هلول ماه پربرکت و عرفانی رجب بر مسلمین جهان مبارک باد. همانطور که در تقویم های قمری ثبت شده هفتمين ماه از سال هجري قمري «رجب» نام دارد.
ماه رجب ماهی است که رحمت بی اندازه الهی بیش از پیش بر بندگان نازل شده است. اهمیت ماه رجب به اندازه ای است که خداوند شب آرزوها را در این ماه قرار داده است.
ماه رجب یکی از پرفضیلت ترین ماههای سال Rajab is one of the most virtuous months of the year است به طوری که پروردگار این ماه را در میان بهترین ماهها معرفی کرده است.
استجابت دعا در این ماه با ذکر و نماز های خاص ممکن می شود. در این بخش بهترین دعا در ماه رجب را به شما عزیزان خواهیم گفت با ما همراه باشید.
داستان حضرت یوسف علیه السلام در قرآن کریم از جمله داستان هایی است که نکات ریز و ظریف بسیاری در آن نهفته است از جمله آیه 98 این سوره و این موضوع که چرا حضرت یعقوب علیه السلام در خواست پسرانش برای طلب مغفرت را به تأخیر انداختند؟
آیه 98 سوره یوسف
” قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ”. یعقوب (علیه السلام) در این جمله فرمود: بزودى برایتان استغفار مىكنم.
فرزندان یعقوب افتادند، دست به دامن پدر زدند و گفتند پدرجان از خدا بخواه كه گناهان و خطاهاى ما را ببخشد چرا كه ما گناهكار و خطاكار بودیم. اما پدر درخواست آنان را به تأخیر انداختند، با رجوع به تفاسیر این آیه، به نکات قابل تأملی رسیدیم که توجه بدان خالی از لطف نیست.
در تفسیر نمونه علامه طباطبایی In the sample interpretation of Allameh Tabatabai برای این امر دو دلیل را ذکر کرده و می فرمایند: علت اینكه استغفار براى فرزندان را تاخیر انداخت شاید این باشد كه تا نعمت خدا با دیدار یوسف تكمیل گشته دلش به تمام معنا خوشحال گردد، و قهراً تمامى آثار شوم فراق از دلش زایل شود، آنگاه استغفار كند، و در بعضى اخبار هم آمده كه تاخیر انداخت تا وقتى كه در آن وقت دعا مستجاب مىشود.(تفسیر المیزان/ج11/ص336)
این آیه دو شرط اساسی دعا را در بر دارد:
اوّلاً، در موضوع دعا زمینه موجود باشد، تا درخواست و طلب به مورد و به صلاح صورت بگیرد.
و ثانیاً، حال قلبى و معنوى دعا کننده مساعد Favorable praying و موافق دعا و توجّه باشد، نه محجوب و گرفته و آلوده.
و چون این دو شرط موجود شد: از لحاظ نتیجه جاى تردیدى نخواهد بود، زیرا هرگز إمساك و بخلى در طرف پروردگار متعال متصوّر نباشد، و او ذاتاً رحمان و رحیم است. (تفسیر روشن، ج12، ص: 102)
رسول خدا (صلی الله علیه) فرموده: بهترین وقتى كه مىتوانید در آن وقت دعا كنید و از خدا حاجت بطلبید وقت سحر است، آن گاه این آیه را تلاوت فرمود كه: یعقوب به فرزندان خود گفت:” سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی” و منظورش این بود كه در وقت سحر طلب مغفرت كند.
علامه طباطبایی در بحث روایی، روایات موجود در ذیل این آیه را بیان می دارند که در این روایت آنچه مورد توجه است ساعات و زمان مناسب برای دعا است.
در” فقیه” به سند خود از محمد بن مسلم از امام صادق (علیه السلام) روایت كرده كه در ذیل گفتار یعقوب به فرزندانش، كه فرمود:” سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی” فرموده: استغفار را تاخیر انداخت تا شب جمعه فرا رسد.
