نازوب

علت نامنظم بودن عادت ماهیانه چیست؟ آیا نشانه ای از سرطان رحم است؟ نشانه های کیست تخمدان است؟ در ادامه بخش علت این موضوع مهم را بخوانید.

عادت ماهانه
بانوان در سنین باروری به‌طور طبیعی، هر 28 روز (این عدد می‌تواند 7 روز بیشتر یا كمتر از این هم باشد)، 2 تا 7 روز دچار خونریزی می‌شوند

(در این مقاله دوره 28 روزه را در دوره قاعدگی و روزهای خونریزی را زمان عادت ماهانه می‌نامیم.)

در هر عادت ماهانه طبیعی روزانه حدود 5 قاشق سوپ‌خوری 20(ر40 میلی‌لیتر) خون و ترشحات خارج شده و كمتر از 8 نوار بهداشتی خیس می‌شود. معمولا شدت خونریزی دو روز است.

عادت ماهیانه هرچند همیشه همراه درد و ناراحتی باشد، اما نشانه‌ای از سلامت بدن خانم‌ها است و تغییرات آن باید به‌عنوان هشداری جدی در نظر گرفته شود.

حس خوبی نیست كه هر ماه شاهد خونریزی قسمتی از بدن خود باشید. روزهای عادت ماهانه، روزهایی پر محدودیت و همراه با مشكلاتی گوناگونند؛

با این وجود، این خونریزی یكی از معیارهای سلامت در بانوان است و اختلال آن می‌تواند نشاندهنده مشكلا‌ت جسمی یا روحی خانم‌ها باشد.

اغلب خانم‌ها در دوره‌ای از زندگی دچار اختلالات منس )Mense( یا همان خونریزی قاعدگی می‌شوند. این امر چنان شایع است كه در برخی موارد، فرد انگیزه كافی برای پیگیری علت آن را نمی‌یابد.

به‌خاطر داشته باشید كه عادت ماهانه آیینه‌ای از سلامت فرد است و بی‌توجهی به تغییرات آن می‌تواند عواقب وخیمی در پی داشته باشد.

چرا خونریزی؟
در تخمدان میلیون‌ها تخمك وجود دارد كه هر تخمك به همراه سلو‌ل‌های اطرافش، مجموعه‌ای به‌نام فولیكول را شكل می‌دهد. این فولیكول‌ها تحت اثر ترشحات قسمتی از مغز به‌نام هیپوفیز قرار دارند.

یك دوره قاعدگی طبیعی را، براساس وضعیت جدار داخلی رحم، می‌توان به سه مرحله تقسیم نمود:

1- مرحله رشد

2- مرحله ترشحی

3- مرحله تخریب

در مرحله رشد كه زمانی بین اتمام خونریزی و تخمك‌گذاری است، فولیكول‌های تخمدان تحت‌تاثیر ترشحات هیپوفیز، هورمونی به نام استروژن تولید می‌نمایند.

استروژن بر لایه داخلی جدار رحم اثر كرده و موجب افزایش رشد آن می‌شود. در روزهای میانی دوره قاعدگی (تقریبا روز )14 یك تخمك از یكی از تخمدان‌ها رها می‌شود.

پس از رها شدن تخمك، سلول‌های باقی‌مانده فولیكول (كه در این زمان، اصطلاحا جسم زرد نامیده می‌شوند) تغییر كرده و شروع به ترشح هورمونی به‌نام پروژسترون می‌نمایند.

هورمون پروژسترون باعث افزایش ضخیم شدن جدار داخلی رحم می‌شود. بنابراین، با رها شدن تخمك و ترشح هورمون پروژسترون، نیمه دوم قاعدگی آغاز می‌شود.

در صورتی كه تخمك رها شده توسط اسپرم بارور شود و تبدیل به سلول تخم شود، در جدار داخلی رحم جایگزین شده و با كنش‌های پیچیده‌ای مانع از بین رفتن جسم زرد می‌شود.

اما اگر تخمك بارور نشود و یا به هر دلیلی در جدار رحم جایگزین نگردد، جسم زرد پس از چند روز ترشح پروژسترون، از بین می‌رود.

