شاید 15 سال پیش کسی فکرش را هم نمیکرد که یک بیماری جدید برای با عنوان ترس جدا شدن از تلفن همراه به وجود آید. ترسی که با رواج سبک زندگی مدرن در حال همه گیر شدن است.
نوموفوبیا (Nomophobia) به ترسی اشاره میکند که در اثر دور شدن فرد از تلفن همراهش در او ایجاد میشود. علائم نوموفوبیا مشابه سایر اختلالات اضطرابی بوده و تبعات خاص خود را به دنبال دارد.
ترس و استرس افراطی و غیرمنطقی که به هنگام نبود تلفن همراه در فرد ایجاد میشود نوموفوبیا نام دارد. اگرچه این نوع بیماری کاملا جدید است اما بسیار شایع بوده و میلیونها نفر را در سراسر دنیا تحت تاثیر قرارداده است.
در تحقیقاتی که انجام شده است نشان میدهد زنان بیشتر از مردان درگیر این بیماری میشوند و در مقایسه با ۶۱ درصد مردانی که میترسند از گوشی خود جدا شوند، ۷۰ درصد زنان هستند که این ترس را در خود دارند. البته در مقابل تحقیقات نشان میدهد که بیشتر مردان هستند که تمایل دارند دو گوشی همراه خود داشته باشند، که اگر یکی از آنها را از دست دادند دچار استرس زیادی نشوند.
بیشترین افرادی که هنگام جداشدن از تلفن همراه عرق سرد روی پیشانیشان مینشیند و کنترل خود را بر روی شرایط از دست میدهند و اضطراب زیادی را تجربه میکنند، نسل جوان هستند و علائم این بیماری در سنین ۱۸ تا ۳۲ بیشتر و با شدت و مدت زیادتری دیده میشود.
فرض کنید یک روز که از منزل بیرون میروید، در نیمهٔ راه به یاد بیاورید که تلفن همراهتان را جا گذاشتید. چه احساسی به شما دست میدهد و چه هیجانی(Emotional) را تجربه میکنید. این یک آزمایش ساده است تا ببینید آیا شما نیز نشانههای این بیماری را دارید یا نه؟
این بیماری یا بهتر است بگوییم اختلال، دارای نشانههایی است که اگر فردی آنها را در خود میبیند، بهتر است نسبت به وضعیت خود آگاهی بیشتری پیدا کند و درصدد برطرف کردن این علائم باشد.
آخرین چیز قبل از خواب و بعد از بیدار شدن، چک کردن گوشی همراه است.
1- همیشه پیام های خود را چک می کنید.
2- اگر تلفن همراه تان خاموش یا اینترنت قطع شود، ناراحت شده و احساس تنهایی میکنید.
با استرس و عجله(Hurry) بسیارو غیر مطقی برای پیدا کردن گوشی، کیف خود را زیر و رو می کنید.
3- در مورد افکار یا کارهای خود، پست میگذارید.
4- مدام از تعداد لایکهای دریافتی خود در فضای مجازی آگاه هستید، این کار باعث می شود تا پست های بیشتری بگذارید.
5- گاه صدای دریافت پیام را می شنوید بدون آنکه در واقعیت پیامی دریافت کرده باشید.
6- هنگام صحبت با دوستان، همیشه موبایل خود را در دست دارید.
7- بیشتر اوقات در حال صحبت کردن با گوشی هستید، با اینکه مکالمات تلفنی زیادی دارید اما تنها هستید.
با نگاهی به محیط پیرامون خود به راحتی متوجه می شویم که چگونه اعتیاد(Addiction) به تلفن همراه، افراد را به اسارت در می آورد. در مرحله اول، این اختلال(Disorder) موجب چک کردن مداوم گوشی توسط افراد می شود تا جائی که توجه کمتری به سایر جوانب زندگی می کنند.
به طور مثال، برخی افراد از رفتن به مناطقی که پهنای باند ضعیف اینترنت و یا عدم آنتن دهی تلفن است خودداری می کنند. این مسئله ممکن است محدودیت های افراد را روز به روز بیشتر کند.
همچنین بی خوابی ناشی از وابستگی و استفاده زیاد از تلفن همراه، عواقب بسیاری را متوجه افراد می کند. برخی افراد تا نیمه های شب، وقت خود را صرف گردش در شبکه های مجازی(social networks) می کنند و یا هر دفعه که از خواب بیدار می شوند گوشی خود را چک می کنند.
راههای درمان متعددی برای درمان این وابستگی و کاهش پیامدهای منفی آن وجود دارد. اما در همهٔ این راههای درمان سعی میشود که به بیماری که این علائم را دارد، آموزشهای مبتنی بر کاهش استرس و راهکارهای جایگزینکردن موبایل آموزش داده شود.
بهترین راهحلی که میتوان برای درمان نوموفوبیا مطرح کرد این است که شخص نیاز خود به تلفن همراه را کم کند و کمکم سعی کند این وسیله را غیر از مواقع لزوم از خود دور نگه دارد.
البته در زندگی امروز این امر بسیار سخت و تقریباً غیرممکن است؛ اما باید سعی شود تا وابستگیهای روانی(Psychological dependencies) به این دستگاه را از بین ببرد.
برخی از رایجترین راهکارها شامل موارد زیر میشود:
آرامش ذهنی(Peace of mind)
در این روش به بیمارانی که دچار علائم جسمی از جمله تپش قلب،گرفتگی عضلات و … میشوند راههایی از جمله کاهش اضطراب آموزش داده میشود که شامل تمرینهای آرامسازی بدن و دورکردن تنش عضلانی است.
موبایل یک وسیله است و نه چیز دیگر
مثلاً به بیماران آموزش داده میشود اخبار روزمره را از روی تلفن همراه خود پیگیری نکنند و تنها برای برقراری تماس از آن استفاده کنند.
آموزش راهحل جایگزین
به بیشتر مبتلایان توصیه میشود همیشه همراه خود یک کارت تلفن داشته باشند تا هروقت که نتوانستند از گوشی تلفن همراهشان تماس بگیرند، از آن استفاده کنند.
در ضمن لیستی از مخاطبان و شماره تلفنهای افرادی که با آنها در ارتباط هستند را تهیه کنند تا در صورت گمکردن تلفن همراه با آنها در ارتباط بمانند.
درنظرگرفتن ساعت مشخص برای فرد
باید سعی کرد تا استفاده از این وسیله را محدود کرد و فرد تنها وقتی از آن استفاده کند که نیاز به زنگزدن داشته باشد. برای مثال میتواند، بازیهای گوشی را پاک کند یا از برنامههای اینترنتی آن کمتر استفاده کند، لزومی ندارد که شبها اخبار را از اینترنت بگیرد، باید تنها به گوشی خود به عنوان یک وسیله ارتباطی ساده نگاه کند و یا اینکه به جای عضویت در چندین شبکه اجتماعی، در یک شبکه فعالیت داشته باشد.