صبح دیروز دفتر ارتباطات مردمی سازمان سنجش مملو از داوطلبانی بود که با رتبههای بالا از نشستن بر صندلی دانشگاههای معتبر جا مانده بودند. بهخصوص دختران که با حضور 60درصدی خود در قبولیها به دلیل پذیرش تکجنسیتی 600 کد رشته در کنکور سراسری امسال در معرض تبعیض آموزشی جدیای قرار گرفتند.
افزایش شکایتها به نتایج کنکور سراسری در شرایطی اتفاق میافتد که ماه گذشته همزمان با انتشار دفترچه راهنمای انتخاب رشته، بخش زیادی از دانشگاههای دولتی کشور اعم از دانشگاه علامهطباطبایی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه اهواز، بوعلی سینای همدان و مازندران، اراک، بینالمللی امامخمینی قزوین، لرستان، محقق اردبیلی و گلستان از دانشگاههایی هستند که شمار زیادی از رشتههای تحصیلی را به صورت تکجنسیتی برگزار میکنند. ظرفیتهای مجزا برای پسران و دختران مشخص کردند. پس از آن بود که ارزیابیها از کاهش شانس قبولی دختران در دانشگاههای مادر کشور حکایت داشت.
طرح جدید وزارت علوم که در راستای سیاستهای تفکیک جنسیتی دانشگاهها صورت گرفت در پشت پرده خود مشکلاتی را برای داوطلبان به همراه داشت که با اعلام نتایج نهایی این مشکلات بیش از پیش خود را نشان داد. مهمترین این مشکلات کاهش شدید شانس داوطلبانی است که با رتبههای بالای خود به دلیل پذیرش جنسیتی نمیتوانند به دانشگاههای معتبر و رایگان وارد شوند.
به طوری که بر اساس آمار سازمان سنجش آموزش کشور تنها 17درصد از دانشگاههای دولتی پذیرای دانشجویان هستند. همچنین دانشگاه پیامنور با 61درصد از کل ظرفیت اعلامشده بیشترین پذیرش را در میان دانشگاههای کشور دارد. «زهره» رتبه 1050 علوم انسانی است و میگوید: با این رتبه در رشته الهیات دانشگاه بوعلی سینا قبول شده است، در حالی که یکی از دوستان من در شهر خودمان اصفهان با رتبه 1800 در رشته تاریخ دانشگاه شهیدبهشتی قبول شده است.
حضور پررنگ دختران مقابل دفتر ارتباطات مردمی و شکایات سازمان سنجش آموزش کشور در حالی است که شکایات داوطلبان به صورت اینترنتی انجام میشود و به گفته ماموران حراست سازمان سنجش، خیلی از داوطلبان نیز بدون حضور فیزیکی شکایات خود را دنبال میکنند.
هماکنون بر اساس آمارهای مطرحشده از سوی سازمان سنجش جمع ظرفیت اعلامی از سوی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی که در دفترچه انتخاب رشته درج شده معادل 572هزار و544 نفر است که از این بین در دوره روزانه 98هزار و 798 نفر، در دوره شبانه 26هزار و 138 نفر، در دوره پیامنور 297هزار و 576 نفر، در دوره نیمهحضوری یکهزار و 920 نفر در دوره تربیت معلم 28هزار و 70 نفر و در دوره غیرانتفاعی 113هزار و 818 نفر پذیرفته میشوند.
این میزان نشان از آن دارد که با 17درصد در دانشگاههای روزانه، پنجدرصد در دانشگاههای شبانه، 5/52درصد در دانشگاههای پیامنور، 5/0درصد در دانشگاههای نیمهحضوری، پنجدرصد در دانشگاههای تربیت معلم و 20درصد در دانشگاههای غیرانتفاعی پذیرش میشود که از مجموع آنها 5/77درصد از کل ظرفیتها مختص به مراکزی است که در قبال آموزشهای خود اقدام به دریافت شهریه میکنند.
«عرفان» به همراه پدرش از ساوه به تهران آمده است و سر به زیر انداخته و از سازمان خارج میشود. او میگوید: من با نرمافزار سازمان سنجش انتخاب واحد کردهام و همین نرمافزاری که آقایان درست کردهاند به من که رتبه 2200 داشتم احتمال قبولی در رشته علوم اجتماعی دانشگاه علامه یا تربیت معلم را داده بود اما من مردود شدهام، تازه من جزو کسانی بودم که از صد شانس خودم برای انتخاب رشته استفاده کرده بودم.