در نتیجه جدار داخلی رحم در اثر افت ناگهانی استروژن و پروژسترون دچار تخریب شده و تكه‌تكه فرو می‌ریزد. این ریزش جدار داخلی رحم، همان خونریزی عادت ماهیانه است.

علل خونریزی غیرطبیعی
در خونریزی غیرطبیعی رحم، طول دوره قاعدگی، میزان و یا زمان خونریزی دچار اختلال می‌شوند. طول دوره قاعدگی زمانی غیرطبیعی است كه بیش از 35 روز یا كمتر از 21 روز طول بكشد و یا دوره‌های آن نامنظم باشند.

دوره قاعدگی از وضعیت سلامت سایر ارگان‌ها نیز تاثیرمی‌پذیرد؛ به همین علت نه تنها بیماری‌های دستگاه تناسلی، بلكه بسیاری از بیماری‌های ارگان‌های دیگر نیز می‌توانند خونریزی غیرطبیعی رحمی ایجاد نمایند.

اما شایع‌ترین علل خونریزی غیرطبیعی مربوط به دستگاه تناسلی، اینها هستند:

1- حاملگی
شایع‌ترین علت به‌هم خوردن نظم عادت ماهیانه در در سنین باروری 18-40( سال)، حاملگی و عوارض مرتبط با آن مثل حاملگی خارج رحمی است.

بسیاری از در چند ماه اول حاملگی طبیعی، دچار خونریزی می‌شوند. بنابراین بسیار مهم است كه در ی كه تماس جنسی داشته‌اند، حتی اگر مطمئن هستند كه حامله نیستند، تست حاملگی انجام شده و حاملگی به عنوان شایع‌ترین علت خونریزی غیرطبیعی، رد شود.

2-  مشكلات مربوط به تخمك‌گذاری
لزوما در تمام دوره‌های قاعدگی، تخمك‌گذاری اتفاق نمی‌افتد. در سال‌های ابتدای بلوغ و در سال‌های نزدیك به یائسگی و حتی در اثر استرس‌هایی مثل مسافرت یا تغییر شغل، شیوع دوره‌های فاقد تخمك‌گذاری افزایش می‌یابد.

در دو سال اول شروع قاعدگی، 85 درصد دوره‌های قاعدگی فاقد تخمك‌گذاریند، در حالی كه پس از 6 سال از شروع قاعدگی این عدد به 20 درصد می‌رسد.

در روز 14 قاعدگی در صورتی كه تخمك‌گذاری انجام نشود، جسم زرد كه تولیدكننده هورمون پروژسترون است، ایجاد نخواهد شد؛ بنابراین تخمدان به تولید استروژن ادامه داده و لایه داخلی رحم همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد.

در اثر این ازدیاد رشد، دوره قاعدگی طولانی شده و خونریزی نامنظم و لكه‌بینی ایجاد خواهد شد. این امر می‌تواند زمینه را برای ایجاد پولیپ و سرطان رحم فراهم نماید.

گرچه، در ابتدا و انتهای دوران باروری، عدم تخمك‌گذاری به‌طور شایع اتفاق می‌افتد، اما بیماری‌هایی مثل تخمدان پلی‌كیستیك و اختلالات تیرویید نیز می‌توانند آن را ایجاد نمایند.

3- مشكلات رحمی
عفونت‌ها، تومورهای بدخیم و خوش‌خیم رحمی نیز ‌می‌توانند خونریزی ایجاد نمایند. برخی از این ضایعات بسیار شایع هستند، به‌طور مثال میوم كه توموری خوش‌خیم است در 30 درصد دیده می‌شود.

این ضایعات همیشه منجر به خونریزی نمی‌شوند و ممكن است فرد علی‌رغم ابتلا به آنها دچار خونریزی نشود.

ضخیم‌شدن لایه داخلی رحم نیز از علل خونریزی، خصوصا در خانم‌های 40-50 سال است. ضخیم شدن لایه داخلی رحم، هشداری بسیار جدی برای وقوع سرطان در آینده محسوب می‌شود.

احتمال سرطان رحم با افزایش سن زیاد می‌شود، بنابراین بسیار مهم است كه در بالای 40 سال مطمئن شویم كه علت خونریزی، سرطان نیست.

