نازوب

بیوگرافی سیمین بهبهانی یا خلیلی؟

برجسته ترین شاعر زن ایرانی، که در 27 تیرماه سال 1306 خورشیدی در تهران بدنیا آمد. این دختر زیبا، فرزند عباس خلیلی؛ شاعر، نویسنده و مدیر روزنامه اقدام، همچنین نبیره حاج ملا علی خلیلی تهرانی بود.

پدر سیمین، یکی از موفق ترین شاعران و نویسندگان در دوره خود بود. او به دو زبان فارسی و عربی تسلط کامل داشت و بیش از 1100 بیت از شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرد.

بی شک پدری این چنین با سواد دختری هنرمند و باهوش را تربیت و به یادگار می گذارد!

مادر این دختر شاعر، فخرعظمی ارغون که در سال 1316 ه.ق- 1345 ه.ش بدنیا آمد، دختر مرتضی قلی ارغون (مکرم السلطان خلعتبری) از بطن قمر خانم عظمت السلطنه (فرزند میرزا محمد خان امیرتومان و نبیره امیر هدایت الله خان فومنی) بود.

فخر عظمی ارغون فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتب خانه خصوصی خواند و با متون نظم و نثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوییسی آموخت.

مادر سیمین، زنی که از شاعران موفق زمان خود بود، در انجمن نسوان وطن خواه عضویت داشت و مدتی هم سردبیر روزنامه آینده ایران بود. به عضویت کانون بانوان و حزب دموکرات هم درآمد و به عنوان معلم زبان فرانسه در  وزارت فرهنگ آن زمان (آموزش و پرورش) خدمت می کرد.
پدر و مادر سیمین که در سال 1303 ازدواج کرده بودند، در سال 1310 از هم جدا شدند و مادرش با عادل خلعتبری (مدیر روزنامه آینده ایران) ازدواج کرد و صاحب 3 فرزند دیگر شد.

ازدواج سیمین و تغییر نام خانوادگی

سیمین پس از گذراندن دوران دبیرستان، با حسن بهبهانی ازدواج کرد و با نام فامیلی همسر خود نام بُردار شد و پس از چندسال از یکدیگر جدا شدند. 

سپس سیمین با با منوچهر کوشیار ازدواج کرد اما شهرت هنری خود را بر اساس نام خانوادگی همسر اول حفظ کرد.

تصویری از حلقه دست کردن با همسر دومش کوشیار

منوچهر کوشیار در سال 1363 درگذشت و در نزدیکی نوه اش در امام زاده طاهر به خاک سپرده شد.

زندگی نامه سیمین زن شاعر ایرانی

سیمین بهبهانی از کودکی و جوانی سَری پر شور داشت. علاوه بر زیبایی، همیشه شیک پوش و لاکچری بود. او سابقه تحصیل در مدرسه عالی مامایی، تدریس در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و نیز با شماری از مطبوعات همکاری و فعالیت داشت.

او که 3 فرزند (علی، حسین و امید) را در دامان خود پروراند، نگاه مادرانه را در اشعار خود نیز بازمی تاباند. وی جوایز متعدد ادبی و حقوق بشری را در کارنامه درخشان فعالیت های فرهنگی خود دارد.

در سال 1382 موسسه انتشاراتی نگاه، مجموعه اشعار او را در یک مجلد نفیس در 1200 صفحه به چاپ رساند که بسیار مورد استقبال قرار گرفته و به چاپ های متعدد رسید.

خانم بهبهانی به بانوی غزل شهرت دارد و برخی از اشعار او به اندازه آثار کلاسیک شعر فارسی، مشهور و محبوب هستند و به خاطر تسلطی که بر اوزان شعر فارسی داشت و وزن های جدیدی که خود ایجاد کرده بود مورد استقبال سازندگان آثار موسیقایی قرار گرفت.

که یکی از خاص ترین آن را میتوان سروده «چرا رفتی» با صدای همایون شجریان را اشاره کرد.

مهم ترین تخصص شاعرانه سیمین بهبهانی که موجب حیرت و تحسین می شد؛ کشف، به کارگیری یا ابداع اوزان تازه و نیز سرودن اشعار در مصراع های طولانی بود.

