نازوب

خان های محلی برای تنبیه روستاییان و مخالفان خود، به پایشان سنگ می بستند و آنها را به درون این چشمه ژرف می انداختند و علت نامگذاری زندان برنجه همین بوده است…

پدیده زیبای طبیعی موسوم به زندان برنجه در 28 كیلومتری شمال شهرستان تكاب در روستای برنجه (برنجك) از دهستان چمن بخش تخت سلیمان و در دامنه كوه معروپدیده زیبای طبیعی موسوم به زندان برنجه در 28 كیلومتری شمال شهرستان تكاب در روستای برنجه (برنجك) از دهستان چمن بخش تخت سلیمان و در دامنه كوه معروف به كوه طویله سلیمان واقع شده است كه تشكیلات زمین شناسی متعددی در آن قرار دارد.در جنوب روستای برنجه و در كنار رودخانه، در راستای شمالی جنوبی، دهانه های چند چشمه آهك ساز خشك شده را می توان دید كه مشهورترین آنها زندان برنجه یا «دریای برنجه» نام دارد.دهانه این چشمه بزرگ به شكل بیضی است. قطر بزرگ این بیضی ۱۰۰ متر و قطر كوچك آن ۵۰ متر است و ژرفایش نیز به حدود ۷۰ متر می رسد. در كف این سازه بزرگ طبیعی دریاچه ای آكنده از آب سرد و گاز كربنیك است. این چشمه دیوارهای بلند و پرشیب دارد كه از لایه های نازك تراورن تن نواری پدید آمده است. پایین رفتن از این دیواره های بلند بدون ریسمان و دیگر تجهیزات لازم غیر ممكن است بویژه آنكه كارشناسان احتمال می دهند وجود آب های گازكربنیك دار در ته دهانه چشمه موجب خردگی بیشتر دیواره شده و بر قطر آن افزوده است.

گفته می شود كه خان های محلی برای تنبیه روستاییان و مخالفان خود، به پایشان سنگ می بستند و آنها را به درون این چشمه ژرف می انداختند و علت نامگذاری زندان برنجه همین بوده است.از نظر زمین شناسی تاریخچه پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهكی، تل های بلند و در مواردی دهانه های وسیع آتشفشانی مانند بوجود آورده اند و در عمق نسبتا” زیاد دهانه یكی از این تپه ها دریاچه ای در میان صخره سنگی وجود دارد كه به علت عمق زیاد سطح آب از دهانه امكان دسترسی به آن غیر ممكن بوده و آب دریاچه بعد از گذشتن از میان سنگ های رسوبی و آهكی و تراورتن در جنوب شرقی به رودخانه مجاور در روستای برنجه واریز می گردد.

برنامه ما با هدف شناسایی و اندازه گیری دما و عمق آب این پدیده زیبای طبیعی اوایل فروردین ماه 1390 به اجرا درآمد . تنها با كمتر از ده دقیقه پیاده روی از روستا می توان به چشمه رسید . سطح آب چشمه در طول سال تغییر چشمگیری نداشته و در چند نقطه از آن گاز كربنیك با شدت بسیار كمی بصورت حباب های ریز خارج می گردد . دمای آب چشمه حدود 30 درجه سانتیگراد می باشد و در فصل زمستان یخ نمی زند . عمق آب آن حدود 25 متر برآورد می شود و قابل غواصی است . مساحت چشمه از حدود نیم متر زیر سطح آب افزایش پیدا كرده و حالتی قیفی شكل به خود می گیرد …

نكات حائز اهمیت در اجرای این برنامه :

سنگ های تراورتن اطراف چشمه بسیار سست بوده و كار گاه طبیعی به سختی یافت می شود . برای برپایی كارگاه از حداكثر ایمنی استفاده شود .

جهت فرود و صعود به داخل چشمه حتما از ابزار غار نوردی استفاده شود . دیواره به علت سستی و ریزشی بودن قابل سنگ نوردی نیست .

بهترین سمت برای فرود و صعود دهانه شمالی می باشد كه مستقیما به آب چشمه ختم می شود .

از رها كردن زباله و وسایل سبك وزن بدون حفاظ در كنارچشمه جدا خودداری شود . وزش باد می تواند هر چه كنار چشمه قرار دارن درون زندان آن بیاندازد .

دمای آب در فروردین ماه حدود 30 درجه سانتیگراد و عمق آب بیش از 25 متر تخمین زده می شود .

اهالی ابراز داشتند كه در سال های گذشته زنی كه بیماری لاعلاج و واگیر دار داشته به درون این زندان انداخته شده است ! به احتمال زیاد آب هنوز میكروبیست !

پدیده هایی از این دست بسیار حساس و آسیب پذیر هستند . ملیون ها سال طول كشیده تا بوجود آیند و قابل ترمیم و بازسازی نیستند . از نوشتن یادگاری ، كنده كاری ، رول و تابلو كوبی و رها كردن زباله در محیط جدا خود داری فرمایید ! ف به كوه طویله سلیمان واقع شده است كه تشكیلات زمین شناسی متعددی در آن قرار دارد.