سرطان تنها علت خونریزی غیرطبیعی نبوده و هر خونریزی به معنی سرطان نیست. بنابراین اگر به اختلالات قاعدگی دچار شدید، افكار مزاحم را از خود دور نموده و از تفسیرهای عجولانه بپرهیزید، اما به هیچ وجه در مراجعه به پزشك سهل‌انگاری نكنید.

گاهی وقت‌ها هم در اثر عواملی مثل آی.یو.دی، رحم دچار جراحت شده و خونریزی می‌كند. خونریزی خفیف ناشی از آی.یو.دی طبیعی است و درمانی نیاز ندارد، اما خونریزی‌های شدید باید حتما مورد توجه قرار گیرند.

4- سایر علل‌
در پس از یائسگی، یكی از علل مهمی كه باید به‌خاطر داشت، خشك بودن دیواره واژن به علت فقدان استروژن پس از یائسگی است كه این امر موجب خونریزی پس از تماس جنسی می‌شود.

داروهایی كه جلوی انعقاد را می‌گیرند و اختلالات غددی مثل اختلالات تیرویید نیز می‌توانند موجب خونریزی غیرطبیعی رحمی شوند.

وقتی مراجعه به پزشك ضروری است
خونریزی غیرطبیعی مسئله بسیار مهمی است و با رویت آن باید سریعاً به پزشك مراجعه نمایید. در صورتی كه فقط دچار خونریزی غیرطبیعی شده‌اید، می‌توانید در مطب تحت معاینه و معالجه قرار گیرید.

اما اگر علایمی مثل سبكی‌سر، شكم‌درد شدید و تب نیز همراه خونریزی وجود داشته باشد، بهتر است به اوراژنس بیمارستان مراجعه كنید.

‌معمولاً پزشكان سعی می‌كنند به كمك تاریخچه‌ای كه شما از بیماری‌ها و حالات گذشته خود در اختیار آنها قرار می‌دهید و معاینات و آزمایش‌هایی كه درخواست می‌كنند، علت خونریزی شما را از میان علت‌های ذكر شده بیابند.

پزشكان علاقمندند، جهت یافتن علت خونریزی، اطلاعات كاملی در مورد زمان و میزان خونریزی و دفعات تكرار آن، آخرین دوره طبیعی، حاملگی قبلی، آخرین تماس جنسی، روش‌های پیشگیری از بارداری و داروهای مورد استفاده شما داشته باشند.

به خاطر داشته باشید كه ممكن است در ویزیت اول تشخیص دقیق بیماری میسر نشود و به چندین نوبت مراجعه نیاز باشد.

مراقبت خود باشید
– ابتدا مطمئن شوید كه منشا‡ خونریزی، دستگاه تناسلی است و از مقعد یا دستگاه ادراری نیست. برای این كار می‌توانید از تامپون استفاده نمایید.
– در صورتی كه خونریزیتان زیاد است، در بستر استراحت كنید.
– تعداد تامپون‌های مصرف شده و یا نوار بهداشتی‌های استفاده شده را حتماً بشمرید؛ تعداد آنها به پزشك كمك می‌كند تا تخمینی از میزان خونریزی شما داشته باشد.
– آسپرین نخورید، چرا كه زمان خونریزیتان را طولانی می‌كند.

درمان
نوع درمان وابسته به علت خونریزی است و در هر مورد جداگانه تصمیم گرفته می‌شود.
در مواردی كه اختلالات هورمونی علت خونریزی غیرطبیعی رحمی باشند، معمولاً از داروهای هورمونی مثل قرص‌های پیشگیری از بارداری جهت درمان استفاده می‌شود.

اگرچه خود این قرص‌ها نیز از علل خونریزی غیرطبیعی هستند اما در مواردی خاص، درمان موثری علیه آن محسوب می‌گردند.
با شروع درمان دارویی در مواردی كه بی‌نظمی‌های هورمونی عامل خونریزی هستند،

معمولا پس از چند ماه، دوره‌های قاعدگی‌منظم می‌شوند؛ در صورت عدم پاسخ به این درمان، حتماً مجدداً به پزشك خود مراجعه كنید، تا سایر علل خونریزی مورد بررسی قرار گیرند.

به‌خاطر داشته باشید كه تغییرات عادت ماهانه مسئله‌ای بسیار پراهمیت است و ممكن است نادیده گرفتن آن هزینه بسیار سنگینی درپی داشته باشد