گیاهان همیشه نقش بسزایی در سلامت روح و روان، جسم، زیبایی، بهداشت و … دارند. گیاهانی که منبع اصلی برخی داروهای جهانی نیز به شمار می آیند.
لاغری و تناسب اندام مبحثی است که هیچ گاه کهنه و قدیمی نمی شود. به همین دلیل محققان هر روز درصدد کشف داروهای لاغری من جمله گیاهی هستند تا علاوه بر سم زدایی کامل بدن، به دفع چربی های احشایی بدن کمک کند و به افرادی که غیر ارادی چاق می شوند کمک کند تا اندام ایده آل خود را داشته باشند.
کَنگَر فرنگی یا اَنگَنار (Cynara scolymus) در منابع طب سنتی ایرانی ارده شاهی نامیده میشود. آرتیشو نوعی گیاه یکساله و بومی جنوب اروپا و کنارهٔ مدیترانه است.
غنچهٔ این گیاه خوراکی است و بیشتر به صورت آبپز پخته میشود. همچنین، در ایتالیا، این گیاه سبزیِ اصلی پیتزای چهارفصل در فصل بهار است. در زبان فرانسوی به آن آرتیشو و در انگلیسی به آن آرتیچوک میگویند.
کنگر فرنگی یا انگنار گیاهی است علفی که در ایران نیز پرورش داده میشود و در طب جدید عصارهٔ آن به صورت آمپول یا قطره به نام کوفیتول تجویز میشود.
آرتیشو یا کنگر فرنگی داروی لاغری است و کسانی که میخواهند وزن کم کنند و لاغر شوند میتوانند هر روز آرتیشو بخورند.
آرتیچوک در تحریک ترشحات صفرا، درمان نارسایی و اختلالات کبدی و دفع سموم از بدن بیماران مبتلا به آنژین کاربرد دارد.
دارای اینولین و مادهای تلخ بنام سینارین (Cynarine) بوده و این گیاه حاوی پروتئین، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، کلسیم، ویتامین آ، ب1، ب2، ب3، ویتامین ث است.
سینارین موجود در این گیاه باعث تحریک ترشحات صفرا میشود. کبد را تمیز و اعمال آن را تنظیم میکند. در اختلالات کبدی نظیر یبوستهای ناشی از عدم دفع صفرا، وجود صفرا در خون، ورم روده، زردی و افزایش کلسترول خون موثر است.
افرادی که بدن آنها دچار خارش میشود نیز میتوانند از عصاره این گیاه در درمان و برطرف کردن خارش استفاده کنند. البته بهتر است زنان در طى دوره شیردهی از مصرف آرتیشو خوددارى كنند؛ چرا كه ترشح شیر را كاهش مىدهد.
همچنین مصرف این گیاه باعث دفع سنگهای کیسه صفرا شده و در هضم غذا موثر است. آرتیشو با تاثیرگذاری در سوخت و ساز کبد دلیل اصلی لاغری می باشد.
افزایش ترشح صفرا از کبد.
تقویت اَعمال کبد.
جلوگیری از تجمع چربی در سلولهای کبدی.
تحریک کلیه در دفع اوره و کلسترول.
پایین آوردن کلسترول و تریگلیسیریدِ خون.
درمان یرقان، قولنج کبدی، سنگ کیسهٔ صفرا، و آب آوردن شکم.
درمان سنگ کلیه، قولنج کلیه، درمان ازدیاد اورهٔ خون.
درمان بیماریهای پوستیِ خارشدار.
تب بر.
مؤثر در درمان رماتیسم و یبوست.
غنچهها را به صورت کامل و معمولا به شکل آبپز پخته و با انواع مختلف سس به مصرف میرسانند. پخت آن 15 تا 20 دقیقه می باشد. سعی کنید زیاد بخار داده نشود تا خواص بی نظیر این گیاه حفظ شود در متابولیسم بدن شما تاثیر داشته باشد.
روش مرسوم و متداول تکثیر آرتیشو از طریق غیرجنسی است. بدینترتیب گیاه مادری هرساله تولید زیادی پاجوش میکند. این پاجوشها به وسیلهی ریزومها در داخل خاک بهوجود میآیند.
از این پاجوشها برای تکثیر استفاده میشود. اینکار در مناطق گرمسیری، مانند خوزستان در اوایل پاییز انجام میشود، ولی در نقاط سردسیری در اوایل بهار صورت میگیرد. ممکن است بوتههای قدیمی، که چندین سال در زمین باقی ماندهاند به چندین قسمت تقسیم شوند و بهطور جداگانه کشت گردند.
زمین سبزی کنگر فرنگی به صورت جوی و پشته آماده میشود. فاصلهی 2 خط کشت آن حدود 2 متر و فاصلهی دو بوته روی خطوط کشت آن حدود 150 تا 180 سانتیمتر در نظر گرفته میشود.
پاجوشهای گیاه آرتیشو در بالای داغ آب کشت میگردند. نحوهی برداشت این گیاه بدین صورت انجام میشود که بعد از اینکه غنچهها ظاهر شدند و به حداکثر رشد خود رسیدند بعد از بازشدن گلها قابل برداشت میباشند.
غنچهها همراه با 4 تا 5 سانتیمتر دمگل برداشت میشوند. آنها را بر اساس کوچکی و بزرگی درجهبندی کرده و به بازار عرضه میکنند.
نور: این گیاه باید در برابر نور زیاد خورشید قرار بگیرد.
آب: این گیاه باید هفتهای سه بار آبیاری شود. البته آبیاری زیاد این گیاه باعث پوسیدگیِ ریشهٔ آن میشود.
خاک: خاک این گیاه باید ترکیبی از خاک رس و شن حاصلخیز با زهکشی و مواد کافی باشد.
دما: این گیاه باید در روز در دمای 20 تا 24 درجهٔ سانتیگراد و در شب باید در دمای 13 درجهٔ سانتیگراد نگهداری شود.