عشوه چیزی است که رقص ایرانی دارد ولی فرضا رقص آفریقایی آن را ندارد. فقط حرکت نیست، چیزی است که از فرهنگ ما میآید. باز ربط دارد به موضوع درونی، رقصنده !!!!باید آن را احساس بکند تا بتواند آن را انجام دهد
حضور زنان اروپایی در کلاس رقص و عشوه ایرانی ، هلیا غیاثآبادی مربی رقص ایرانی در کشور هلند است. او میگوید آموزش رقص ایرانی به غیرایرانیها کار چندان سادهای هم نیست، مثلا آموزش “عشوه” که در رقص و همینطور فرهنگ ایرانی وجود دارد به غیرایرانیها نیاز به توضیح دارد.
هلیا غیاثآبادی مدرس رقص ایرانی در کشور هلند است. در مدرسه رقص او شاگردانی از کشورهای مختلف مانند آلمان، هلند، ایتالیا، انگلیس و جاهای دیگر انواع رقص ایرانی را آموزش میبینند.
او میگوید یکی از مهمترین ویژگیهای رقص ایرانی نرم بودن حرکات آن است. هلیا غیاثآبادی: «ویژگی دیگر آن احساسی است که از درون رقصنده بیرون میآید و آن احساس را وارد حرکت خود میکند. میتوان آن را تدریس کرد به شرطی که رقصنده آن را احساس کند. من به این احساس میگویم “معنوی بودن” که هیچ ربطی به مذهب یا چیزی بیرون از رقصنده ندارد.»
به این ترتیب رقصنده میتواند حس درونی خود را به حرکت تبدیل کند. به گفته هلیا غیاثآبادی این ویژگی را رقص ایرانی دارد ولی رقصهای دیگر در این مورد با رقص ایرانی قابل مقایسه نیستند.
هلیا میگوید آموزش رقص ایرانی به غیرایرانیها کار خیلی سادهای هم نیست، مثلا آموزش “عشوه” که در رقص و همینطور فرهنگ ایرانی وجود دارد به غیرایرانیها نیاز به توضیح دارد.
عشوه؛ از تئوری تا تبدیل آن به حرکت در رقص ایرانی
او ادامه میدهد: «عشوه چیزی است که رقص ایرانی دارد ولی فرضا رقص آفریقایی آن را ندارد. فقط حرکت نیست، چیزی است که از فرهنگ ما میآید. باز ربط دارد به موضوع درونی، رقصنده باید آن را احساس بکند تا بتواند آن را انجام دهد.»
آنطور که این مدرس رقص میگوید برای خارجیها رقصیدن مخصوصا روی ریتم ایرانی شش – هشت سخت است. او مثال میزند:«برای شاگردانی که اهل شمال اروپا هستند انجام حرکت ساده است چون یاد گرفتهاند بر اساس قاعده حرکت کنند یا برقصند اما شاگردان ایرانی یا اهل جنوب اروپا در مقایسه با شاگرد آلمانی خیلی با احساستر میرقصند. آنها راحتتر میتوانند احساسشان را در حرکتشان بیاورند.»
هلیا برنامههای رقص بسیاری در کشورهای مختلف اروپایی اجرا کرده است. لباسهایی که در این اجراها به تن میکند، لباسهای خاصی هستند که در هر کدام از طرحها و نشانههای فرهنگ ایرانی استفاده شده است. این لباسها حین اجرا هم باید ایران را معرفی کنند و هم رقصنده بتواند راحت در آن حرکات رقص را انجام دهد.
او دراینباره توضیح میدهد: «یکی از ویژگیهای لباس ایرانی ریزهکاریهایی است که در آن انجام شده. بر اساس رقصی که میخواهم اجرا کنم لباسی را طراحی میکنم. و به خیاط که دارم سفارش میدهم تا آن را بدوزد. بعضی وقتها هم خودم لباس را میدوزم. برخی لباسها را هم آماده تهیه میکنم که معمولا از بازار شیراز لباسها را تهیه میکنم.»
هلیا به همراه خانوادهاش در شهر “گرونا” در آلمان زندگی میکند اما مدرسه رقصی که او راهاندازی کرده در شهر مرزی “اِنشِدِ” در کشور هلند است. او هر روز برای آموزش رقص ایرانی از آلمان به هلند میرود ولی خودش میگوید دوست دارد روزی بتواند در ایران به آموزش رقص بپردازد.
رقص ایرانی چند نوع است؟ او در پاسخ به رقص محلی، رقص عامیانه و رقص کلاسیک اشاره میکند. اما “رقص کلاسیک ایرانی” به چه معناست و این رقص چه ویژگیهایی دارد؟
هلیا غیاثآبادی: «”رقص کلاسیک ایرانی” بر آهنگهای کلاسیک ایرانی و موسیقی ردیف ایرانی اجرا میشود. رقص کلاسیک ایرانی آنقدر مشخص شده نیست، مثل رقص هندی نیست که از ۲۵۰۰ یا ۳۰۰۰ سال پیش دقیقا میدانند که حرکاتشان چه بوده و همه آن را میشناسند.»
میگوید یکی از کارهایی که برای راحتتر شدن یادگیری رقص کلاسیک ایرانی انجام داده، دستهبندی حرکات رقص است تا شاگردان راحتتر بتوانند حرکات رقص کلاسیک را انجام بدهند.
هلیا غیاثآبادی میگوید از بچگی یعنی از زمانی که یادش میآید رقص را آغاز کرده است. او از حدود ۵ سال پیش آموزشگاه رقص خود را در هلند راهاندازی کرده است.