نازوب

در این بخش مهم ترین رویدادهای تاریخی جهان را در روز 18 شهریور ماه مرور می کنیم.

درسي كه جهان از اين جنگ گرفت اين بود كه در جنگهاي دفاعي، بايد صرفا از سربازان داخلي استفاده شود كه بدانند شكست آنها برابر است با تصرف وطنشان توسط بيگانه و بنابراين، تا آخرين نفس پايداري خواهند كرد. از آن پس دولتها از سرباز مزدور تنها براي تعرض به ساير سرزمينها استفاده كردند تا دست اين سربازان براي غارت باز باشد و به طمع غنيمت بهتر بجنگند.

 1539م:نهم سپتامبر سال 1539 شاه طهماسب صفوي وارد قندهار شد تا برادرش سام ميرزا را كه از شش سال پيش از آن بر او ياغي شده بود تنبيه كند. سام ميرزا در سال 1534 در قندهار بر دولت مركزي (به پايتختي قزوين) ياغي شده و منطقه بزرگي از ايران خاوري را از قلمرو برادر خارج ساخته بود و اين، در حالي بود كه ازبكان به شمال اين منطقه (شمال افغانستان امروز) دست اندازي مي كردند. پيش از ورود شاه طهماسب به قندهار، سام ميرزا فرار كرده بود و شاه طهماسب با نيروهايي كه با خود آورده بود به شمال راند و ازبكان را از آنجا بيرون راند.

1320ش:فروغي نخست وزير زمان اشغال نظامی ایران پس از چند دور مذاكره با نمايندگان انگلستان و شوروي كه نيروهايشان بدون برخورد با مقاومت جدي ـ به سبب مرخص شدن سربازان ايران ــ به پایتخت نزدیک می شدند؛ مجلس شوراي ملي را به تشكيل يك جلسه فوق العاده در 18 شهريور 1320 دعوت كرد و در اين جلسه، خود و وزير خارجه اش گزارشي از مذاكرات و مكاتبات و نيز آخرين تحولات و خواست دولتين انگلستان و شوروي به نمايندگان دادند و روشن شد كه دولت انگلستان خواهان بركناري رضاشاه و تبعيد او از كشور است. چون فروغي به اين دو دولت وعده هايي داده بود؛ در پايان جلسه تقاضاي راي اعتماد كرد كه مورد تاييد قرار گرفت. فروغی سالها مورد غضب پهلوی یکم و خانه نشین بود که چند ساعت پس از تعرض نظامی لندن ـ مسکو به ایران و کناره گیری علی منصور، نخست وزیر شده بود!. پهلوی یکم از نیمه دهه 1310، دیگر به ساز انگلیسی ها نمی رقصید و متوجه آلمان شده بود.

2001م:نهم سپتامبر سال 2001 در سالروز استقلال جمهوري تاجيكستان و دو روز پيش از رويدادهاي نيويورك و پنتاگون، انفجار بمبي كه در دوربين يك عكاس عرب جاسازي شده بود احمدشاه مسعود رهبر پارسي زبانان افغانستان را مجروح كرد كه چند روز بعد درگذشت. صاحب دوربين به همراه يك روزنامه نگار به منظور مصاحبه، با احمدشاه ملاقات كرده بود. اسناد موجود حكايت از دست داشتن بن لادن و القاعده در قتل مسعود مي كند زيرا كه مسعود مخالف سرسخت طالبان بود و با آنان مي جنگيد و با ادامه مقاومت، مانع تصرف شمالشرقي افغانستان توسط آنان شده بود. احمدشاه همانند پدرش دوستمحمد خان مسعود يك ناسيوناليست تاجيك (پارس) بود كه آرزو داشت پارسي زبانان جهان را متحد كند، همين تلاشي كه فعلا رحمان رئيس جمهور تاجيكستان در سمت رئيس انجمن جهاني پارسي زبانان دارد انجام مي دهد. پدر احمدشاه با جمعي از ناسيوناليستهاي تاجيك برضد سلطه مسكو بر وطن تاجيكها (پارسيان آسياي ميانه) قيام مسلحانه كرده بود كه شكست خورد و به افغانستان گريخت و در اينجا افسر پليس شد و سالها رياست پليس هرات را برعهده داشت. احمدشاه كه در شهركي در دره پنجشير به دنيا آمده بود از زماني كه يك دانشجوي مهندسي دركابل بود دست به گروهبندي سياسي زده بود. وي در دولت برهان الدين رباني وزير دفاع افغانستان بود. برادر وي اينك معاونت رياست جمهوري افغانستان را برعهده دارد. مورخان اروپايي كه زندگينامه و كارهاي مسعود را تحليل كرده اند عقيده دارند كه اگر او زنده مانده بود، در جهان پارسي زبانان، به صورت كوروش تازه اي عمل مي كرد و در نتيجه؛ مرگ وي را يك ضايعه بزرگ براي اين منطقه از جهان قلمداد كرده اند.

