نازوب

مسئول واحد پیشگیری از اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: طبق آنچه که آمارها نشان می‌دهند دختران و زنان طوری در مصرف مواد از مردان پیشی گرفته‌اند.

 دکتر فاطمه کبیری در نشست علمی اعتیاد که دیروز 29آبان در فرهنگسرای ترافیک برگزار شد، به بانوان به عنوان نخستین قربانیان تمامی آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد که مهم‌ترین آنهاست، اشاره کرد و گفت: زنان معتاد در مقایسه با مردان معتاد، با دچار شدن به مشکلاتی چون فرار از خانه، ‌فقر و … آسیب بیشتری می‌بینند.

وی مهمترین عارضه اجتماعی اعتیاد در زنان را فروپاشی کانون خانواده دانست و گفت: وقتی یک زن دچار اعتیاد می‌شود، نه تنها خودش بلکه فرزندان و ارگان خانواده را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد که برای مثال می‌توان به تمایل دختران به الگوپذیری از مادرانشان و در نتیجه انحراف آنها اشاره کرد.

کبیری افزود: تا دو دهه پیش فقط بحث اعتیاد در مردان مطرح بود اما اکنون زنان نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند و باید به این نکته اذعان داشت که در جامعه مصرف مواد در زنان ناهنجارتر از مردان تلقی شده و در نتیجه آن زنان گرایش کمتری به رجوع به مراکز درمانی دارند و این نشان‌ می‌دهد که چون منابع آماری ما همین مراکز هستند پس تعداد زنان معتاد خیلی بیشتر از آماری است که در اختیار داریم.

وی با اشاره به اینکه 50درصد از مراجعان به مراکز درمانی در سال‌های اخیر در کشور متعلق به سه استان تهران، کرمان و خراسان بوده‌اند، گفت: از این میان دو تا 6درصد از مراجعان زنان بوده‌اند و طبق آنچه که آمارها نشان می‌دهند دختران و زنان طوری در مصرف مواد از مردان پیشی گرفته‌اند که اگر در دو دهه قبل نسبت مردان معتاد به زنان معتاد 30 به یک بود، اکنون سه به یک شده است.

مسئول واحد پیشگیری از اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به آمارهای مربوط به شیوع‌شناسی در سال 1390، تعداد معتادان زن در خراسان را 3710 نفر تخمین زد و گفت: سن شروع مصرف در زنان 27سال، یعنی اوج جوانی و سال‌های پربار زندگی یک زن است که متأسفانه اغلب زنان معتاد از طریق اعضای خانواده به این ورطه افتاده و خیلی راحت‌تر از مردان فریب می‌خورند.

وی با اشاره به عوامل روانی اجتماعی به عنوان یک دسته از عوامل موثر بر مصرف مواد در زنان گفت: خانواده‌های آشفته، مشاجرات شدید خانوادگی، وجود خشونت در خانه، انتظار مادری در دوران کودکی، تأثیرپذیری فراوان از روابط دوستی و خانوادگی در مصرف مواد، همسر مصرف‌کننده، بیماری‌ها و اختلالات خلقی و اضطرابی، تجربیات خشونت جنسی، جسمی و سوءر فتار در کودکی، هیجان طلبی، افسردگی، اعتماد به نفس پایین و … از جمله مصادیق عوامل روانی اجتماعی جهت سوق دادن زنان به اعتیاد است.

کبیری عوامل فرهنگی اجتماعی را نیز از دیگر عوامل موثر بر مصرف مواد در زنان دانست و اظهار کرد: این عوامل در شکل دادن الگوی مصرف مواد و حتی در شروع مصرف مواد نقش به‌سزایی دارند همانطور که امروزه به اثبات رسیده عوامل محیطی نسبت به عوامل ژنتیکی تأثیر بیشتری بر گرایش زنان به مصرف مواد مخدر دارند.

وی با اشاره به اینکه در درمان زنان معتاد نسبت به مردان معتاد با موانع بیشتری روبه‌رو هستیم، افزود: کمتر بودن میزان ماندگاری درمان در زنان نسبت به مردان، زدن انگ منفی به زنان معتاد و برچسب سقوط اخلاقی به آنها، نگرش اجتماعی منفی به زنان معتاد، بارداری و نگهداری از کودک، سرپرستی خانواده، مسئولیت نگهداری از بچه به دلیل داشتن همسری مصرف‌کننده، عدم حمایت از جانب اطرافیان و احتمال ابتلا به انواع اختلالات روان‌پزشکی از جمله موانع درمان زنان معتاد است.

مسئول پیشگیری از اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به عوارض ناشی از سوء مصرف مواد در زنان اشاره کرد و گفت: به دلیل وجود هورمون‌های زنانه در بدن بانوان عوارض و اثرات سوء مصرف مواد مخدر و الکل به مراتب بیشتر و خطرناک‌تر از مردان است.

وی با اشاره به اینکه عبارت «پیشگیری بهتر از درمان است» به صورت یک اصل در تمامی جوامع پذیرفته شده، خاطرنشان کرد: اقدامات پیشگیرانه به جوامع این فرصت را می‌دهند که مشکلات مربوط به مواد را قبل از آغاز، متوقف کنند و رفتارهای سالم را حمایت کنند.

کبیری شناسایی و ازبین بردن علل سوء مصرف مواد، کاهش عوامل مخاطره‌آمیز، افزایش سطح آگاهی جامعه از خطرات مصرف مواد، افزایش مقاومت فرد در مقابل وسوسه‌ها از طریق آموزش مهارت‌های زندگی، تقویت فعالیت‌های جایگزین، کمک گرفتن از خدمات مشاوره‌ای، تقویت باورها و اعتقادات مذهبی، اصلاح قوانین موجود و تقویت بعضی از قوانین را از جمله اهدافی دانست که با پیشگیری می‌توان به آنها رسید.

وی تاکید کرد: صرفا داشتن اطلاعات در زمینه عوارض مصرف مواد کافی نیست و آنچه که موثر است مهارت‌ آموزی است که توانمندسازی جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی را شامل می‌شود.

مسئول واحد پیشگیری از اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، افزایش سلامت معنوی فرد و ایجاد حس ارزشمندی در فرد را از عوامل پیشگیرانه قوی در گرایش فرد به مصرف مواد دانست.