پوست مانعی برای محافظت از بدن در مقابل ویروسها، باکتریها و دیگر تهدیدات پنهان است و وقتی سلولهای آن با ماده مشکوکی مواجه شوند، واکنش نشان داده و پوست ملتهب میشود.
این التهاب یا درماتیت منجر به خارش، بروز جوشهای ریز قرمز، تاول و خراش پوست میشوند. در ادامه علل رایج خارش پوست ذکر میشود.
خشکی پوست، علائم خارجی مثل جوشهای قرمز ندارد و بیشتر در نواحی ساق پا، شکم و بازو دیده میشود. عوامل خارجی مثل گرم و سرد شدن هوا، رطوبت پایین، مصرف دخانیات، شستن بیش از حد پوست و افزایش سن منجر به خشکی پوست میشوند.
با استفاده از مرطوبکنندههای مرغوب میتوان خشکی پوست را درمان کرد؛ اما در صورتیکه پوست شدیدا خشک شود، نشانه درماتیت است و باید به پزشک مراجعه کنید.
پوست خشن و فلسدار، پوستهپوسته شدن سطح پوست، خارش شدید، ترکهای پوستی مستعد خونریزی، پوسته یا لبه ترکخورده از نشانههای پوست خشک هستند. اگر لکههای قرمز همراه با خشکی پوست باشد، نشاندهنده عفونت داخلی است.
برای تسکین خارش پوست خشک، مایعات زیاد بنوشید تا بدن در حالت هیدراته بماند، در منزل از دستگاه بخور استفاده کنید، بعد از حمام و در حالیکه پوستتان نمناک است کرم مرطوبکننده استفاده کنید، هنگام استحمام از گرم کردن بیشازحد آب بپرهیزید و ز پاککنندههای ملایم استفاده کنید.
در اگزما یا درماتیت آتوپیک لکههای خشک، پوستهپوسته یا بثورات برآمده روی سطح پوست نمایان میشود. اگزما با خارش شدید همراه است و پوست در معرض سوزش و التهاب قرار میگیرد. این اختلال در کودکان و نوزادان بهوفور دیده میشود؛ مخصوصا کودکانی که در خانواده سابقه آسم و آلرژی دارند.
این حساسیت پوستی، ناشی از واکنش به تماس با یک جسم خارجی است. تماس با فلزات زیورآلات بدل، مواد بکار رفته در لوازم آرایشی و بهداشتی، محصولات پاک کننده، تماس با یک گیاه سمی میتواند به خارش پوستی منجر شود. برای درمان درماتیت تماسی کافی است از تماس پوست با مواد حساسیتزا خودداری شود.
کهیر نتیجه رها شدن ماده شیمیایی هیستامین در بدن است. انتشار این ماده منجر به نشت رگهای خونی کوچک و تورم پوست میشود. کهیر در دو نوع حاد و مزمن بروز پیدا میکند.
کهیر حاد بعد از تماس با یک محرک آلرژیک مثل غذا یا دارو رخ میدهد؛ البته عوامل غیرآلرژیکی مثل هوای گرم یا سرد، تابش آفتاب و ورزش نیز میتوانند بهعنوان محرک عمل کنند.
کهیر مزمن با محرکه خاصی ایجاد نمیشود و میتواند ماهها و سالها دوام بیاورد. کهیر، مسری نیست و همراه با خارش و گاهی درد است.
این عارضه در سطح پوست سر یا پوست پلک رخ میدهد و همراه با خشکی پوست و خارش شدید است و بهشکل تکههای پوست سفید یا خاکستری نمایان میشود.
فولیکولیت، عفونت پیاز یا کیسههای ترشحی موی سر است که با خارش شدید همراه میشود.
این بیماری عفونی قارچی بهدلیل قرار گرفتن دو لایه از پوست بدن روی یکدیگر و ایجاد اصطکاک بوجود میآید. این عارضه در نواحی مثل باسن، زیربغل، بین انگشتان پا و دست و زیر پستانها بسیار رایج است.