در حالی که وزن را با دقت رعایت کرده بود و با مهارتی خیره کننده قالب های کهن را در شکل تازه و با مضامین مدرن عرضه می کرد و چندان در این کار و خلاقیت های نوآورانه در عرصه غزل چیره دست بود که «نیمای غزل» لقب گرفت.

 آثار تنها نیمای غزل بانو سیمین:

•  سه تار شکسته (۱۳۳۰/۱۹۵۱)
• جای پا (۱۳۳۵/۱۹۵۴)
• چلچراغ (۱۳۳۶/۱۹۵۵)
• مرمر (۱۳۴۱/۱۹۶۱)
• رستاخیز (۱۳۵۲/۱۹۷۱)
• خطی ز سرعت و از آتش (۱۳۶۰/۱۹۸۰)
• دشت ارژن (۱۳۶۲/۱۹۸۳)
• گزینه اشعار (۱۳۶۷)
• درباره هنر و ادبیات (۱۳۶۸)
• آن مرد، مرد همراهم (۱۳۶۹)
• کاغذین جامه (۱۳۷۱/۱۹۹۲)
• کولی و نامه و عشق (۱۳۷۳)
• عاشق تر از همیشه بخوان (۱۳۷۳)
• شاعران امروز فرانسه (۱۳۷۳) [ترجمه فارسی از اثر پیر دوبوادفر ، چاپ دوم :۱۳۸۲]
• با قلب خود چه خریدم؟ (۱۳۷۵/۱۹۹۶)
• یک دریچه آزادی (۱۳۷۴/۱۹۹۵)
• مجموعه اشعار (۲۰۰۳)
• یکی مثلا این که(۲۰۰۵)

برجسته ترین فعالیت اجتماعی شاعر زن ایران

خانم سیمین در سال 1367 و در بحبوحه ی اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی_ سیاسی ایران در تابستان 1367 شعری را با عنوان، “ای مادران” سرود.

بانو بهبهانی در تجمع اعتراضی جنبش زنان ایران در پارک دانشجو مورد حملهٔ مأموران نیروی انتظامی قرار گرفت.

وی از مأموری که او را مورد ضرب و شتم قرار داده بود، به قوه قضائیه شکایت کرد اما در نهایت به گفتهٔ نسرین ستوده، وکیل سیمین بهبهانی پرونده بسته شد.

زیباترین شعر سروده شده بانو سیمین در وصف وطن

دوباره می‌سازمت، وطن! اگرچه با خشت جان خویش
ستون به سقف تو می‌زنم اگرچه با استخوان خویش
دوباره می‌بویم از تو گل به میل نسل جوان تو
دوباره می‌شویم از تو خون به سیل اشک روان خویش
دوباره یک روزِ روشنا سیاهی از خانه می‌رود
به شعر خود رنگ می‌زنم زِ آبی یِ آسمان خویش
اگرچه صدساله مرده‌ام به گور خود خواهم ایستاد
که بردَرَم قلب اهرمن زِ نعرهٔ آن چنان خویش
کسی که «عظم رمیم» را دوباره انشا کند به لطف
چو کوه، می بخشدم شکوه به عرصهٔ امتحان خویش
اگرچه پیرم، ولی هنوز مجال تعلیم اگر بُوَد
جوانی آغاز می‌کنم کنار نوباوگان خویش
حدیث «حُبُّ الوَطَن» ز شوق بدان روِش ساز می‌کنم
که جان شود هر کلام دل چو برگشایم دهان خویش
هنوز در سینه آتشی به جاست کز تاب شعله اش
گمان ندارم به کاهشی زِ گرمی یِ دودمان خویش
دوباره می‌بخشی ام توان اگر چه شعرم به خون نشست
دوباره می سازمت به جان اگر چه بیش از توان خویش

درگذشت سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی بانوی غزل ایران در 15 مرداد ماه سال 93 به کما رفت و در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری شد و در نهایت بامداد سه شنبه 28 مرداد ماه به علت ایست قلبی و تنفسی درگذشت.

روحش پر نور و یادش ماندگار.