1976م:مائوتسه تونگ بنيادگذار جمهوري توده اي چين كه نهم سپتامبر سال 1976 در 82 سالگي درگذشت نه تنها نظام سوسياليستي چين بلكه دريايي اندرز و نظريه از خود به ميراث گذارده است.

اين مرد نيرومند قرن 20 كه در 1893 در ايالت هونان در يك خانواده كشاورز به دنيا آمده بود بر خلاف متفكران و سياستمداران ديگر، از زمان افلاتون تاكنون، عادت به ايراد نطق طولاني (Rhetoric)نداشت و چون استعداد شعر گفتن داشت عقايد و اندرزهاي خود را به صورت شعارهاي يك جمله اي و حداكثر در يك بند (پاراگراف) و گاهي هم به نظم بيان مي داشت. او مي گفت عقيده اي ماندني خواهد بود كه بتواند روشنفكران جامعه را دست كم به بررسي و بحث درباره خود جلب كند، به غرور نظاميان صدمه نزند، اميد كارگران و كشاورزان (زحمتكشان) باشد و دشمني شديد سياستمداران را در آغاز كار برنيانگيزد.

در زمينه مبارزه، مائو كه در سال 1911 با يازده تن ديگر حزب كمونيست چين را در شانگهاي بنا نهاد متكي به اعتراض پي گير كشاورزان و كارگران و در مبارزه مسلحانه به جنگهاي مردمي (چريكي) بود.

1942م:نهم سپتامبر 1942، يك هواپيماي نظامي ژاپني خود را به آسمان ايالت ارگون آمريكا رسانيد و با فروافكندن بمب هاي ويژه توليد شعله، جنگلهاي اين ايالت را به آتش كشيد. این، نخستين حمله هوايي به خاك آمريكا بشمار آمده است. آمريكا به دليل قرار گرفتن ميان دو اقيانوس به ندرت مورد حمله هوايي قرار گرفته است و حمله زميني نيز جز از راه سيبري و آلاسكا (تنگه برينگ) امكان ناپذير است.

1946م:نهم سپتامبر در سال 1945، ژنرال هيدكي توجو Hedeki Tojo نخست وزير پيشين ژاپن كه دستور زدن شبيخون به پايگاه دريايي آمريكا در پرل هاربور را صادر كرده بود دست به خودكشي زد، ولي او را نجات دادند. ژاپن در آن زمان تحت اشغال آمريكا بود و فرماندار آمريكايي ژاپن دستور دستگيري توجو و چهل تن از ژنرال ها و وزيران او را صادر كرده بود تا به عنوان جنايتكار جنگ محاكمه شوند. آمريكائيها پس از تنظيم يك قانون اساسي براي ژاپن، در روز هشتم سپتامبر سال 1951، پس از شش سال اشغال، با ژاپن قرارداد صلح امضاء كردند، اما هنوز پايگاههايي را در اين كشور در اختيار دارند و ژاپن هنوز قانون اساسي خود را اصلاح نكرده است كه به موجب آن از داشتن ارتش كامل محروم شده است.

