باتوجه به مشكلات اقتصادی بسیاری از افراد ناچار هستند بیشترساعت شبانه روز را در محل كار حضور داشته باشند. این شیوه زندگی در خانوادههایی كه مدت كوتاهی از شكلگیریشان میگذرد مرسوم شده و به بیان دیگر میتوان گفت آنها به این شیوه از زندگی عادت كردهاند. عادت به این شیوه زندگی كه موجب كم تحركی است زمینهساز بیماریهای قلبی – عروقی و دیابت میشود. نشستن پشت میز، كار با رایانه برای چند ساعت باعث خستگی مفرط و مشكلات روحی و جسمی میشود كه در نهایت كاهش امید به زندگی و كاهش طول عمر را درپی خواهد داشت.
افرادی كه برای تغییر شیوههای زندگی برنامههای روزمرهای را تدارك دیدهاند علاوه بر خارج كردن زندگی شان از یكنواختی، راهی به دروازه سلامت جسم و روح گشودهاند.
تمرینات ورزشی یكی از این برنامههاست كه علاوه بر تغییر در شیوه زندگی به سلامت جسم و شادابی روح كمك میكند، به طوری كه افراد ورزشكار از روح و بدن سالمتری برخوردارند.دكتر پویا دانشور متخصص پزشكی ورزشی با اشاره به بحران بیماریهای ناشی از فقر حركتی و چاقی، فشار خون و چربی بالا از نیمه دوم قرن20 میگوید: از نیمه دوم این قرن زندگیها به كمتحركی سوق پیدا كرد و اختراع كنترل تلویزیون باعث شد تا تحرك انسانها حتی برای عوض كردن كانال تلویزیون نیز كاهش پیدا كند. این بحران در قرن 21 به اوج خود رسید امروزه بیش از 50 درصد مردم ایران و بهخصوص زنان با مشكل چاقی مواجه هستند و 20 درصد افراد جامعه از فشار خون بالا رنج میبرند و 30 درصد از آنان چربی خونشان بیشتر از اندازه طبیعی است. وی ادامه داد: برای بررسی این موضوع باید از سه دیدگاه دانش، بینش و عملكرد به این مقوله نگاه كرد. وقتی افراد یك جامعه به دانشی میرسند، باید بینش آن را نیز كسب و به گونهای عمل كنند كه این عمل منطبق با اهداف آنها باشد.
متاسفانه در دانش و بینش خود به این نتیجه میرسیم چاقی خوب نیست و عوارض بدی برای بدن به دنبال دارد، اما در عمل هیچگاه به دنبال اصلاح شیوه زندگی نیستیم و بازهم به همان شیوه نادرست گذشته وضعیت را ادامه میدهیم. از نیمه دوم قرن بیستم مسئولان جوامع مختلف به دنبال راه حلی بودند تا شیوه زندگی مردم را به گونهای تغییر دهند كه فعالیت جزئی از زندگی آنها شود و مردم در شیوه جدید زندگی خود فعالیتهای فیزیكی و رژیم غذایی مناسب را گنجانده و آن را اجرا كنند. دكتر دانشور با اشاره به توصیه سازمان بهداشت جهانی در این ارتباط گفت: سازمان بهداشت جهانی بر فعالیتهایی كه باعث اصلاح شیوه زندگی است تاكید دارد.
بهطور مثال توصیه شده است اگر در آپارتمان زندگی میكنیم تا طبقه اول را از پله برویم و سپس از آسانسور استفاده كنیم. همچنین افراد برای خرید در محله از خودرو استفاده نكرده و سعی كنند آخر هفته همراه با خانواده به پارك و یا فضای سبزرفته و پیادهروی كنند. در ادارات نیز آسانسور طبقه اول در اختیار بیماران قلبی و حركتی قرار میگیرد. سرویس حمل و نقل ادارات نیز پرسنل را یك كیلومتر پایینتر از اداره پیاده كنند تا كارمندان این مسیر را پیادهروی كنند. افراد بالای 35 سال بویژه كارمندان و آنهایی كه دارای زندگی كمتحركی هستند برای تغییر در شیوه زندگی و رهایی از مشكلات پشت میز نشینی ابتدا باید به این منظور ضمن مراجعه به پزشك، نسبت به بررسی مسائلی چون قند خون، فشار خون، چربی خون و دیگر فاكتورهای خطرزا اقدام كنند.
این پزشك ورزشی هدف از انجام این توصیهها را فعالیت فیزیكی برای كمك به سلامت انسان برشمرد و ادامه داد: از نظر علمی بهترین فعالیت فیزیكی برای سلامت انسان انجام ورزشهای هوازی است كه باید حداقل 3 و حداكثر 5 روز در هفته و هر بار نیز نیم ساعت با شدت متوسط انجام شود. فعالیت هوازی به زبان ساده، فعالیت ورزشی مداومی است كه حداقل 20 دقیقه طول بكشد و تمام عضلات بزرگ بدن را درگیر كند. پیاده روی سریع، دویدن آرام، دوچرخه سواری، شنا و اسكیت از جمله ورزشهای هوازی است. برای شروع باید هفته نخست را با روزی نیم ساعت آغاز كرد و در ادامه باید تلاش شود تا به یك ساعت برسد.
چه زمانی از روز برای انجام ورزشهای هوازی مناسب است؟ برای پاسخ به آن باید گفت 10 سال است كه متخصصان دنیا به این نتیجه رسیدهاند زمان انجام ورزشهای هوازی تفاوتی نمیكند و میتواند هر زمانی از شبانه روز باشد. حتی افرادی كه امكان اختصاص دادن 30 دقیقه را ندارند، میتوانند آن را به سه فرصت 10 دقیقهای در سه نوبت صبح، ظهر و شب تقسیم كنند.
در كل باید گفت هدف كارشناسان سلامت این است كه قید و بندها را بردارند تا افراد در هر زمانی از شبانه روز ورزش كنند اما اینكه گفته شد ورزشهای هوازی باید با شدت متوسط انجام شود منظور این است كه شدت فعالیت ورزشی زمانی متوسط و مفید است كه فرد به نفس نفس بیفتد ولی بتواند با افراد دیگری كه در كنارش هستند، صحبت كند و نباید شدت این ورزش به اندازهای باشد كه فرد قادر به حرف زدن و یا نفس كشیدن راحت نباشد. ورزش با شدت متوسط برای بدن بسیار مفید است و بعد از پایان ورزش به انسان احساس لذت میدهد، اما شدت زیاد تمرینات ورزشی باعث میشود، احساس كوفتگی و یا خستگی زیاد فرد را از ادامه ورزش دلزده و یا منصرف كند.