مۆلف: در این معنى روایات دیگرى نیز هست. و در الدر المنثور است كه ابن جریر و ابى الشیخ، از ابن عباس از رسول خدا (صلی الله علیه) روایت كردهاند كه فرمود: اینكه برادرم یعقوب به فرزندان خود گفت:
” بزودى برایتان از پروردگارم طلب مغفرت مىكنم” منظورش این بود كه شب جمعه فرا رسد.
و در كافى به سند خود از فضل بن ابى قره از امام صادق (علیه السلام) روایت كرده كه فرمود: ” رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده: بهترین وقتى كه مىتوانید در آن وقت دعا كنید و از خدا حاجت بطلبید وقت سحر است، آنگاه این آیه را تلاوت فرمود كه: یعقوب به فرزندان خود گفت: ” سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی” و منظورش این بود كه در وقت سحر طلب مغفرت كند.
مۆلف: در این معنى روایات دیگرى نیز هست از جمله الدر المنثور از ابى الشیخ و ابن مردویه از ابن عباس از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) روایت كرده كه شخصى از آن جناب پرسید : چرا یعقوب استغفار را تاخیر انداخت؟ فرمود: تاخیر انداخت تا هنگام سحر فرا برسد، چون دعاى سحر مستجاب است. (ترجمه المیزان، ج11، ص: 346)
به هنگام اقرار خلافكار، او را ملامت نكنید. هنگامى كه گفتند: «إِنَّا كُنَّا خاطِئِینَ» ما خطاكار بودیم. پدر گفت: «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ»
علاوه بر موارد ذکر شده، این آیه کوتاه قرآنی سیزده پیام را در دل خود جای داده است که در تفسیر نور اینگونه بیان شده است:
1) ظلم، مایهى ذلّت است. روزى كه برادران، یوسف را به چاه انداختند، روز خنده آنان و ذلّت یوسف بود و امروز به عكس شد.
2) براى آمرزش گناهان، توسّل به اولیاى خداوند جایز است. «یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا»
3) دعاى پدر تأثیر ویژهاى دارد. «یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا»
4) براى توبه هیچ گاه دیر نیست. «اسْتَغْفِرْ لَنا»
5) اعتراف به گناه و خطا زمینه آمرزش است. «إِنَّا كُنَّا خاطِئِینَ»
6) براى دعا، ساعات خاصّى اولویّت دارد. «قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ»
7) دعاى پدر در حقّ فرزندان، اثر خاصّى دارد. «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ»
8) پدر نباید كینهتوز باشد و لغزش فرزندان را در دل نگهدارد. «أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ»
9) به هنگام اقرار خلافكار، او را ملامت نكنید. هنگامى كه گفتند: «إِنَّا كُنَّا خاطِئِینَ» ما خطاكار بودیم. پدر گفت: «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ»
10) گناهكار را به مغفرت الهى امیدوار كنیم. «قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی»
11) در استجابت دعا و توسّل به اولیاى الهى صبور باشیم. «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ»
12) حضرت یعقوب از حقّ خویش گذشت و براى حقّ الهى وعده دعا به فرزندان داد. «أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی»
13) لطف خداوند، شامل بزرگترین گناه و گناهكاران نیز مىشود. «هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ» با اینكه دو نفر از پیامبران الهى مورد آزار و اذیّت چندین ساله قرار گرفتهاند، باز امید بخشایش از او مىرود. (تفسیر نور، ج6، ص: 159)
روايتي از امام صادق عليه السلام است كه شخصي به خدمت ايشان رسيد و عرض كرد: براي ماه رجب به من دعايي ياد بدهيد كه خداوند متعال مرا به آن نفع ببخشد. امام فرمودند: اين دعا را «يا من ارجوه لكل خير» هر روز از ماه رجب بعد از نمازهاي يوميه بخوان.