1948م:نهم سپتامبر سال 1948، قسمت شمالي شبه جزيره كره خود را جمهوري دمكراتيك خلق كره (شمالي) اعلام كرد و طولي نكشيد كه درصدد يكي كردن دو قسمت كره از طريق جنگ برآمد و با اين كه آمريكا به نام سازمان ملل بر ضد آن وارد جنگ شد و اين جنگ تا سال 1953 ادامه يافت شكست نخورد و با همه تضييقاتي كه در طول شش دهه برايش ايجاد شده تاكنون پابرجا باقي مانده است. پس از شکست ژاپن در 1945 و تقسیم موقت شبه جزیره کره قرار بود که وحدت مجدد از طریق انتخابات تحقق یابد که فاتحان غربی تمایلی به این وحدت نشان ندادند و شمالی ها راه جنگ را انتخاب کردند. شبه جزیره کره تا قرن نوزدهم وابسته به چین بود که ژاپن با استفاده از ضعف نظامی چین، آن را متصرف شده بود. شصتمين سالروز ايجاد جمهوري دمکراتيک خلق کره در سپتامبر 2008 با شکوه خاصي برگزار شد. در مراسم رژه نظاميان نهم سپتامبر 2008 کيم جانگ ايل رهبر اين کشور حضور نداشت که بعدا گفته شد بيمار بود و اين بيماري در طول سالهاي 2008 و 2009 سوزه رسانه هاي غرب بود!.

1960م:«لئوپد سدار سنقورLeopold Sedar Senghor» شاعر ، اديب، فيلسوف و سياستمدار معروف آفريقايي و از بنيادگذاران جنبش استقلال سنگال و مولف« سوسياليسم آفريقايي » نهم سپتامبر 1960 نخستين رئيس جمهوري سنگال شد.

وي در كتاب خود پيش بيني كرده است كه روزگاري سراسر جهان داراي نظام سوسيال دمكرات خواهد شد. تاليفات مهم ديگر سنقور عبارتنداز : يک مجموعه شعر به زبان فرانسه ، تاريخ تفکرات سياسي، مباني سوسياليسم و …. کتابهاي سنقور که داراي همسر فرانسوي بود عمدتا به اين زبان نوشته شده است.

1976م:نهم سپتامبر سال 1976 مائو تسه تونگ (دونگ) رهبر انقلاب سوسياليستي چين در 82 سالگي فوت شد. مائو ناسيوناليسم چيني را بر سوسياليسم اضافه كرد و اين شكل سوسياليسم پيروزمند تر بوده است كه نمونه هايش در كوبا، ويتنام، كره شمالي و چين و به اشكال متفاوتي در چند كشور ديگر ديده مي شود. مائو بازرگانی آزاد میان ملل را رد نکرد و گفت که سوسیالیسم بر ضد بی عدالتی است نه تجارت. (در سايت امروز و در قسمت “قلمرو انديشه”، نگاهي به افكار و كارهاي مائو آمده است).

1991م:نهم سپتامبر سال 1991 تاجيكستان 7 ميليون و دويست و پنجاه هزار نفري 143 هزار كيلومتر مربعي اعلام استقلال كرد و روز ملي اين كشور پارسي زبان و ايراني تبار است. تاريخدانان تاجيكستان را مادر ايران زمين بشمار مي آورند زيرا كه نه تنها ايرانيان بلكه آرين ها از آنجا برخاسته اند. در “اوستا” از سرزميني كه امروز تاجيكستان است به عنوان بهترين مكان و منطقه در روي زمين كه اهورامزدا (خداي يگانه بزرگ) آفريده ياد شده است. به نوشته زرتشت، اين منطقه ـ يك سرزمين كامل است (هدف؛ آب و هوا و محصولات و انسانهاي آن). در نوشته هاي زرتشت و آثار آن دوره، آرين هاي فرارود «تاجيانTaa – jiaan» نوشته شده اند. اين سرزمين از شش هزار سال پيش مسکوني بوده و مردمي متمدن داشته است. مورخان کارشناس دوران باستان و آرين شناسان نوشته اند که تاجيکهاي هزاره پيش از ميلاد يک طايفه ايراني به نام کامبوجا Kambojas بودند که به زبان اوستايي (پارسي قديمي تر – زبان زرتشت) سخن مي گفتند و مورخ همراه اسکندر باکتريانا (در اوستا: باخديBakhdi = بلخ) و تخار را بخشي از منطقه آنان ذکر کرده که عمدتا ميان دو رود بزرگ (آمودريا و سيردريا) ميزيستند.

