نازوب

رشته‌های قارچی می‌توانند یك رابطه با باكتری‌هایی كه آلاینده‌ها را می‌خورند برقرار كرده و…..

 

قارچ ها نقشی مهم و اساسی در اكوسیستم بازی میكنند، ولی هنوز اهمیت و نقش این گیاهان در طبیعت آنچنان كه باید درك نشده است. بعضی قارچ‌ها مانند قارچ‌های خوراكی بسادگی قابل تشخیص هستند.

بسیاری از آنها از دل زمین بیرون‌ زده و خودنمایی میكنند. با این حال قارچ‌های دیگری هستند كه در زیر سطح زمین رشد می‌كنند. جایی كه با گسترش در زیر سطح زمین میتوانند دنباله‌ های (رشته‌های) قارچی تشكیل دهند. این دنباله‌های قارچی عملكردی شبیه به شبكه‌های جاده‌ای دارند كه به باكتری‌ها اجازه می‌دهد در سرتاسر این شبكه قارچی به گشت و گذار بپردازند.

به گزارش نازوب تحقیقات جدید دانشمندان مركز تحقیقات محیطی هلم‌هولتز آلمان خبر از كشف یك مسافر مهم دیگر در این بزرگراه قارچی می‌دهد. آلاینده‌هایی كه ممكن است در روی زمین به‌صورت ثابت و بی‌حركت باقی‌مانده باشند. وجود اكثر قارچ‌ها در محیط به‌واسطه یك رابطه همزیستی است. این رابطه گاهی اوقات سودمند و گاهی دیگر مضر و رقابت‌انگیز است.

به گفته دانشمندان، این رشته‌های قارچی می‌توانند یك رابطه با باكتری‌هایی كه آلاینده‌ها را می‌خورند برقرار كرده و به آنها كمك كنند. برخی باكتری‌ها هستند كه از مواد شیمیایی سمی تغذیه كرده و در همان زمان این تركیبات را به موادی بی‌خطر تبدیل ‌كرده و خاك آلوده را به روش كاملا طبیعی بازسازی و ترمیم می‌كنند، اما همیشه این باكتری‌ها قادر نیستند در كنار غذای خود باشند.

باكتری‌ها معمولا با مواد نامحلول در آب دارای مشكلات زیادی هستند. به عنوان مثال تركیبات چند حلقه‌ای معطر موجود در نفت خام و زغال سنگ تقریبا در تمام فرآیند احتراق منتشر می‌شوند. در شكل بغرنج و پیچیده‌ای كه منافذ درون خاك پر از هوا و آب است بندرت باكتری‌ها و تركیبات حلقوی معطر با هم در یكجا جمع می‌شوند. دلیلش هم این است كه عمدتا در آب و لایه‌های نازك مایعات میكرو‌ارگانیسم‌ها وجود دارند.

تركیبات حلقوی معطر عملا در آب نامحلول هستند از این‌رو خودشان را به ذرات كوچك موجود در منافذ ریز پر از هوا می‌چسبانند. جایی كه باكتری‌ها قادر به دسترسی به آنها نبوده و منافذ پر از هوا مانعی برای رسیدن باكتری‌ها به منابع غذایی‌شان می‌شود.

دكتر ویك و همكارانش در مطالعات قبلی كشف كرده بودند كه باكتری‌ها قادر به استفاده از زیرساخت‌های شبكه قارچی هستند. رشته‌های قارچی همچون بزرگراهی است كه میكرو ارگانیسم‌ها قادر به سفر و انتشار در آن خواهند بود. آنها با گذر از سطح ریسه‌های (رشته‌های لوله‌ای شكل) شبكه‌های قارچی بر موانع هوای بین دو منفذ پر از آب بدون هیچ مشكلی غلبه می‌كنند.

در مطالعات جدید آنها در یافتند این امكان وجود دارد كه آلاینده‌ها هم از طریق همین شبكه قارچی سفر كنند. در این مطالعات محققان از شبه قارچی به‌نام Pythium ultimum استفاده كردند كه به شكل گسترده‌ای در خاك وجود دارد. محققان با ایجاد یك شبكه مغذی برای قارچ و قرار دادن یك كربوهیدرات حلقوی به نام فنانترن در آزمایشگاه به نتایج حیرت‌انگیزی رسیدند.

 

در مدت چند ساعت كربوهیدرات توانست از یك گوشه شبكه آزمایشگاهی قارچی به گوشه دیگرش مهاجرت كند سرعت این انتشار 10 تا 100 بار بیش از سرعت انتشار عادی این‌آلاینده بدون كمك شبكه قارچی و به صورت عادی بود. همچنین این كربوهیدرات بدون هیچ مشكلی بر موانع هوا غلبه می‌كرد. موضوعی كه در حالت عادی و در همان مسیر بدون كمك شبكه قارچی ممكن نبود.

بنابراین شبكه ریسه‌های قارچی نه‌تنها بزرگراهی برای حمل باكتری است بلكه همچون خط لوله حمل آلاینده‌ها عمل می‌كند. محققان امیدوارند در آینده بتوانند از این‌اثر برای بازسازی خاك استفاده كنند. استفاده هدفمند از شبكه‌های قارچی می‌تواند در تخریب تركیبات حلقوی معطر و دیگر مواد شیمیایی نامحلول در آب موثر بوده و به این وسیله موفق به حذف آلاینده‌های میكروبی می‌شویم.

 

البته ممكن است این اتفاق زمانی بیفتد كه تركیب درستی از یك باكتری و قارچ داشته باشیم. چرا كه برخی ارگانیسم‌ها بسادگی با هم سازگار نیستند.