حساسیت غذایی در زمره موارد اورژانسی است و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد. اگر با مصرف هر نوع خوراکی مبتلا به خارش بدن شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
مواد غذایی: شیر گاو، تخممرغ، بادام زمینی، ماهی، گندم، سویا، انواع آجیل و حلزون صدفدار در اکثر افراد ایجاد حساسیت غذایی میکنند.
حساسیت به پوشک یا نوار بهداشتی بهصورت قرمزی و التهاب بروز میکند. که می توانید با استفاده از پودر بچه این حساسیت و خارش را کم کنید.
پسوریازیس یک بیماری پوستی است که بر اثر واکنش سیستم ایمنی بدن رخ میدهد. این بیماری با لکههای پوستی قرمز، پوستهپوسته و سفید شدن سطح پوست نمایان میشود و ایجاد خارش می کند.
در هوای گرم و مرطوب سایش قسمتهایی از پوست با لباس یا پوست نواحی مجاور منجر به عرقسوز شدن میشود. برای رفع این عارضه باید عامل حساسیتزا شناسایی و برطرف شود.
که باعث خشکی پوست می شود و بدن شروع به خارش می کند.
واکنش آلرژیک ممکن است با تنگی نفس همراه باشد و نیاز به رسیدگی فوری و اورژانسی دارد. این عارضه هنگام تماس با مواد آلرژیزا رخ میدهد و همراه با قرمزی و سوزش پوست، خارش و تاول است.
گاهی خارش پوست نشاندهنده عفونت در بدن است. بیماریهای عفونی مثل آبلهمرغان، سرخک، عفونتهای ویروسی، عفونتهای قارچی با خارش پوستی همراه هستند.
گزش حشراتی مثل پشه، شپش، ساس تختخواب، کنه، کک و عنکبوت نیز موجب التهاب و خارش پوست میشوند. معمولا جای گزش با لکه قرمزی روی پوست نمایان میشود و بین ۷-۱۴ روز از بین میرود.
وجود انگل در بدن نیز موجب بروز خارش در نواحی مقعدی و اندام جنسی میشود. کرمهای رشتهای موجود در امعا و روده موجب خارش مقعد شده و تریکوموناس واژینال خارش اندام جنسی را در پی دارند.
گاهی خارش پوست عوامل فیزیکی ندارد و بهدلایل روانی ایجاد میشود. در این عارضه فرد تمایل به خاراندن یا کندن پوست دارد و گاهی احساس میکند چیزی در زیر پوستش در حال خزیدن است.
این بیماری نوعی بیماری خودایمنی است و نواحی مختلفی را درگیر میکند. ممکن است این بیماری همراه با علائم و مشکلات پوستی-مخاطی، خارش و زخم معده باشد.
از علائم ظاهری بیماری مزمن انسداد ریه، ظهور لک قرمز پروانهای شکل در سطح پوست است و اگر شخص در معرض تابش نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، قرمزی پوست بیشتر میشود.
بو کردن و تماس با گیاه راگوید موجب خارش پوست، آبریزش چشم، زخم و خارش گلو، آبریزش بینی، احتقان، عطسه و فشار سینوسها میشود.
درماتوفیز، کچلی یا قارچ پوستی با لکههای قرمز و دایرهای شکل که مرز مشخصی دارند، روی پوست ظاهر میشود. در این عارضه حلقههایی روی پوست تشکیل میشود که پوست داخل آنها سفید و سالم و اطراف حلقه قرمز و متورم است. این بیماری با خارش شدید در سطح پوست همراه است.
ممکن است که پوست شما به مواد پلاستیکی و لاتکس حساسیت نشان دهد. این عارضه با قرمزی، خارش، برافروختگی و کهیر همراه است و به خشکی پوست و خارش منجر میشود.
این بیماری پوستی به دلیل وجود انگل هیره خارشی در داخل پوست بهوجود میآید. زخمهای گال به شکل جوش و تاول نمایان میشوند و خارش شدیدی در پی دارند.
