد.
علایم و علل
تاولهای دردناك كه قبل از آن خارش، سوزشیا احساس آزردگی در ناحیه تناسلی وجود دارد. در زنان، تاولها ممكن است بادرون مجرای تناسلی تا گردن رحم و نیز پیشابراه گسترش یابند. پس از چند روز،تاولهای میتركند و از آنها زخمهایی كم عمق و دردناك بر جای میماند كه 3-1 هفته به طول میانجامند.
سوزش و مشكل در دفع ادرار
بزرگ شدنگرههای لنفاوی
تب و احساس كسالت
ویروس تبخال (هرپس) نوع 2. ویروس تبخالنوع 1 باعث تبخال ناحیه دهانی میشود، البته گاهی عامل تبخال ناحیهتناسلی نیز هست.
تبخال ناحیه تناسلی از راه آمیزشی و در صورت وجودضایعات فعال انتقال مییابد. ضایعات ممكن است روی دستها و دهان نیز باشند. از زمان تماس با ویروس 7-2 روز طول میكشد تا علایم ظاهر شوند گاهی عفونتبدون هیچگونه علایم اولیهای انتقال مییابد ولی بعداً خود را نشانمیدهد.
عوامل خطرساز
وجود یك بیماری جدی كه مقاومت بدن را كمكرده باشد.
مصرف داروهای سركوبكننده ایمنی یا داروهای سرطان
استرس (افزایش استعداد ابتلا به عفونت اولیه یا عود عفونت). استرس ممكن است باعثكاهش كارایی پاسخ ایمنی، كه معمولاً رشد ویروس را متوقف میكند، شود.
سیگار كشیدن
سایر عواملی كه میتوانند باعث عود بیماری شوند عبارتنداز آسیب به ناحیه تناسلی، عادت ماهانه، آفتاب گرفتن، و وجود یك عفونتدیگر
پیشگیری
در صورت وجود زخم یا تاول (عفونت فعال)،باید از آمیزش خودداری شود.
در صورت وجود عفونت غیرفعال، خصوصاً اگر عودمكرر عفونت فعال وجود داشته باشد، باید از كاندوم استفاده شود.
اگر حاملههستید، حتماً سابقه تبخال تناسلی یا هرگونه ضایعه ناحیه تناسلی را بهپزشك خود اطلاع دهید، زیرا باید اقداماتی احتیاطی برای جلوگیری از بروزعفونت در نوزاد انجام شوند.
حتیالمقدور از استرس پرهیزكنید.
در حال حاضر نمیتوان تبخال ناحیه تناسلیرا معالجه كرد، اما با درمان میتوان علایم بیماری را تخفیف داد و از عودبیماری جلوگیری كرد.
در هنگامی كه علایم وجود ندارد، ویروس به حالتخفته درآمده است. وقتی كه ویروس دوباره فعال شود علایم باز میگردند. بازگشت علایم به معنای عفونت جدید نیست.
میزان ناراحتی از فرد به فردو در یك فرد نیز در زمانهای مختلف، متفاوت است. همچنین میزان ناراحتی دراولین بار عفونت بیشتر از عودهای بعدی است.
عوارض و درمان بیماری
گسترش عفونت ویروسی به تمام بدن و مرگ دربیمارانی كه ناچارند داروی ضد سرطان یا مهاركننده دستگاه ایمنی مصرف كنند.
انتقال عفونت به نوزاد تازه به دنیال آمده از مادر آلوده كه میتواندیك عفونت گسترده و تهدیدكننده جان نوزاد را ایجاد كند.
عفونت باكتریاییثانویه
تشخیص معمولاً با دیدن تاولها داده میشود،اما برای تأیید تشخیص ممكن است مایع داخل تاول در آزمایشگاه مورد بررسیقرار گیرد.
درمان با هدف تخفیف علایم و پیشگیری از عوارض صورت میگیرد.
لباس زیر باید نخی باشد.
برای كاهش درد به هنگام ادرار، میتوان ازآب گرم در ناحیه استفاده كرد.
نشستن در وان آب گرم كه در آن یكقاشق چایخوری نمك ریخته شده باشد میتواند مقداری از درد و ناراحتی ناشی ازتاولها را كاهش دهد.
حتیالمقدور شیوه زندگی خود را طوری تغییر دهید كهاسترس كمتری در زندگی داشته باشید
خانمها باید سالانه تحت بررسیپاپاسمیر و معاینه قرار گیرند تا از نبودن هرگونه عارضهای اطمینان حاصلشود.
داروها
داروهای ضد ویروسی خوراكی غالباً برایدرمان اولین حمله عفونت تبخال ناحیه تناسلی و عود عفونت تجویز میشوند. دربعضی از بیماران، این داروها ممكن است برای پیشگیری نیز تجویز شوند. نوعموضعی مالیدنی این داروها ضدویروسی نیز موجود هستند اما به اندازه خوراكیمؤثر نیستند.
داروهای ضد درد خفیف، مثل استامینوفن .
توجه: تا زمان برطرف نشدن علایم، باید از آمیزشخودداری شود.