مورخان عهد سلوکيها اشکانيان (پارتها) را برخاسته از ميان آنان نوشته اند و مورخان رومي و اروپايي همه خراساني ها و تبرستاني ها (مازندراني ها) را از همان طايفه ايراني دانسته اند. يزدگرد سوم در پي شكست هاي نظامي اش به همين منطقه پناه برده بود كه با مرگ او ايرانيان هم استقلال و حاكميت خود را از دست دادند. همين تاجيكان زبان پارسي و فرهنگ، منش و تمدن ايراني را محافظت كردند كه با پيدايش سامانيان به سراسر ايران گسترش يافت. سامانيان كه از سرزمين تاجيكان برخاستند از نخستين دسته ايرانياني بشمار مي آيند كه استقلال و حاكميت ايران را زنده كردند. تا قرن دهم ميلادي و آغاز مهاجرت اقوام ترکيک به فرارود، بکار بردن واژه تاجيک، زياد مرسوم نبود و همه ايرانيان خود را پارس مي ناميدند و از زماني واژه تاجيک مصرا بکار رفت که پارسيان فرارود و ايران خاوري (افغانستان امروز) خواستند خود را از ترکان مشخص سازند و از آن پس” ترک و تاجيک” براي مشخص ساختن افراد آن منطقه بکار رفت. قبلا هم برخي از خراساني ها براي مشخص شدن از عربان خود را پارسيوان مي خواندند.

2003م:جورج بوش رئيس جمهوري آمريكا هشتم سپتامبر2003 (چهار ماه پس از تکميل تصرف عراق) در يك نطق 17 دقيقه اي رسمي گفت به كاري كه شروع كرده است ادامه خواهد داد و هزينه عمليات نظامي و اطلاعاتي در عراق و افغانستان و جاهاي ديگر و تامين آب و برق و ترميم بعضي خرابي هاي اين دو كشور در سال مالي آينده ( از اول اكتبر 2003 تا آخر سپتامبر سال 2004 ) بالغ بر 87 ميليارددلار خواهد شد و كسر بودجه را در اين سال از 500 ميليارد بيشتر خواهد كرد كه بايد تحمل كنيم. 66 ميليارد دلار از اين پول صرف هزينه هاي نظامي و اطلاعاتي مربوط خواهد شد.

وي در آن نطق گفت كه تروريسم اينك(سال 2003) در عراق متمركز شده است و ما قطعنامه تازه اي به شوراي امنيت پيشنهاد مي كنيم كه با تصويب آن سايركشورها از لحاظ مالي و اعزام نيروي نظامي به مساعي ما در عراق كمك كنند، البته اين نيروها بايد تحت فرماندهي ما عمل كنند. ژاپن، كشورهايي اروپا و همسايگان عراق كه از اقدام ما سود مي برند بايد كمك كنند. مبارزه در عراق كه شده است خط اول جبهه جنگ با تروريسم نياز به زمان طولاني و فداكاري دارد. بوش در اين نطق خود بار ديگر نيروهاي نظامي آمريكا در عراق را ليبراتور (آزاديبخش) و عمل آنان را آزاد ساختن عراق خواند!.

برخي از آگاهاني كه پس از پخش مستقيم اين نطق از شبكه هاي تلويزيوني درباره آن كه به دقت تهيه و تنظيم شده بود اظهار نظر كرده بودند گفته بودند از اين اظهارات چنين بر مي آيد كه آمريكا مي خواهد براي مدتي طولاني در عراق بماند و براي اين كشور همانند ژاپن پس از جنگ دوم، قانون اساسي بنويسد و …. اينان اضافه كرده اند از پولي كه جورج بوش به آن اشاره كرده ممكن است تنها حدود 20 ميليارد دلار آن و عمدتا به كمپاني هاي آمريكايي داده شود تا موسساتي ازجمله آب و برق و جاده هاي عراق و بعضي كارهاي مشابه را در افغانستان رو به راه كنند و مابقي صرف نظاميان آمريكايي و خريد خودرو و جنگ افزار براي آنان خواهد شد كه شمار شان در عراق و كويت 181 هزار نفر است. از اين پول نظاميان ديگر كشورها كه در عراق مستقر هستند از جمله لهستاني ها سهم خواهند داشت. قسمت عمده اين پول كه به نظاميان آمريكايي پرداخت و يا صرف خريد خودرو وجنگ افزار خواهد شد به آمريكا بازگشت داده خواهد شد و پولي است كه از اين جيب به آن جيب مي رود؛ وانگهي ترديد نيست كه روزي عراق بايد از منابع خود اين هزينه را به نحوي تامين كند.