درماتوگرافی یا بیماری پوستهای فوقالعاده حساس به این شکل است که روی پوست با کوچکترین تماس خراشهای قرمز و متورم ایجاد میشود که معمولا بعد از سی دقیقه از بین میرود. خاراندن این خراشها موجب قرمز شدن و تاول و خارش شدید میشود.
برخی از اختلالات و بیماریهای داخلی نیز منجر به خارش در سطح پوست میشوند. انسداد مجاری صفراوی، سیروز کبدی، کمخونی، لوکمی یا سرطان خون، مشکلات تیروئید، نارسایی کلیه، لنفوم، بیماری سیاتیک و بیماری نخاعی از جمله بیماریهایی هستند که خارش سطح پوست را بههمراه دارند.
بیماریهای دستگاه عصبی مثل انواع دیابت، اماس، زونا و نوروپاتی نیز باعث خارش نواحی مختلف بدن میشوند.
در دوران یائسگی به دلیل از دست دادن استروژن که برای تولید کلاژن ضروری است، پوست نازک و خشک میشود که همین عامل خارش سطح پوست را بههمراه دارد. استفاده از روغنهای گیاهی و کرمهای مرطوبکننده موجب کاهش خارش و برطرف شدن خشکی پوست میشود.
بعضی از زنان باردار در نواحی سینه، بازوها، شکم یا ران احساس خارش پیدا میکنند. البته علت این مشکلات میتواند بهدلیل بیماریهای قبلی فرد مانند اگزما باشد که با باردار شدن تشدید شده است.
اگر دلایل خارش پوستی نامعلوم بود و مدت زمان آن از چهار تا شش هفته طول کشید باید به پزشک مراجعه کنید تا علل و عوامل خارش پوستی بررسی شود. خارش پوستی در افراد بالای شصت سال میتواند نشانه بیماریهای داخلی باشد.
قبل از هر درمان خودسرانه بهتر است به پزشک مراجعه کنید اما اگر مطمئن هستید که خوراکی تازه یا پوشیدن لباس، و کار جدیدی انجام نداده اید و بدنتان خارش دارد بهتر است سه مورد درمان راحت رادر خانه انجام دهید.
در بسیاری مواقع مزاج گرم بدن یا خوراکی های گرم باعث خارش می شود بنابراین:
استفاده از ذمنوش چای قرمز، یا چای ترش یا همان چای تمبر بسیار در کاهش خارش کمک می کند.
استفاده از سدر که خنکی آن باعث می شود حرارت بدن کم شود و خارش کاهش پیدا کند. خمیر سدر را 10 دقیقه ای در حمام به بدنتان ماساژ دهید و با آب رو به خنک بشورید.
استفاده از دود عنبرنسارا یا پشگل الاغ بهترین درمان خانگی به شمار می رود.
اما اگر با استفاده از سه راهکار بالا بهتر نشدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
استفاده از کرم مرطوبکننده قوی و استاندارد
پرهیز از خاراندن مکرر ناحیهای که دچار خارش شده
دوش آبسرد
عدم استفاده از صابون و محلولهای شیمیایی
کاهش استرس
استفاده از داروهای ضدآلرژی مثل آنتیهیستامین
استفاده از کرمهای ضدخارش بدون نسخه
کمپرس پوست با پارچه مرطوب
استفاده از لباسهای نخی گشاد
عدم استفاده از بدلیجات و زیورآلاتی از جنس فلز نیکل
هر کسی بدن خود را بهتر می شناسد که مصرف چه چیزی باعث آلرژی شده و بدن و پوست او دچار خارش شده است.
این شناخت می تواند برای درمان هر نوع بیماری به شما کمک کند. بنابراین سعی کنید بابالا بردن اطلاعات فیزیکی و آناتومی بدن بدنتان را بشناسید تا همیشه در صحت و سلامتی به سر ببرید.