درباره اين دعا نيز شرح و تفاسير مختلفي توسط علما و مفسران Scholars and commentators نوشته شده است كه در ادامه شرح كوتاه حجت الاسلام سيد محمد انجوينژاد بر دعاي ماه رجب را كه به زباني ساده و صميمي بيان شده است ميخوانيد:
«يا مَنْ اَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ» يعني وقتي به ماه رجب ميرسيم، از لحظه شروع ماه رجب ديگر توقعمان از خداوند تبارك و تعالي فقط و فقط خير است.
«وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ» و ايمن هم به شما ميدهد.
۱- چه كساني در اين ماه اميدوار باشند؟
۲- «و آمن سخطه» به چه معناست؟ يعني در اين ماه خداوند تبارك و تعالي بساط سخط – بساط غضب – را كلاً تعطيل ميكند.
پس چه قدر فرصت عجيبي است. بعضي وقتها بعضي فرصتهايي كه در ماه رجب هست، در خيلي از شبهاي مهم سال هم نيست. پس بايد قدر بدانيم اين فرصت ارزشمند را.
«يا مَنْ يُعْطِى الْكَثيرَ بِالْقَليلِ» خداوند تبارك و تعالي هميشه اين طور پاداش و جواب كار خوب را ميدهد، يعني شما كاه كه ميبريد، كوه به جايش ميدهد. اين خدا خدايست كه وقتي خيلي كم هم ميبريم، خيلي زياد عكس العمل نشان ميدهد. تا جايي كه بعضي وقتها احساس ميكنيم كه آيا واقعا با من است!!
«يا مَنْ يُعْطى مَنْ سَئَلَهُ» در اين ماه خداوند تبارك و تعالي هر كس كه صدايش بزند را جواب ميدهد.
«يا مَنْ يُعْطى مَنْ لَمْ يَسْئَلْهُ» اگر شما بدانيد در ماه رجب قرار داريد و ماه رجب با ماههاي ديگر فرق ميكند، اما فراموش كنيد كه دعا كنيد، خداوند تبارك و تعالي يك چيزي در اين ماه به شما ميدهد.
«و من لم يعرفه» دامنه را باز ميكند؛ حتي كساني كه خدا را نميشناسند، در ماه رجب بهرهاي ميبرند. پس سه طبقه شد:
۱- «مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ» كساني كه خدا را نميشناسند، اينها طبقهاي هستند كه از رحمت عمومي ماه رجب بهره ميبردند.
۲- «مَنْ لَمْ يَسْئَلْهُ» كساني كه از طبقه خصوصي ماه رجب هم بهره ميبردند. ميداند ماه رجب است ولي حواسش نبوده و صدا نزده است.
۳- «مَنْ سَئَلَهُ» خاص الخاص هستند. كساني هستند كه چون خدا را در ماه رجب صدا ميزنند، اين صدا زدنشان باعث ميشود خداوند به صورت خاص نگاه كند. يكي از برترين صداها هم در اين شعر آمده است: «ماه رجب و ماه نزول بركات است پيوسته سرود رجبييون صلوات است».
كلاس دعا كردن در ماه رجب Praying in the month of Rajab نسبت به ماههاي ديگه فرق ميكند. اگر وقتي شما بداني كه ماه رجب است و بداني با ماههاي ديگر فرق ميكند اما دعا كردن را فراموش كني، خداوند تبارك و تعالي يك چيزي در اين ماه به تو ميدهد.
«اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِيّاكَ» حالا كه خودت در را باز گذاشتي و دستور العمل دادي كه: ملائكه من در ماه رجب باز است و هيچ مانعي نيست، يعني رسماً خدا ابلاغ داده درهاي ماه رجب باز است و هيچ كس ممنوع الورود نيست و تا درها باز است وارد شويد و بهره ببريد. حالا بگو ببينم بنده من چه ميخواهي؟
«جَميعَ خَيْرِ الدُّنْيا وَ جَميعَ خَيْرِ الاْخِرَةِ» هر چه خوبي در دنياست و هر چي خوبي در آخرت است در اين ماه، من از تو ميخواهم. شما برويد در كل دعاهاي ماه رمضان حتي دعاي شب قدر بگرديد، اين جمله را پيدا نميكنيد. ماه رمضان خيلي خوب است، اما ماه رجب ماه زرنگهاست. چون زرنگها كمتر هستند و مشتري ماه رجب هم كمتر است.