او میافزاید: پیگیری هم صورت نمیگیره انگار، کاغذ و شمارهای به ما دادن و میگن تا زمانی که کارنامهتون منتشر بشه، کاری نمیتونیم انجام بدیم. سیاست کاهش تعداد دانشجویان در دانشگاههای دولتی و مادر کشور که هزینههایی را متحمل دولت میکند به شکلی به مرور و هر ساله در حال انجام است که وزارت علوم در طول سهسال گذشته همواره عنوان کرده که به ازای هر دانشآموز شرکتکننده در کنکور یک صندلی خالی در دانشگاهها وجود دارد، اما شواهد و آمارهای سازمان سنجش نشاندهنده این است که این صندلیهای خالی بیشتر در دانشگاههای کمکیفیت و پولیای مثل دانشگاههای پیامنور، دانشگاههای نیمهحضوری و غیرانتفاعی منتظر دانشآموزان هستند.
«مینا» داوطلب رشته علوم تجربی در کنکور سراسری با رتبه هفتهزار مردود شده است و میگوید: صدهزارتومان خرج انتخاب واحد کردم و پارسال کسایی بودن که با رتبه هشت یا 9هزار حداقل مدیریت بازرگانی قبول میشدند اما من را به دانشگاه تربیت معلم و رشته دبیری زیستشناسی معرفی کردند که در مصاحبه شناسنامه من را دیدند و گفتند صلاحیت عمومی ندارید.
او تاب نمیآورد و با گریه میگوید: من یک سال و نیم درس خواندم و همه مشاورههای انتخاب رشته میگفتند که میتونی پرستاری یا اتاق عمل در دانشگاههای علوم پزشکی نزدیک تهران قبول شوم اما الان مردود اعلام شدهام و دانشگاه تربیت معلم میگه صلاحیت عمومی را نداری. بر اساس اطلاعات مندرجشده در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری سال 1391 تفکیک جنسیتی بیش از ٦٠ دانشگاه کشور، نزدیک به ٦٠٠ کدرشته دانشگاهی را تکجنسیتی کردهاند که در این میان در رشته علوم ریاضی 194 رشته فقط مرد، 71 رشته فقط زن، در رشته علوم تجربی 57 رشته فقط مرد و 94 رشته فقط زن، علوم انسانی 44 رشته فقط مرد و 93 رشته فقط زن پذیرش میکنند که با توجه به سهم 60درصدی زنان در کنکورهای سراسری، دختران تبعیض بیشتری پیش روی خود میبینند. «فاطمه» رتبه دوهزار علوم ریاضی است و میگوید در رشته کامپیوتر دانشگاه الزهرا قبول شده است. او تاکید میکند: نرمافزار انتخاب رشته شانس قبولی در رشته علوم پایه دانشگاه بهشتی یا علم و صنعت داده است اما الان در رشته کامپیوتر یعنی انتخاب 65 خودم قبول شدهام که اصلا منصفانه نیست.
«فاطمه» دیگر داوطلب کنکور سراسری در قم با رتبه ششهزار علوم انسانی در رشته ادبیات دانشگاه پیامنور شهرری قبول شده است. او میگوید: سال گذشته با رتبه من بودند کسانی که در رشتههای حسابداری و مدیریت صنعتی در دانشگاههای غیرانتفاعی قبول شدند و درس خواندهاند. اینجا کسی پاسخگوی اعتراضهای ما نیست تنها با یک فرم پر کردن میخواهند ما را دست به سر کنند.
دستهگل به آب دادن مسوولان آموزش عالی در تکجنسیتی کردن رشتههای دانشگاهی به شکلی این روزها با انتشار نتایج نهایی کنکور سراسری و ابهام در کیفیت پذیرش دختران با رتبههای بالا در دانشگاههای دولتی همراه شده است که در واقع شانس دختران برای نشستن بر صندلیهای دانشگاهی باکیفیت را کاهش داده است.
«مهناز» داوطلب زیرگروه علوم انسانی در کنکور سراسری با رتبه 1900 در رشته ادبیات عرب دانشگاه پیامنور قبول شده است. او به همراه مادرش به سازمان سنجش مراجعه کرده است به قول خود نمیتواند خودش آرام باشد یا مادرش را آرام کند. مهناز میگوید: من الان باید در یکی از دانشگاه دولتی در رشته مورد علاقهام که علوم اجتماعی و مددکاری است قبول شوم اما ادبیات عرب انتخاب 73 من در انتخاب رشته بود و اصلا فکر نمیکردم با این رتبه سر از این دانشگاه و این رشته دربیاورم.
او تاکید میکند: دانشگاه آزاد خیلی منصفانهتر به من پذیرش داده است و من در رشته حقوق تهران جنوب قبول شدم اما حق من این است که با این رتبه خودم در دانشگاه دولتی درس بخوانم. او اضافه میکند. سال گذشته در رشته علوم اجتماعی با رتبه من در دانشگاه علامه قبول میشدند اما امسال در این دانشگاه رشتهها همه صرفا مرد و صرفا زن شدند و شانس من خیلی پایین آمده.