تاریخچه و ماجرای جشن روز 19 فروردین روز شرف الشمس؛ روز آرزوها و جشن ایرانی ها (جشن فروردینگان) ….
19 فروردین، جشن فروردینگان
میدانيم در آيين مزديسنی وقتی نام ماه و روز با هم موافق میافتد آن روز را جشن میگيرند. روز نوزدهم فروردين ماه که فروردين روز نام دارد از جمله آن است و آن را جشن فروردينگان يا فروردگان میگويند. اين جشن نيز همان طور که از اسمش پيداست به فره وهر درگذشتگان پاک تعلق دارد و به ياد روان آنان میباشد.
زرتشتيان عموما از بزرگ و کوچک در اين روز به پرستشگاه میروند، اوستا میخوانند و به عبادت خدا میپردازند و برای شادی روان درگذشتگان جهت ساختمانهای همگانی و رفع احتياج نيازمندان با دادن پول يا مساعدتهای ديگر اقدام لازم را به عمل میآورند. نظير اين جشن در اديان ديگر نيز وجود دارد و آنرا جشن اموات میگويند. در نزد هندوان ستايش نياکان (pitara) شبيه فروردگان ايرانی میباشد.
رمها نيز ارواح مردگان را به اسم مانس، پروردگارانی تصور کرده و فديه تقديم آنها مینمودند و عقيده داشتند روح پس از به خاک سپردن بدن به يک مقام بلند میرسد و هر چند آرامگاه آنان در زمين است ولی قادر است در روی زمين نفوذ و تسلطی داشته باشد و به واسطه فديه و قربانی، توجه او را از عالم زبرين به سوی خود میکشيدند. ماه فوريه در قبرستانها عيدی برای مردگان میگرفتند و نياز مینمودند. در جشن فروردينگان پارسيان هند به آرامگاه میروند و در معبد آنجا چوب صندل بخور میدهند.
جشن فروردگان شبیه است به عيد. (taussaint)نزد عيسويان کاتوليک، اول ماه نوامبر عيد اموات شمرده میشود. در آن روز از درگذشتگان ياد نموده و مزار آنان را با گل میآرايند. زرتشتيان ايران در جشن فروردگان به آرام گاه درگذشتگان میروند و اوستا میخوانند و احسان و انفاق میکنند و بوهای خوش به آتش مینهند و هفت جور ميوه خشک از قبيل خرما، انجير، سنجد، کشمش و غيره- که در اصطلاح «لرک» نام دارد- تهيه میبينند و موبد بر آنها اوستا میخواند و پس از خواندن اوستا که در واقع تبرک میشود بين مردم تقسيم میکنند. علاوه بر لرک «ميزد» نيز برای انجام مراسم آماده میشود. «ميزد» عبارت است از ميوههای تر و خوراکیهايی است که برای تشريفات آفرينگان گذارده میشود.
در اين روز نان مقدس هم که «درون» نام دارد (در اوستا دره ئونه) میآورند و به مردم میدهند و علاوه بر اين نان ديگری که از روغن کنجد درست میشود و نان گرد است و به «سورک» معروف است آماده مینمايند. «سورک» مانند نان روغنی است که مسلمانان در جمعه آخر سال درست میکنند و مخصوصا در قبرستان میبرند و به مردم میدهند. در اين روز معمولا قسمتی از فروردين يشت و همچنين نمازهای ديگر را که به آفرينگان اردا فروش يا فروردينگان و آفرين بزرگان معروف است میسرايند. در اين جا لازم است ياد آور شويم موبدان و ساير زرتشتيان پيش از خواندن آفرينگان يا قسمتهای ديگر اوستا آداب طهارت به جا میآورند يعنی وضو میگيرند و دست و صورت میشويند که در پهلوی «پادياب» گفته میشود.
جشن فروردينگان بر تمام ايرانيان فرخنده باد و روان درگذشتگانتان شاد باد.
مطالب مرتبط
تاریخچه بسیار خواندنی و جالب تقلب!
تاریخچه و هنر تاریخی ریسندگی در ایران