2003م:نهم سپتامبر 2003 رسانه هاي امريکا گزارش خبر گزاري اين کشور – اسوسييتد پرس – از قاهره درباره مصوبه هشتم سپتامبر اتحاديه عرب را درباره وضعيت عراق منتشر کرده بودند که ترجمه دو پاراگراف آن اين قرار است:

اتحاديه عرب مرکب از 22 عضو در آخرين جلسه بحث درباره وضعيت عراق، پس از شش ساعت بحث به اتفاق آرا موافقت کرد که کرسي عراق در اين اتحاديه به شوراي حکومتي موقت عراق (که از سوي آمريکا منصوب شده بود) اعطا شود که نوعي حمايت از اشغال نظامي عراق است.

اين تصميم به يک هفته بحث در اتحاديه عرب که آيا شوراي موقت حکومتي کشور اشغالشده عراق را برسميت بشناسد يا نه پايان داد. در آغاز اين جلسات برخي از کشورهاي عربي از آن نگران بودند که دادن کرسي عراق به شوراي موقت به منزله قبول اشغال نظامي آمريکا تلقي شود.

1380م:نبرد «كوليكوو» كه در تاريخ روسها، رويدادي بزرگ و سرآغاز دوره اي است كه به ايجاد امپراتوري روسيه انجاميد، هشتم سپتامبر سال 1380 انجام شد. سالروز اين نبرد تا هشتم سپتامبر 2008 مورد توجه اصحاب نظر قرار نگرفته بود و در اخبار روز به آن اشاره نشده و تفسيرهاي رسانه اي بر پايه آن نگارش نيافته بود. در نبرد كوليكوو 80 هزار روس 125 هزار مغول، تاتار و ليتوانيايي را شكست دادند و پس از قرنها تفرقه و جدايي، راه اتحاد و كسب قدرت را در پيش گرفتند تا از ميان آنان پتر يكم پا به عرصه وجود گذارد و امپراتوري روسيه را تاسيس كرد.

1828: لئو تولستوي نويسنده شهير روسيه و مولف «جنگ و صلح» و «آنا كارنينا» در اين روز به دنيا آمد طبق تقويم ميلادي سابق 28 آگوست 1828. ضمنا لئو تولستوي با “الکسي نيکلايوويچ تولستوي” نويسنده روس متولد دهم ژانويه 1882 و متوفي در 23 فوريه 1945 اشتباه نشود.

1850: كاليفرنيا به عنوان عضو سي و يكم وارد اتحاديه (ايالات متحده) شد.

1776: كنگره موقت، عنوان مهاجرنشين هاي متحده را به ايالات متحده تغيير داد كه از آن پس نام رسمي كشور آمريكا قرار گرفته است.

1908: ارويل رايت Orville wright براي نخستين بار در تاريخ، با هواپيمايي كه ساخته بود به مدت يك ساعت در آسمان پايگاه ماير در نزديكي شهر واشنگتن پرواز كرد. پروازهاي قبلي به يك ساعت نمي رسيد.

1914: نخستين نبرد مارن ميان سربازان آلمان و فرانسه پايان يافت. در اين نبرد تلفات ارتش آلمان 800 هزار كشته گزارش شده است.

1944: ارتش شوروي بلغارستان را از دست نيروهاي آلمان خارج ساخت. در جنگ دوم جهاني شوروي براي عقب راندن آلمانيها از آن كشور و اروپاي شرقي و جنوبي بيش از 26 ميليون كشته متحمل شد.