در ادامه دعاي ماه رجب دو قبضه در خواست و دعاي ديگر هم ميخواهيم و اين نهايت بنده نوازي است.
«وَاصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى اِيّاكَ جَميعَ شَرِّ الدُّنْيا وَ شَرِّ الاْخِرَةِ» من نبينم مشكلات دنيا و آخرت. «صرف» يعني روي برگردانم و هيچ كدام از مشكلات دنيا و آخرت را نبينم. چرا؟ «تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً» چون خودت گفتي اين ماه، ماه منت گذاشتن، نرم گرفتن، آرام بودن، چشم پوشي كردن، گذشتن، بخشيدن خروار به دينار، بخشيدن كوه به كاه است.
«فَاِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَيْتَ وَ زِدْنى مِنْ فَضْلِكَ يا كَريمُ» براي اينكه از در خانه تو اگر همه چيز را به من بدهي، سر سوزني كم نميشود. ما بندهها اگه در خانه كريمترين كريمان هم برويم، اگر فقط يك ريال به ما كمك كند يك ريال از اموالش كم ميشود. اما در خانه تو كه ميياييم، هيچ چيز كم نميشود.
پس اين ماه فرصت اعطاء و بخششهاي مطلق است، با خيال راحت بگوييم: آمديم غرق در گناهيم، دست خالي هستيم، اميدمان اين است كه اولاً تمام گناهانمان را پاك ميكني، ثانياً همه چيز هم ميدهي.
يا مَنْ اَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ؛ اى كه براى هر خيرى به او اميد دارم. وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ؛ و از خشمش در هر شرى ايمنى جويم
يا مَنْ يُعْطِى الْكَثيرَ بِالْقَليلِ؛ اى كه مىدهد (عطاى) بسيار در برابر (طاعت) اندك
يا مَنْ يُعْطى مَنْ سَئَلَهُ؛ اى كه عطا كنى به هر كه از تو خواهد. يا مَنْ يُعْطى مَنْ لَمْ يَسْئَلْهُ؛ اى كه عطا كنى به كسى كه از تو نخواهد.
وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ؛ و نه تو را بشناسد
تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً؛ از روى نعمت بخشى و مهرورزى
اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِيّاكَ؛ عطا كن به من به خاطر درخواستى كه از تو كردم
جَميعَ خَيْرِ الدُّنْيا وَ جَميعَ خَيْرِ الاْخِرَةِ؛ همه خوبى دنيا و همه خوبى و خير آخرت را
وَاصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى؛ و بگردان از من به خاطر همان درخواستى كه از تو كردم
اِيّاكَ جَميعَ شَرِّ الدُّنْيا وَ شَرِّ الاْخِرَةِ؛ همه شر دنيا و شر آخرت را
فَاِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَيْتَ؛ زيرا آنچه تو دهى چيزى كم ندارد (يا كم نيايد) وَ زِدْنى مِنْ فَضْلِكَ يا كَريمُ؛ و بيفزا بر من از فضلت اى بزرگوار
يا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ؛ اى صاحب جلالت و بزرگوارى
يا ذَاالنَّعْماَّءِ وَالْجُودِ؛ اى صاحب نعمت و جود
يا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَيْبَتى عَلَى النّارِ؛ اى صاحب بخشش و عطا حرام كن محاسنم را بر آتش دوزخ»
جدیدترین عکس نوشته و متن های ماه رجب
نماز لیله الرغابه اولین شب جمعه ماه رجب/شب آرزوها